FARKLI YAPILARDAKİ BAĞLAMA GRUPLARI ÜZERİNE

Yıl 2021, Sayı: 53, 1 - 11, 17.12.2021

Selma Gülsevin

https://doi.org/10.21563/sutad.1052187

Cited By: 1

Öz

Kelime, dilin anlamlı ve işlevli en temel birimlerindendir. Tek başlarına sadece anlamlı birim olmalarının dışında, cümledeki başka kelime ve/veya eklerle birlikte de özel anlamlar kazanabilir ya da kelime grupları hâlinde özel işlevler üstlenebilirler. Belirli kurallar çerçevesinde bir araya gelmiş olan kelime topluluklarından biri de “bağlama grubu”dur. Bağlaçlarla oluşturulan bağlama grubu dil bilgisi kitaplarında, makalelerde, bildirilerde çeşitli araştırmacılar tarafından incelenmiş ve sınıflandırılmıştır. Bu makalede çeşitli metinlerden tespit edilmiş olup, kaynaklarda gösterilmeyen ve bağlaçlar dışındaki morfemlerle oluşturulmuş olduğu düşünülen “bağlama” yapıları incelenmiştir. Önce kelime gruplarından biri olan “bağlama grubu” üzerine kaynaklarda verilen bilgiler değerlendirilmiştir. Sonra “bağlaç/ bağlama edatı” ve “bağlama grubu” terimlerinin kaynaklardaki tanımı, açıklanması verilip; hangi bağlaçlarla bu grubun oluşturulduğu gösterilmiştir. Daha sonra çeşitli metinlerden tespit edilmiş olup, kaynaklarda gösterilmeyen ve bağlaçlar dışındaki morfemlerle oluşturulmuş olduğu düşünülen bu “bağlama” yapıları sıralanmıştır. Sınıflandırılıp formüle edilen yapılar, örneklendirilip bazı özelliklerinden söz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağlama grubu, bağlaç, söz dizimi, kelime grubu, Bağlama grubu, bağlaç, söz dizimi, kelime grubu

ON THE CONJUNCTION GROUPS WITH DIFFERENT STRUCTURES

Öz

word is one of the meaningful and functional essential units of a language. Apart from being meaningful on their own, words can get special meanings or functions together with other word parts of a sentence. Conjunction groups are one of the word groups.
Conjunction groups made by using conjunctions have been studied and classified by several researchers. In this paper, the binding structures that are thought to be made with morphemes apart from conjunctions but have not been mentioned in the previous studies found in several texts have been examined. First of all, the literature on conjunction groups have been evaluated. Then, the definitions of conjunction/ connector and conjunction group in the literature have been given besides showing how and with which conjunctions this group is made up. Lastly, the binding structures that have not been mentioned in the previous literature found in several texts have been given. Examples for these structures, which have been classified and formulated, have been given and their characteristics have been discussed.

Anahtar Kelimeler

Conjunction group, conjunction, syntax, word group, Conjunction group, conjunction, syntax, word group

Kaynakça

• Akın, L. (2004). Türkiye Türkçesinde bağlaçlar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
• Aktan, B. (2016). Türkiye Türkçesinin söz dizimi. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Atay, O. (2021). Tutunamayanlar- Bütün eserleri 1. İletişim Yayınları.
• Banguoğlu, T. (1940). Anahatları ile Türk grameri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Banguoğlu, T. (2000). Türkçenin grameri. Ankara: TDK Yayınları.
• Baydar, T. (2018). Bağlama grubu üzerine. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 15, 62-74.
• Bilgegil, M. K. (1984). Türkçe dilbilgisi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Böler, T. (2019). Türkiye Türkçesi söz dizimi. İstanbul, Kesit Yayınları.
• Çelik, M. (1999). Da’nın işlevleri. Dilbilim Araştırmaları, 10, 25-32.
• Çetinoğlu, O. (2009). Okyanusa açılan kapılar. İstanbul: Bilge Oğuz yayınları.
• Delice, H. İ. (2007). Türkçe sözdizimi. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Delice, H. İ. (2012). Sözcük türleri. Sivas: Asitan Kitabevi.
• Deny, J. (1941). Türk dili grameri (Osmanlı lehçesi). (Çev. A U. Elöve), İstanbul: Maarif Matbaası.
• Ediskun, H. (1998). Türk dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Emre, A. C. (1945). Türk dilbilgisi. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
• Ergin, M. (1993). Türk dil bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi. İstanbul: TDK Yayınları.
• Güneş, S. (1999). Türk dili ve anlatım bilgisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Matbaası.
• Güntekin, R. N. (1970). Çalıkuşu. İstanbul.
• Hacıeminoğlu, N. (1984). Türk dilinde edatlar. İstanbul: MEB Yayınları.
• Karaağaç, G. (2012). Türkçenin dil bilgisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karahan, L. (2015). Türkçede söz dizimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karaşin, H. (2008). Bağlaç görevinde kullanılan ya’nın anlamsal işlevleri. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 215-227.
• Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Korkmaz, Z. (2014). Türkiye Türkçesi grameri (Şekil bilgisi). Ankara: TDK Yayınları.
• Nesin, A. (2019). Kalpazanlık bile yapılamıyor. Nesin Yayınevi.
• Okay, C. (2004). Dönemin mizah dergilerinde millî mücadele karikatürleri 1919-1922. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Özkan, M., Sevinçli, V. (2009). Türkiye Türkçesi söz dizimi. İstanbul: AK Yayınları.
• Özkan, A.,Toker, M., Aşçı, D. (2016). Türkiye Türkçesi söz dizimi. Konya: Palet Yayınları.
• Özmen, M. (2016). Türkçenin sözdizimi. Adana: Karahan Kitabevi.
• Tanpınar, A. H. (2008). Saatleri ayarlama enstitüsü. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Üstünova, K. (2006). Ama’nın işlevleri. Uludağ Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, S.10: 79-92.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Yabancı Dil Yayınları.
• Yavuz, S. (2010). Türkiye Türkçesi ağızlarında bağlaçlar. Elazığ: Fırat Üniversitesi, yayımlanmamış doktora tezi).