ALT KITAYA TAŞINAN TÜRK-İSLÂM DEĞERİ EĞİTİME SARAY KADINLARI ÜZERİNDEN BAKMAK

Yıl 2021, Sayı: 53, 469 - 489, 17.12.2021

Müslüme Melis Savaş

https://doi.org/10.21563/sutad.1052651

Öz

Kadim dönemlerden beri pek çok devlet ve milletin sahip olmak istediği topraklar arasında yer alan Kuzey Hindistan’a Gaznelilerin gelmesi ile birlikte Müslüman nüfus hızla artmaya başlamıştır. Bu topraklardaki Müslüman Türkler İslamiyet’i yayabilmek için eğitimi tercih etmişlerdir. Hint alt kıtasında Gazneliler ile başlayan ve daha çok dini nitelikli olan eğitim sistemi Gurlular, Delhi Türk Sultanlığı, Kalaçlar, Tuğluklar, Babürlüler, Nizamşahlar, Kutubşahlar ve Adilşahlar ile birlikte düzenli bir şekilde sürdürülmüştür. “Hindistan’daki Türklerin Altın Çağı” olarak anılan bu zaman diliminde Babürlü kadınları bu coğrafyada yaptıkları hayır işleri ve ticaretin yanı sıra siyasi otoriteleri, aldıkları eğitim, dönemlerine kazandırdıkları edebi eserler, yaptırdıkları halk okulları ve inşalarla da hep zirvede olup yerli halka örnek olmuşlardır. Bu çalışmada özellikle Babürlü dönemindeki eğitim ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalar incelenip ilk Türk toplumlarındaki eğitime kısaca değinilerek Hindistan coğrafyasındaki ilk Müslüman Türk devletlerindeki eğitim başta olmak üzere “Babürlülerde Eğitimin Temeli”,“Eğitime Yön Veren Babürlü Hükümdarları” ve Babürlü Saray Kadınlarında Eğitim” ara başlıkları altında Babürlü saray kadınlarının aldıkları eğitim ve onların eğitime yaptıkları katkılardan bahsedilecektir.

Anahtar Kelimeler

Babürlü Kadınları, Kadın Eğitimi, Gülbeden, Nur Cihan, Cihanârâ, Zeb-un Nisa, Babürlü Kadınları, Kadın Eğitimi, Gülbeden, Nur Cihan, Cihanârâ, Zeb-un Nisa

LOOKING AT EDUCATION OF THE TURKISH-ISLAMIC VALUE MOVED TO INDIAN SUBCONTINENT THROUGH PALACE WOMEN

Öz

With the arrival of the Ghaznavids to North India, which has been among the lands that many states and nations wanted to have since ancient times, the Muslim population started to increase rapidly. Muslim Turks in these lands preferred education in order to spread of Islam. The education system, which started with the Ghaznavids in the Indian subcontinent and was mostly religious, was maintained regularly with the Ghurids, Delhi Turkish Sultanate, Kalacs, Tugluks, Mughal, Nizamşahs, Kutubşahs and Adilşahs. During this time period, which is called as the "Golden Age of the Turks in India", Baburid women have always been at the top with their political authorities, education they received, literary works they brought to their period, public schools and constructions in addition to the charity and trade they carried out in this geography. In this paper, especially the studies about the period were examined and the education in the first Turkish societies was briefly mentioned, and especially the education in the first Muslim Turkish states in the Indian geography, under the subheadings of "The Basis of Education in the Baburs", "The Baburid Rulers Who Directed Education" and the Education of the Baburid Palace Women " Their contribution to education and training will be mentioned.

Anahtar Kelimeler

Baburid Women, Women, Gulbeden, Nur Cihan, Jihanârâ, Zeb-un Nisa., Baburid Women, Women's Education, Gulbeden, Nur Cihan, Jihanârâ, Zeb-un Nisa.

Kaynakça

• Akbarnama of Abu’l Fazl. (2000). (Vol. III). (H. Beveridge, Çev.). Calcutta: The Asiatic Society Press.
• Alparslan, A.-Eraslan, K. (1979). Kamran Mirza’nın divanı I. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, (23), 37-63.
• Anand, S. (1992). History of Begum Nurjahan. Delhi: Radha Publications.
• Antonio Monserrate, Commentarius. (1922). (J. S. Hoyland, Çev.). London: H. Milford.
• Aydın, A. (2018). Babürlüler döneminde fıkıh eğitimi ve medreselerde okutulan fıkıh kitapları. Türk-İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (17), 301-315.
• Bakhtawar Khan’s Mir-at-Jahan Numa. (1877). The history of India as told by its own historians (Vol. 7). (H.M.Elliot-J. Dowson, Çev.) London: Tübner and Co.
• Banerjee, S.K. (1983). Humayun Badshah (Vol. 2). Calcutta: Oxford University Press.
• Bayur, Y.H. (1987). Hindistan Tarihi (C. 2). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Birışık, A. (2004). Hint Alt kıtasında İslam araştırmalarının dünü bugünü: İslami kurumlar, ilmi faaliyetler, şahıslar, eserler. Divan İlmi Araştırmalar Dergisi, 17(2), 1-62.
• Birışık, A. (2003). Medrese: Hint Alt kıtasında medrese. İslam ansiklopedisi (C. 28, s. 333-338). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Biswas A.K. (2016). Development of education in India during the Mediavel period: A Historical Approach. IJRAR, 3(2), 260-266.
• Çeliktaş, M. M. (2017). Eski Türk ve Hint toplumunda kadının yeri ve değerlendirilmesi. A. Demir (Ed.), Dede Korkutun izinde 30 yıl, Prof. Dr. Üçler BULDUK’a armağan türk tarihine dair yazılar içinde (733-744). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Devee, M. S. (1918). The beautiful Mogul princesses. Calcutta: Thacker Spink&Co.
• Edwardes, S. M. (1977). Babur: diarist and despot. London: A.M.Philpot Ltd.
• Farooqi, (1993). Naimur Rahman Dârâ Şükûh. İslam ansiklopedisi (C. 8, s. 483-484). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Findly, E. B. (1993). Nur Jahan Empress of Mughal India. New York: Oxford Press.
• Gülbeden Hümayunname (1987). (A. Yelgar, Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Güven, İ. (2018). Türk eğitim tarihi. Ankara: Pegem Akademi.
• Hali, S. & Rencüzoğulları, S. (2017). İslamiyet öncesi dönemde Türklerde eğitim. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 6(17), 425-437.
• Havell, E.B. (1904). A handbook to Agra and Taj. London: Longmans, Green and Co.
• Hussain, Y. (1962). Glimpses of aspects of muslim rule in India. Bombay: Asia Publishing House.
• İzgi, M. C. (2015). A cultural project of control: The foundation of calcutta madrassa and the benares sanskrit college in India. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 93-94.
• Jaffar, S.M. (1972). Some cultural aspects of muslim rule in India. Delhi: Idarah-i Adabiyat-ı Delli.
• Karagözoğlu, B. (2016). Padişah baba’nın şair kızı Zenunnisa. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 215-234.
• Kaur, K. (1990). Madrasa edu-cation in India: A study of its past and present. Chandigarh: Centre for Research in Rural & Industrial Development.
• Keay, F.E. (1938). Indian education in ancient and later times. London: Oxford University Press.
• Khan, K. (2006). Muntakhab-ul-Lubab Vol I. (H. M. Elliot, Çev.). Lahore: Sang-E Meel Publications.
• Konukçu, E. (1993). Cihanârâ Begüm. İslâm ansiklopedisi (C. 7, s. 536 -537). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Lal, M. & Westbrook, J.D. (1913). The diwan of Zeb-un-Nisa. New York: E.P.Dutton& Co.
• Law, N. N. (1916). Promotion of learning in India during Mohammadan rule. London: Longmans, Green and Co.
• Manicol M. (1923). Poems by Indian woman. Calcutta: Association Press.
• Mukherjee, I. (1972). Social status of north Indian woman. Agra: Shiva Agarwal& Company.
• Mukherjee, S. (2001). Royal Mughal ladies and their contribution. New Delhi: Gyan Publishing House.
• Mustaidd Khan’s Maasir-i Alemgiri. (1877). The history of India as told by its own historians (Vol. 7). (H.M.Elliot-J. Dowson, Çev.). London: Tübner and Co.
• Nedvî, E. (1989). Hindustân ki kadîm İslâmî dersgâheyn. Lahor:
• Nizami, K. A.(1993). Çiştiyye. İslam ansiklopedisi (C. 8, s. 343-346). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Okçu D. (2007). Eğitim hakkı ve tarihsel gelişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 45-59.
• Pakdemirli, M.N. & Birışık, A. (2013). Hint Alt kıtası geleneksel öğretim kurumlarında yürütülen din eğitiminin gelişim sürecine tarihsel bir yaklaşım. Din Bilimleri Akademik Araştırmaları Dergisi, 13(2), 87-115.
• Pakdemirli, M.N. (2015). Hint Alt kıtasında dini ekoller ve din eğitimi. Ekev Akademi Dergisi, (62), 425-454.
• Ray, K. (1984). Education in medieval India. Delhi: B.R. Pubilishers.
• Raychaudhuri S.C. (1981). Social, cultural and economic history of India: Earliest times to present times. Delhi: Surjet Publications.
• Sarkar J. (1912). History of Aurengzib (Vol. 1). Calcutta: M.C Sarkar & Sons.
• Sarkar, J. (1919). Studies in Mughal India. Calcutta: M. C Sarkar & Sons.
• Savaş, M.M. (2020). Türk kadının liderlik sembolü: Raziye Begüm Sultan ve ondan geriye kalanlar. A. Demir & T. Tombuloğlu & O. Polatel (Ed.), Türklerde kadın (s. 21-23). Konya: Kömen Yayınları.
• Sengupta, P. (1974).The story of women in India. New Delhi: Indian Bk. Co.
• Shamim, A. (2010). Status of women In the Mughal Empire during the 16 th century. Aligarh: Aligarh University Press.
• Siddiqui, I. H. (2007). Nur Cihan. İslâm ansiklopedisi (C. 33, s. 251-252). İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
• Thomas P. (1964). Indian women through the ages. Bombay: Asiatic Publishing House.
• Uludağ, S. (1998). Hücvîrî. İslam ansiklopedisi (C. 18, s. 458-460). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.