TÜRK MİZAH BASINI ÜZERİNE GÖRSEL BİR İNCELEME: KARAGÖZ GAZETESİ

Yıl 2022, Sayı: 56, 401 - 425, 21.12.2022

Abdulgani Arıkan Yasemin Gülşen Yılmaz

https://doi.org/10.21563/sutad.1222429

Öz

Adını Türk gölge oyunundaki Karagöz tiplemesinden alan, Ali Fuat Bey’in sahibi olduğu Karagöz gazetesi “Pazartesi ve perşembe günleri çıkar siyasi, mizahi musavver halk gazetesi” sloganıyla 10 Ağustos 1908 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. Haber alma, iletme, geçmiş olay ve görüntülere ilişkin imgeleri depolama, görsel ve güncel olan imgeyi algılayıp yorumlama açısından algı deneyimi, bir gazetenin dağıtımı gibidir. Bu benzerlikten yola çıkarak Karagöz gazetesinin, 13 Ağustos 1908 – 14 Eylül 1908 tarihleri arasında yayımlanmış sayılarından seçilmiş modernleşme süreci ile ilişkili karikatürlerin görsel algı kuramları açısından incelenmesi bu çalışmanın konusudur. Seçilen karikatürler modernlik bağlamında Gestalt, Marr’ın görsel algı, olasılıklı öğreti, doğrudan algılama, nörofizyolojik ve yapılandırmacı görsel algı kuramları açısından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karagöz gazetesi, görsel algı, karikatür, modernleşme, Karagöz newspaper, visual perception, caricatures, modernization

A VISUAL STUDY IN THE TURKISH HUMOUR PRESS; KARAGÖZ NEWSPAPER

Öz

Karagöz newspaper, which took its name from the character of Karagöz in the Turkish shadow play, owned by Ali Fuat Bey, started its publication life on 10 August 1908 with the slogan "It is a political, humorously illustrated public newspaper that comes out on Mondays, and Thursdays". News is the storage of images related to past events and images. It is important to perceive and interpret the visual and current image. The experience of perception is like the distribution of a newspaper. Based on this similarity, the subject of this study is to examine the cartoons selected from the issues of Karagöz newspaper published between 13 August 1908 and 14 September 1908, about the modernization process, in terms of theories of visual perception. Selected cartoons were examined in the context of modernity, from the standpoint of Gestalt, Marr's theories of visual perception, probabilism, direct perception, neurophysiological, and constructive visual perception.

Anahtar Kelimeler

Karagöz newspaper, visual perception, caricatures, modernization