Şiddet Davranışı Sıklığı Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 26, 30.06.2020

Orhan Taskesen , Ahmet Özpolat

Öz

Bu çalışmanın amacı bireylerin şiddet davranışı sıklığını ölçen bir ölçek geliştirmek ve bu ölçeğin faktör yapısını test etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2009-2010 eğitim-öğretim yılında eğitim öğretim yapmakta olan Türkiye’nin Marmara, İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinden 7GSSL(RB) ve aynı illerden seçilmiş 7 GL oluşturmaktadır. İllerin ve okulların belirlenmesinde seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Ölçeğinin güvenirlilik çalışmaları esnasında Cronbach Alfa katsayısının, .85 olduğu görülmüştür. 8 maddelik Şiddet davranışı sıklığının faktör analizi sonrası toplam varyansın % 50’sini açıklayan öz değeri 4.00’ın üzerinde olan tek faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Bu yapının doğrulanması amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum İndeksi değerlerinin ise RMSEA= .051, GFI= .89, CFI= .87, AGFI= .86, NFI= .85, NNFI= .85 ve SRMR= .048 olarak bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Saldırganlık, Okulda zorbalık

Kaynakça

• Bilgin N., Toros F., Çamdeviren H. ve Şaşmaz T., (2004). Okulda fiziksel ve sözel şiddete maruz kalan çocukların sosyo-demografik özellikleri: Prevalans çalışması. Adli Tıp Dergisi, 1, 25-30.
• Brenner, C., (1977). Psikanalizin temelleri. (Çev. I. Savaşır- Y. Savaşır). Ankara: Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Dördüncü baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çetin, H. (2004). Öğrenci ergenlerin şiddete yönelik tutumları: Yaş ve cinsiyete göre bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Deveci, H., Karadağ R. ve Yılmaz, F., (2006). İlköğretim çocuklarının şiddet algıları. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu'nda sunulan bildiri, 28 - 31 Mart, İstanbul.
• Dönmezer, S. (1996). Çağdaş Toplumda şiddet ve mafya suçları. Cogito, Aylık Düşünce Dergisi, (6-7).
• Efilti, E., (2006). Orta öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık ve denetim odağının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/makaleler/Erkan%20EF%C4%B0LT%C4%B0/EF%C4%B0LT%C4%B0,%20ERKAN.pdf . (02.11.2009 tarihinde alıntılanmıştır)
• Fromm, E., (2008). Sevgi ve şiddetin kaynağı.( Çev.Y. Salman, N. İçten) (7. Basım). İstanbul: Payel Yayıncılık.
• Gümüş A., (2006). Şiddetin nedenleri. Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu. Ankara, Eğitim Sen Yayınları.
• Goswami, B. B. (1995). Cultural adaptability of violence. perspectives in grimindogy. İndian: Edited by : S. Venigopal Roa, Vikas Publishing Hause.
• Heppener P., Wampold B. ve Kivilighan D. (2013). Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri. (Çeviri Editörü, D. M. Siyez), Ankara, Mentis Yayıncılık.
• Kaptanoğlu, C., (2009). Neden şiddet. Psikeart Dergisi, (5).
• Karasar, N.(2000). Bilimsel araştırma yöntemi. (10. Baskı). Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Kırımoğlu, H., Parlak, N., Dereceli, Ç., Kepoğlu, A., (2008), Lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin spora katılım düzeylerine göre incelemesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2 (2), 147-154.
• Köknel, Ö. (1996). Bireysel ve toplumsal şiddet. (1. Baskı). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Lorenz, K. (1996). Saldırganlığın spontanlığı. Cogito, Aylık Düşünce Dergisi, (6-7).
• Michaud, Y. (1986). Şiddet. (Çev: Cem Muhtaroğlu). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Moeller, T. G. (2001). Youth aggression and violence: A psychological approach. USA: Lawrence Erlbaum Associates.
• Ögel, K., Tarı, I., Eke, C. (2006). Okullarda şuç ve şiddeti önleme. İstanbul Siddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuga Yönelik Siddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu. http://www.alopsikolog.net/pdf/p31.pdf
• Öğülmüş, S. (1995). Okullarda (liselerde) şiddet ve saldırganlık. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Araştırma Raporu.
• Smıth, Douglas C. , Daya S. Sandhu ( 2004). Toward a positive perspective on violence prevention in schools: Building connections. Journal of Counselling and Development, 8, 287-293.
• Üner, S., Özcebe, H., Çetik, H. (2009). Farklı sosyoekonomik düzeylerde yer alan üç lisenin birinci sınıf öğrencilerinde yaralanmalar ve risk faktörleri. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 29 (1).
• Ünsal, A., (1996). Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi. Cogito, Aylık Düşünce Dergisi, (6-7)
• Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan S., (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.