KADIN MAHKÛMLARIN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE PROBLEM ÇÖZME BECERİSİNİN İNCELENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A Study on the Investigation of the Problem Solving Skill According to the Sociodemographic Properties of Femalesconvicts*

Yıl 2019, Sayı: 39, 109 - 128, 30.07.2019

Dr.ögr.üyesi Rumeysa Akgün , Arş.gör. Dr. Tuba Yüceer Kardeş Prof.dr. Elif Gökçearslan Çifci

Öz

Problem, kişilerin hayatını karmaşık hale

getiren ve çözümlenmediği zaman kişinin

yaşam kalitesini ve motivasyonunu olumsuz

etkileyen bir durumdur. Bireyler sorunlarını

çözmediklerinde veya sorunlar ortadan

kalkmadığı sürece günlük hayatını devam

ettirmekte güçlük çekmekte ve bir bakıma

engellenmektedir. Kişiler, problem çözme

becerisine sahip değilse sorunlarını çözmek

konusunda zorlanabilmekte ve ileride

daha fazla sorunla karşılaşabilmektedir.

Problem çözme becerisine sahip bireyin,

günlük stresi azalmakta ve kişinin yaşamı

kolaylaşmaktadır. Sorunlarla baş etmekte

güçsüz kalan bireylerin psikolojik sorunlar

yaşadığı, madde kullanımına ve suça

yöneldiği bilinmektedir. Bu noktadan

hareketle kadın mahkûmların problem

çözme becerisini kazanmaları ve buna

yönelik çalışmalar yapılması son derece

önemlidir.Buna göre çalışmanın temel

amacı, ceza infaz kurumuna giren kadınların

sosyo-demografik özelliklerine göre

problem çözme becerisinin incelenmesidir.

Çalışma grubu olarak Türkiye’deki kadın

kapalı ceza infaz kurumlarından birisi

seçilmiştir. Araştırma kapsamında 7’si

tutuklu olmak üzere toplam 83 kadın

mahkum ile görüşülmüştür.Çalışmada kadın mahkumların problem

çözme becerisini belirlemek adına

Heppner ve Peterson (1982) tarafından

geliştirilen ve Türkiye’ye uyarlaması

Şahin ve ark.,tarafından (1993) yapılan

35 sorudan oluşan problem çözme ölçeği

kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS

22 programı kullanılmıştır. Araştırma

sonucunda kadınların; cezaevine girmeden

önceki medeni durumu, evlenme nedeni,

öğrenim durumu, anne eğitim durumu ve

önceki suç deneyimleri ile problem çözme

becerileri arasında anlamlı fark bulunurken

(p<0,05); yaşları, personelle ilişkileri ve

aldıkları ceza süresi arasında anlamlı fark

görülmemiştir. Araştırma sonucuna göre;

evli olan mahkum kadınların problem

çözme becerisi bekâr olan kadınlara

göre daha düşükken, severek evlenen,

kendisinin ve annesinin eğitim düzeyi

yüksek ve anne-babası demokratik olan

kadınların daha fazla problem çözme

becerisine sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mahkûm, Kadın Mahkum

Kaynakça

• Adagide, Simla. (2008). 15-49 yaş grubu kadınların problem çözme becerilerinin incelenmesi. Hemşirelik anabilim dalı yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri. Akgün, Rumeysa. (2012). Kadın hükümlülerin sorunları ve başa çıkma tarzları: Eskişehir Çifteler Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Akgün, Rumeysa.(2017). Adam öldürme suçundan cezaevine giren kadın hükümlüleri suça götüren nedenler ve cezaevi sürecinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Akgün, Rumeysa.,İçağasıoğlu Çoban, Arzu. (2011). Ankara kadın kapalı ceza infaz kurumunda kalan kadın hükümlülerin psikososyal durumlarının saptanması ve sosyal desteklerinin belirlenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(2):63-78. Aktürk, İltan Altay. (2008). Ceza davalarına yansımış kadın kaynaklı şiddetin hukuksal ve adli tıp boyutu. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü. Aygün, Hicran. (2012). Kanlı Kontesler. İstanbul: Profil Yayıncılık. Bloom, Barbara.,Steınhart, David. (1993). WhyPunıshTheChıldren? A Reappraisal Of the Children of Incarcerated Mothers in America. San Francisco, California: NationalCouncil on Crimeand Delinquency. Biggam, Fiona H.,Power, Kevin G. (1999). Social Problem-SolvingSkillsandPsych ologicalDistressAmongIncarceratedYoungOffenders: The Issue of Bullyingand Victimization. Cognitive Therapy and Research , 23(3): 307-326. Cansunar, F. Nuray.,Asırdizer, Mahmut., Aycan, Nihat., Balcıoğlu, İbrahim., Batuk, Gökhan. (1997) Kadının suça yönelimi: Karşılaştırmalı bir çalışma. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası. Caulfıeld, Laura. (2012). Life histories of women who offend: A study of women in English prisons. A Doctoral Thes is Submitted in partialfulfillment of there quirements for the award of Doctor of Philosophy of Lough borough University. Chambers, Jemma. C.,Ward, Tony., Eccleston, Lynne., and Brown, Mark. (2011). Representation of femaleoffendertypeswithinthepathways model of assault. International Journal of OffenderTherapyandComparativeCriminology, 55 (6) 925-948. Demirbaş, Timur. (2012). Kriminoloji (4. bs.). Ankara: Seçkin Yayınları. A Study on the Investigation of the Problem Solving Skill According to the Sociodemographic Properties of Femalesconvicts Asst. Prof. Dr. Rumeysa AKGUN - Res. Asst. Dr. Tuba YUCEER KARDES - Prof. Dr. Elif GOKCEARSLAN CIFCI TAAD, Yıl: 11, Sayı: 39 (Temmuz 2019) 127 D’zurilla, Thomas.,Chang, Edward.., Sanna, Lawrence. (2004). Social problem solvingtheory,research and training. American Psychological Association Washington, DC Ellis, Shari.,Siegler, Robert.S. (1994). Development of problem solving. Thinking and Problem Solving-Handbook of PerceptionandCognition (Sternberg, R.J.), AcademicPress, USA. Ersen, Huriye.,İlnem, M. Cem., Havle, Nedim., Yener, Ferhan., Karamustafaoğlu, Nesrin.,İpekçioğlu, Derya. (2011). Suç işlemiş Kadınların Sosyo-demografik Özellikleri, Anne-Baba Tutumları ve Öfke ifade Biçimlerinin Değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri, S. 14, s. 218-229. Feyzioğlu, Semiha Emel. (2008). Bağlanma stilleri, sorun çözme becerileri ve hükümlülük özellikleri arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Gökçe, Birsen. (2007). Toplumsal bilimlerde araştırma. Ankara: Savaş Yayınları. Gümüş Ersen, Huriye. (2010). Suç işlemiş kadınların sosyodemografik özellikleri, anne-baba tutumları ve öfke ifade biçimlerinin değerlendirilmesi. Psikiyatri Uzmanlık Tezi, Sağlık bakanlığı Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 7.Psikiyatri Kliniği. Gürtuna, Okşan. (2009). Cezaevinde kadın olmak ve cezaevinin kadın bakış açısıyla sosyolojik değerlendirmesi: Ankara Sincan Kadın Kapalı Cezaevi Örneği. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü. İçli, Tülin., Öğün, Aslıhan. (1988). Sosyal değişme içinde kadın suçluluğu. H.Ü Edebiyat Fakültesi Dergisi., 2:17-32. İçli, Tülin. (2007). Kriminoloji. Seçkin Yayıncılık, 7.Basım, Ankara İl, Sunay. (1990). Türkiye’deki kadın suçluların genel özellikleri ve infaz sürecindeki sorunları üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara. Karasar, Niyazi. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kıran, Hülya. (2012). Adam öldürme suçundan ceza infaz kurumunda bulunan kadınların öfke tarzları, problem çözme becerileri ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kadın Mahkûmların Sosyodemografik Özelliklerine Göre Problem Çözme Becerisinin İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma Dr. Öğr. Üyesi Rumeysa AKGÜN - Arş. Gör. Dr. Tuba YÜCEER KARDEŞ - Prof.Dr. Elif GÖKÇEARSLAN ÇİFCİ 128 TAAD, Yıl: 11, Sayı: 39 (Temmuz 2019) Kızılkaya, Sezgin Aydın. (1995). Hükümlü sorunları tarama envanteri geliştirilmesi, geçerliği, güvenirliği çalışması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Nazlıdır, Merve. (2010). Kasten adam öldürme ve teşebbüs suçlularında psikososyal özelliklerin incelenmesi: Suç Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Öğün, Aslıhan. (1996). Türkiye›de adam öldürme suçunda etkili olan bazı sosyo-kültürel faktörlere ilişkin uygulamalı bir çalışma. Doktora Tezi, Hacettepe üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Öğünç, Nazan., ŞAR, Vedat. (2006). Adam öldürme suçu işlemiş kadınların suç motivasyonları ve kişilik özellikleri. Uluslararası Dünya Psikiyatri Kongresi (World PsychiatricAssociation, International Congress, İstanbul, July 12-16. Saatçioğlu, Ömer., Türkcan, Solmaz., Işıklı, Mehmet., Uygur, Niyazi. (1995). Tutuklularda Depresyon. Düşünen Adam Dergisi, 8(3):18-23. Şahin, Nail., Şahin, Nesrin. H.,Heppner, P. Paul. (1993). Thepsychometricproperties of the problem solvinginventory in a group of turkishuniversitystudents. CognitiveTherapyand Research, 17, 379-396. Saruç, Semra. (2013). Kadın hükümlüler: Cezaevi yaşantısı ve tahliye sonrası gereksinimler. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sosyal Hizmet Anabilim Dalı. Savcı, İlkay. (2004). Kadın Açık Cezaevinden Notlar –Adını Kader Koyduk; Phoenix Yayınevi: Ankara. Saygılı, Sefa.,Aliustaoğlu F.Süheyla. (2009). Şiddet içerikli suç işleyen kadın olguların değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi, 23(1): 24-29.