HEKİMİN HATALI TIBBİ UYGULAMAYA BAĞLI HUKUKİ SORUMLULUĞU Legal Responsibility of Physician due to Improper Medical Practice

Yıl 2019, Sayı: 39, 129 - 156, 30.07.2019

Dr.öğr.üyesi Yılmaz Yördem

Öz

Bilimsel tıbba uygun bir biçimde hastalıkları

teşhis ve tedavi etmek, hekimler için hem bir hak

hem de bir görev olarak kabul edilir. Zira insan

vücudunu, sağlığını ve dolayısıyla hayatını konu

edinen tıp bilimi son derece önemli ve hassas bir

bilimdir. Daha önce var olan sağlığına kavuşmak

için kendisine başvuran hastayı yeniden eski

sağlığına kavuşturmak, bilimsel tıbbın gerektirdiği

çeşitli tıbbi müdahalelerden en elverişli olanını ve

en uygun biçimde hastaya uygulamak hekimler için

bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğün ihlal edilmesi

hukuk nezdinde sorumluluğu gerektirecektir.

Kendilerine müracaat eden hastayı

sağlığına kavuşturmak hekimin, dolayısıyla tıbbi

müdahalenin amacı olmakla birlikte, zaman zaman

istenmeyen sonuçlar da ortaya çıkabilmektedir.

Bu durumda iş hukuk alanına girecek ve hekimin

sorumluluğundan söz edilecektir. Hekimlerin

kutsal bir meslek icra ettikleri düşüncesi, hukuki alt

yapı eksikliği ve toplumun bilinçsizliği dolayısıyla

günümüzde olduğu kadar eskide hekimlere karşı

fazla dava açılmamaktaydı. Ancak günümüzde,

diğer tüm meslek gruplarında olduğu gibi,

hekimlerin de işlerini gereği gibi yapmamaları

durumunda kendilerine karşı dava açılabileceği

artık kabul edilmektedir.

Artan dava sayısı ve mesleki sorumluluk

poliçelerinin zorunlu olması ile birlikte, hekimler

aleyhine açılan malpraktis davalarında belirgin

artışlar olmuştur. Bu nedenle, kamu veya özel sağlık

kurum ve kuruluşlarında veyahut serbest olarak

mesleğini icra eden, tıpta uzmanlık mevzuatına

göre uzman olan ve diş hekimlerinin, sözleşme

tarihinden önceki on yıllık dönemde, sözleşme

süresi içinde veya sözleşme süresinin bitiminden

itibaren iki yıllık süre içinde, mesleki faaliyetleri

nedeniyle verdikleri zararlara ilişkin, 31.07.2010

tarihinden itibaren mesleki sorumluluk sigortası

yaptırması zorunlu hale gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hekim, sigorta sözleşmesi

Kaynakça

• Antalya, Gökhan, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, Marmara Üniv. Hukuk Fakültesi Dergisi, İstanbul 2008, S. 14(4), s. 63. Aral, Fahrettin; Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2003; Aşçıoğlu, Çetin, Tıbbi Yardım ve El Atmalardan Doğan Sorumluluklar, Ankara 1993. Ayan, Mehmet, Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk, Ankara 1991. Başbuğ, Aydın, Hekimin Yükümlülükleri ve Hukuki Sorumluluğu. Lefke Avrupa Üniversitesi, II Sağlık Hukuku Sempozyumunda sunuldu,Lefke 2010. Başbuğ, Aydın, Diş Hekiminin Hukuki Sorumluluğu. I. Diş hekimliği Hukuku Sempozyumunda yapılan sunum, Ankara 2014. Beyaztaş Yücel Fatma, Dört Olgu Nedeniyle Tıbbi Yanlış Uygulama, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2001, S, 23 (1), s. 49. Çelik,Ahmet, Hekimlerin ve HastanelerinSorumluluğu, http:// w w w.ta z m i n a t h u ku ku . c o m /a ra şt ı r m a - ya z ı l a r ı / h e k i m l e r i n - v e - hastanelerinsorumluluğuhtml(erişim tarihi:15.07.2018). Doğan Murat, Türkiye ve Kıbrıs Türk Barolar Birliği Uluslararası Sağlık Hukuku Sempozyumu, Ankara 2015, s.38(s.21-62). Doğan, Murat, Hekimin Hukuki Sorumluluğu, Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk Sempozyumu, 16-17 Ocak 2009, Mersin, (s.41-60), s.44 (Doğan, Hekimin Sorumluluğu). Donay, Süheyl, Doktorun Hukuki Sorumluluğu, İktisadi ve Ticari İlimler Dergisi, 1968, S. 10, s. 44,45. (Aktaran: Akartepe, Alpaslan, Tedavi Sözleşmesinin Hukuki Niteliği, Sağlık Hukuku Sempozyumu Erzincan-2006, Yetkin Yayınları, Ankara, 2007. Duru, Neslihan; Mesleki Sorumluluk Sigortalarından Hekim Mesleki Sorumluluğunun Türkiye’deki ve AB’deki Uygulamalarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, İstanbul 2006 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), s. 52- 53. Duysak, Merve, Hekimin Tıbbi Uygulama Hatalarından Doğan Cezai Sorumluluğu, Ankara Barosu Hukuk Gündemi Dergisi, 3(5), Ankara 2009. Eren Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baksı, İstanbul 2015. Erer, Sezer, “Sağlık Hizmetlerinde Sorumluluğun Paylaşılması”. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Bursa 2010, s. 35- 36. Ergün, Ömer, Borçlar Kanunu Kapsamında Haksız Fiile Maruz Kalan Hekim ve Hekim Yardımcılarının Tazminat Hakkı (Vaka Örnekli), I. Uluslararası Katılımlı Ulusal Tıp Hukuku Kongresi (Vaka Tartışmalı), Bodrum 2015, 196; Duru, S.55 Vd.;Hancı, S.143. Fidan Nurten, Hekimin Tıbbî Müdahaleleri Nedeniyle Sorumluluğu, TAAD, Cilt:1, Yıl:1, Sayı:3, Ankara 2010, (s.349-362) Gıesen, Dieter(Çev. Özdemir, Salim); “Yeni ve Deneysel Tedavilerden Dolayı Doktorların Hukuki Sorumluluğu”, Yargıtay Dergisi, 1977, C.3, S.1. Gülgün, S., Hekimlerin Hukuki (Tazminat) Sorumluluğunun Kaynakları ve Mesleki Sorumluluk Sigortası, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2011. Hakeri, Hakan, Tıp Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2016, s. 321 vd. Hakeri, Hakan, Diş Hekimlerimlerinin Yasal Sorumlulukları ve Ceza Sorumluluğu, http://www.medimagazin.com.tr (erişim tarihi: 28.07.2018 ). Hakeri, Hakan, Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Şartları, Tıp Hukuku Dergisi, C.3, S.6, yıl 2014, (s.17-44). Hancı, Hamit,Malprkatis Tıbbi Girişimleri nedeniyle Hekimin Ceza ve Tazminat Sorumluluğu, Ankara 2006, s. 150; Şenocak, s.34-35. İpekyüz Filiz Yavuz, Türk Hukukunda Hekimlik Sözleşmesi, İstanbul: 2006, s.74. İpekyüz Yavuz, Filiz; Türk Hukukunda Hekimlik Sözleşmesi, İstanbul 2006. Kılıçoğlu, Ahmet; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Bası, Ankara 2004. Oğuzman, M. Kemal / Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler III, 8. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010. Özaslan, Abdi; “Aydınlatılmış Onam”, Yeni Yasalar Çerçevesinde Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Tıbbi Malpraktis ve Adli Raporların Düzenlenmesi, İstanbul 2006. Özdamar, Mehmet; “Sigortacının Sorumluluğu İle İlgili Gelişmeler (Sigortacının Aydınlatma Yükümlülüğünden Doğan Sorumluluğu)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Ankara 2009. Özdemir, Hayrunnisa, Özel Hukukta Teşhis ve Tedavi Sözleşmesi, Ankara, 2004, s.84 (Özdemir, Teşhis ve Tedavi). Polat, Oğuz; Tıbbi Uygulama Hataları, Ankara 2005. Reisoğlu,Safa: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınları, 22. bası, İstanbul 2011.Somer Pervin, Türkiye ve Kıbrıs Türk Barolar Birliği Uluslararası Sağlık Hukuku Sempozyumu, Ankara 2015. Şenocak, Zarife, “Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası”, AÜHFD, 2001/4, s.65-80 (Küçüğün Rızası). Şenocak, Zarife, Özel Hukukta Hekimin Sorumluluğu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 44, Ankara 1998. Tandoğan Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara:1982. Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt 2, Ankara 2008 (Özel Borç İlişkileri). Turgaz, Güllü, Sağlık Sektöründe Mesleki Sorumluluk. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Bilim Dalı, İstanbul 2007. Ünan, Samim, İsteğe Bağlı Genel Sorumluluk Sigortasında Riziko, İstanbul 1998, s. 8. Yalçın, Hakan, Sağlık Alanında Sorumluluk Hukuku ve Sigorta İlişkisi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sigortacılık Anabilim Dalı, Ankara 2017, s. 7, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yalçın, Hakan/ŞAHİN Afşin, Sorumluluk Hukuku Ve Tibbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mesleki Sorumluluk Sigortasi, Türkiye Üzerine Bir Uygulama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 26, Sayı 2, 2017. Yalçıntepe, Neylan, Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortası, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Özel Hukuk Programı, İzmir 2011.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yavuz, Cevdet, “Türk Borçlar Kanunu Tasarısına Göre “Kusursuz Sorumluluk” Halleri Ve İlkeleri”. Marmara Üniversitesi e-dergi, İstanbul 2008. s. 29-30. Yavuz İpekyüz Filiz;Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 33, Diyarbakır 2015, (s. 19-61) Yılmaz, Battal, Hekimin Hukuki Sorumluluğu, 3. Baskı, Ankara 2017. Zevkliler, Aydın, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 7. Baskı, Ankara 2002; Reisoğlu, Seza; “Hekimlerin Hukuki Sorumluluğu”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler V. Sempozyumu, Türk Hukukunda Hekimin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, İstanbul 1983. Zeytin, Zafer, İfa Yardımcısının Sağlık Çalışanlarının-Fiillerinden Sorumluluk, Tıp Hukuku Dergisi, Yıl 2016 Sayı 10.