ROBOTLARIN FİİLLERİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUK HALLERİNDE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2019, Sayı: 40, 19 - 51, 01.12.2019

Cannur Ercan

Öz

Robotlar, androidler ve benzeri otonom, yapay zekâ içeren teknolojik sistemlerdeki gelişmeler son yıllarda ivme kazanarak hizmet, savunma, tıp, lojistik gibi pek çok alanda ilgi ve talepleri üzerine çekmiştir. Dünya çapında münhasıran robotların hukuki sorumluluğunu ele alan yasal bir düzenleme henüz bulunmamaktadır. Ancak bununla ilgili çalışmaların hızlandırılması, özellikle Avrupa’da robotların medeni hukuk sorumluluğuna yönelik yeknesak hukuk sistemi çalışmalarının desteklenmesi amacıyla Avrupa Parlamentosu 27.01.2017 tarihli Hukuk İşleri Komisyonu Robotik Taslak Tavsiye Raporunu, hemen ardından 16.02.2017 tarihli kabul metnini yayınlamıştır. Söz konusu rapor, robot hukuku ve yapay zekâya yönelik uluslarüstü yeknesak hukuki düzenlemeler getirmeyi hedefleyen ve tavsiyeleriyle yol gösteren ilk hukuki metin olması nedeniyle önemlidir.
Bu çalışmayla iç hukukumuzda sorumluluk hukukuna ilişkin de lege lata ve de lege feranda çözüm önerileri getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda ayrıca robot ve yapay zekâ kavramları ile Avrupa Parlamentosu Tavsiye Raporunda önerilen sorumluluk türlerine dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler

Robotik, Yapay Zekâ, Medeni Hukuk, Sorumluluk Hukuku, vrupa Parlamentosu Özel Hukuk Komisyonu Robotik Tavsiye Raporu

Kaynakça

• ARMBRÜSTER, Automatisiertes Fahren – Paradigmenwechsel im Straßenverkehrsrecht?, ZRP 2017, 83 – 86. BAK, Başak, Medeni Hukuk Açısından Yapay Zekanın Hukuki Statüsü ve Yapay Zekâ Kullanımından Doğan Hukuki Sorumluluk, TAAD (sayı: 35), Yıl 9, 2018 (211–232). BECK, Susanne, Grundlegende Fragen zum rechtlichen Umgang mit der Robotik, JR Heft 6, 2009 (225 – 230). BOZKURT YÜKSEL, Armağan Ebru, Robot Hukuku, TAAD (Sayı 29), Yıl 7, 2017 (85–112). DİNÇ, İnan Deniz, Ürün Sorumluluk Sigortasında Rizikonun Konusu ve Teminatın Kapsamı, İstanbul 2017. GÜNTHER, Jan-Philipp, Roboter und rechtliche Verantwortung/Eine Untersuchung der Benutzer- und Herstellerhaftung, Herbert Utz Verlag, München 2016. HANISCH, Jochen, Zivilrechtliche Haftungskonzepte für Robotik, Eric Hilgendorf, Robotik im Kontext von Recht und Moral, Robotik und Recht Band 3, Baden-Baden 2014 (27– 61). HILGENDORF, Eric, Recht und Autonome Maschinen –ein Problemaufriss, (Hrsg.) Eric Hilgendorf, Das Recht vor den Herausforderungen der modernen Technik, Beiträge der 1. Würzburger Tagung zum Technikrecht im November 2013, Robotik und Recht Band 4, Baden-Baden 2015 (11– 40). HONSEL/VOGT/WIEGAND, Basler Kommentar, Obligationenrecht I, Art 1 – 259 OR, 6. Aufl., Basel 2015. JOHN, Robert, Haftung für Künstliche Intelligenz. Rechtliche Beurteilung des Einsatzes intelligenter Softwareagenten im E-Commerce, Hamburg 2007. KIRN/MÜLLER-HENGSTENBERG, Rechtliche Risiken autonomer und vernetzter Systeme, Oldenbourg 2016. LOHMANN, Melinda Florina, Roboter als Wundertüten – eine zivilrechtliche Haftungsanalyse, AJP/PJA 2/2017 (152–162). LOHMANN, Melinda Florina, Ein europäisches Roboterrecht – überfällig oder überflüssig?, ZRP 6/2017 (168–171). OĞUZMAN/ÖZ, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2, Gözden Geçirilmiş 13. Bası, İstanbul 2017. SCHUHR, Jan. C., Neudefinition tradierter Begriffe (Pseudo–Zurechnungen an Roboter), Eric Hilgendorf, Robotik im Kontext von Recht und Moral, Robotik und Recht Band 3, Baden Baden 2014 (13–26). SICILIANO/KHATIB, Springer Handbook of Robotics, 2008. SPINDLER, Gerald, Zivilrechtliche Fragen beim Einsatz von Robotern, Eric Hilgendorf, Robotik im Kontext von Recht und Moral, Robotik und Recht Band 3, Baden-Baden 2014 (63– 80). ÜNLÜTEPE Mustafa, Organizasyon Sorumluluğu (TBK m. 66/III) ve Tehlike Sorumluluğu (TBK m. 71) İlişkisinin Değerlendirilmesi, ERÜHFD, C. XII, S. 2, 2017 (1– 41).