İDARİ YARGIDA MASUMİYET KARİNESİ: AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE ANAYASA MAHKEMESİ İÇTİHATLARI AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Sayı: 45, 191 - 226, 07.01.2021

Gökhan Çayan

Öz

gesel insan hakları sözleşmeleri tarafından, Kıt’a Avrupası Hukuk Sistemiyle benzer bir biçimde, adil yargılanma hakkının unsuru olarak tanınmaktadır. Anglo-Sakson Hukuk Sisteminde ise karine, ispat yükünü ve standardını belirleyen bir ilke olarak kabul edilmiştir. Buna karşılık her hukuk sisteminde masumiyet karinesi, Anglo-Sakson ve Kıt’a Avrupası Hukuk Sistemlerinin öngördüğü şekilde kabul edilmeyebilir. Karinenin ortak bir değer olarak kabul edilebilmesi, belirli bir düzeyde asgari mutabakat seviyesinin belirlenmesiyle mümkündür. Bu asgari mutabakat seviyesine göre karine, suç ile itham edilenleri yanlış mahkûmiyetten koruma amacına hizmet eder ve kişinin, suçlu olduğu kanıtlanıncaya kadar masum sayılmasını sağlar. Masumiyet karinesinin anlaşılabilmesi, ilkenin doğasının tespit edilmesiyle mümkündür. Bu makalede, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi içtihatları ışığında masumiyet karinesinin doğası, idari yargı açısından inceleme konusu yapılmıştır. Makalenin birinci kısmında genel prensipler, ikinci kısmında masumiyet karinesinin amaçları, üçüncü kısmında idari yargıda masumiyet karinesi ve dördüncü kısmında mahkeme kararları yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Masumiyet karinesi., masumiyet karinesinin amaçları,, idari yargıda masumiyet karinesi,, masumiyet karinesinin felsefesi,, masumiyet karinesinin doktrini,, ispat yükü,, delil standardı

Presumption of Innocence in Administrative Law Jurisdiction: A Review Considering European Court of Human Rights and Constitutional Court’ Case- Law

Öz

The presumption of innocence is accepted by its position in all international and regional human rights treaties as a standard of fair trials, which similar to that Continental Law System. According to Anglo-Saxsons Law System, the presumption is described in principle of burden and standard of proof. Whereas; the presumption of innocence in every legal system may not be understood as an accepted by Anglo-Saxons and Continental Law Systems. A level of abstraction is necessary, for accepted to common principle, a search for the minimum standard that universally hold. According to this minimum standard level; the presumption has long been regarded as fundamental to protecting accused persons from wrongful conviction; and the basic principle is that the accused is to be considered innocent until proven guilty of a criminal offer. Understanding the presumption of innocence is possible with determining the nature of the right. In this article, the presumption of innocence in light of European Court of Human Rights and Constitutional decision is examined. There are general principles in first part, the purposes of the presumption of innocence in second part, presumption in administrative law jurisdiction in third part and court decisions in fourth part.

Anahtar Kelimeler

The presumption of innocence,, the purposes of the presumption of innocence,, presumption of innocence in administrative law jurisdiction,

Kaynakça

• ALEXY, Robert (2003), Constitutional Rights, Balancing and Rationality, Ratio Juris Dergisi.
• ARI, Abdülselam (2003), Hz. Ömer’in Ebu Musa El Eş’ariye Gönderdiği Mektubun Yargılama Hukuku Açısından Analizi, İslam Hukuku Araştırma Dergisi, S. 2.
• ASWORTH, Andrew (2006), Four Threats to the Presumption of Innocence, Sweet and Maxwell Yayınları.
• ATAY, Ender Ethem (2018), İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Hukuk Yayınları.
• BENTHAM, John (1982), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, Methuen Yayınları. CAMPBELL, Liz (2013), Criminal Labes, the European Convention on Human Rights and Presumption of Innocence, The Modern Hukuk Dergisi, C. 76, S. 4.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan (2018), İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Hukuk Yayınları.
• ÇAYAN, Gökhan (2020), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İkinci Bölümünün Urat v. Türkiye Kararı, Yargıtay Dergisi, C: 46, S: 3, 46 (3).
• ÇAYAN, Gökhan (2020), Masumiyet Karinesi Doktrini, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 42. ÇAYAN, Gökhan (2019), Geçiş Adaleti ve Avrupa Arındırma Hukuku, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 40.
• ÇAYAN, Gökhan (2016), Adil Yargılanma Hakkı, Legal Hukuk Yayınları.
• ÇAYAN, Gökhan (2016), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Mahkemeye Erişim Hakkı, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 28.
• ÇAYAN, Gökhan (2016), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Dördüncü Bölüm: Borg v. Malta Davası, Küresel Bakış Dergisi, S. 20.
• ÇAYAN, Gökhan (2016), Kamu Görevlilerinin Statüsüyle İlgili Uyuşmazlıklarda Adil Yargılanma Hakkı, Terazi Hukuk Dergisi, C. 11, S. 116.
• ÇAYAN, Gökhan (2016), The Right to a Fair Trial, the Covarage of the Right and Application in the Tax Cases, Hukuk ve Adalet Dergisi, S. 12.
• ÇAYAN, Gökhan (2016), The Right to a Fair Trial in the Discrepancies Originating from Public Officials’ Status, İnsan Hakları Dergisi, S. 11.
• ÇAYAN, Gökhan (2014), Ulusal ve Uluslararası Hukuk Açısında; Suçluların İadesi, Karşılaştırmalı Hukuk ve Yargıtay İçtihatları Bakımından Bir Değerlendirme, Legal Hukuk Dergisi, 12 (142).
• De JONG, Ferry, Van LENT, Leonie (2016), The Presumption of Innocence as a Counter Futual Principles, Ultrecht Hukuk Dergisi, S. 12.
• DEBUSİ İsa b., (Çeviren: Mehmet Boynukalın), Takvimü’l-edille, Beyrut, Dar’ul Kütüb’il İlmiyye. DUFF, R. Antony (2001), Punishment, Communication and Community, Oxford Yayınları 2001.
• ERTURHAN, Sabri (2002), İslam Hukukunda Şüpheden Sanığın Yararlanması İlkesi (In Dubio Pre Reo), Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 6, A. 2.
• EŞ- ŞEYBANİ, Muhammed bin, (Çeviren: Mehmet Boynukalın), Beyrut, Dar İbn Hazm, X. Cilt. FERZAN, Kimberly Kesler (2014), Preventive Justice and The Presumption of Innocence, Law and Philos Dergisi, S. 8.
• FEYZİOĞLU, Metin (1999), Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 30/12/2019 tarihinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/293/2671.pdf s. 136. isimli internet sitesinden alındı.
• GRAY, Anthony (2017), Presumption of Innocence in Peril, Lexington Yayınları.
• HABERMAS, Jürgen (1996), (Çeviren W. REGH), Between Facts and Norms, Polity Yayınları. KALABALIK, Halil (2019), İdari Yargılama Usulü, Seçkin Hukuk Yayınları. KITAI, Rinat (2002), Presuming Innocence, Okla Hukuk Dergisi, S. 63.
• JACKSON, D. John, SUMMERS, J. Sarah (2012), The Internationalisation of Criminal Evidence Beyond the Common Law and Civil Law Traditions, Cambridge Üniversitesi Yayınları.
• LACEY, Nicola (2016), in Search of Criminal Responsibility; Ideas, Interests and Institutions, Oxford Üniversitesi Yayınları.
• LAUDAN, Larry (2006), Truth, Error and Criminal Law: An Essay in Legal Epistemology, Cambridge Üniversitesi Yayınları.
• LAUFER, S. William (1995), The Rhetoric of Innocence, Washington Hukuk Dergisi, S. 17.
• LIPPKE, Richard (2016), Taming the Presumption of Innocence, Oxford Üniversitesi Yayınları.
• ROBERTS, Paul, HUNTER, Jill (2012), Criminal Evidence and Human Rights, Hart Yayınları.
• ROBERTS, Paul, ZUCKERMAN, Adrian (2004), Criminal Evidence, Oxford Yayınları.
• SCHEINER, Robert (2007), Standard of Proof, Presumption of Innocence, And Plea Bargaining: How Wrongful Conviction Data Exposes Inadequate Pre-Trial Criminal Procedure, California Wesrern Hukuk Dergisi, S. 55.
• SHERMAN, J. Clark (2014), The Juror, The Citizen, and The Human Being: The Presumption of Innocence and the Burden of Judgement, Cirim Law and Philos Dergisi, S. 8.
• SMITH, Eva (2012), The Presumption of Innocence, Scandinavian Studies in Law, 31/12/2019 tarihinde https://www.scandinavianlaw.se/pdf/51-23.pdf isimli internet adresinden erişilmiştir.
• STUMMER, Andrew (2010), The Presumption of Innocence Avidental and Human Rights Perspective, Oregon Yayınları.
• ŞEBBE, Ömer bin, (Çeviren: Mehmet Boynukalın), Tarihü’l-Medine Daru’l-Uleyeyani II. Cilt.
• TRACHSEL, Stefan (2005), Human Rights in Criminal Procedure, Oxford Üniversitesi Yayınları.
• ÜSTÜN, Kamile Türkoğlu (2019), İdari Yargılama Usulüne Hâkim Olan İlkeler, Seçkin Hukuk Yayınları.
• WILKINSON, Harvaie (2018), the presumption of Civil Innocence, Virginia Hukuk Dergisi, C. 104, S. 4.
• VITKAUSKAS, Dikov, LEWIS- ANTONY Sian (2012), Right to a Fair Trial Under the Europen Convention on Human Rights, Integrights Yayınları.
• Von HIRSCH, Andrew, ASWORTH, Andrew (2005), Proportionate Sentencing: Exploring the Principles, Oxford Yayınları.
• ZEDNER, Lucia (2004), Criminal Justice, Oxford Yayınları.