YASAMA VE HUKUK BİLİMİ KONUSUNDAKİ TARİH ÜSTÜ GÖREV HAKKINDA

Yıl 2022, Sayı: 52, 75 - 94, 03.10.2022

Osman Vahdet İşsevenler

https://doi.org/10.54049/taad.1183563

Öz

Makale, Savigny’nin “Çağımızın Yasama ve Hukuk Bilimi Konusundaki Görevi Üzerine” adlı eserindeki iddialardan hareketle yasama ve hukuk bilimi arasındaki ilişkiyi konu edinmektedir. Mezkûr eser, Almanya’da bir medeni kanun ne zaman, nasıl ve kim tarafından yapılmalı tartışmasına hukukun mahiyetine dair birtakım tespitlerle dahil olmuştur. Bu tespitlerde hukukun tarihi niteliğinin yanı sıra bir kod yapabilmek için hukuki bilincin gelişmiş olması gerektiğinin altı çizilmiştir. Okulun hukukun tarihi ve mahalli niteliklerine dair vurgularının ön plana çıkarılması, hukuk biliminin işlevine ve hukukun mahalli olmayan özelliklerine dair tespitlerine yeterince dikkat edilememesi sonucunu doğurmuştur. Makale bu doğrultuda, mezkûr eserdeki iddiaların döneminin ötesinde de bir değeri olduğuna dikkat çekmek, nihayet hukuk biliminin ve hukukçular zümresinin yasama karşısındaki pozisyonunu tartışmak amacındadır. Bu bağlamda öncelikle Savigny’nin, hukukun tarihi-evrensel niteliklerini tartışan değil yasama ve hukuk bilimi ikilisini karşı karşıya getiren argümanları ön plana çıkarılmıştır. Akabinde ise hukuk yaratımı hususunda hukuk biliminin pozisyonu tartışılmıştır. İradeci bir tavrın hukuk bilimi için savunulamaz olduğu işaret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Savigny, yasama, hukuk bilimi, hukukun kaynağı, hukukun mahiyeti

Of the Ageless Vocation for Legislation and Jurisprudence

Öz

The article deals with the relationship between legislation and jurisprudence based on the claims in Savigny’s “Of the Vocation of Our Age for Legislation and Jurisprudence”. The aforementioned work has been included in the discussion of when, how and by whom a civil code should be made in Germany, with some determinations regarding the nature of law. In these determinations, it is underlined that in addition to the historical nature of law, there should be certain development of legal consciousness in order to make a code. The emphasis of the school’s arguments on the historical and local characteristics of law has resulted in the failure to pay enough attention to the function of jurisprudence and its determinations about the non-local characteristics of law. In this direction, the article aims to draw attention to the fact that the claims in the aforementioned work have a value beyond its age, and finally to discuss the position of legal science and the lawyers against the legislature. In this context, Savigny’s arguments that bring the legislation and jurisprudence against each other are brought to the fore, not universal-historical dichotomy. Afterward, the position of jurisprudence on the creation of law was discussed. It has been pointed out that a voluntarist conception is untenable for jurisprudence.

Anahtar Kelimeler

Savigny, legislation, jurisprudence, source of law, nature of law

Kaynakça

• Ali Acar, ‘Friedrich Karl von Savigny’nin Hukuk Anlayışı’, (2006) 1 (1) EÜHFD, ss.65-88,
• Akbaş K, ‘Friedrich Carl Von Savigny: Tarihsel Hukuk Okulu Geleneği’, (2016) 74 (1) İÜHFM, ss.53-72.
• Aral V, Hukuk Felsefesinin Temel Sorunları, (3th edn, Oniki Levha Yayıncılık 2010)
• Arendt H, Devrim Üzerine, Çev. Onur Eylül Kara, (İletişim Yayınları 2012)
• Arsal S. M., ‘Hukuk İlmi ve Sosyoloji’, (2007) HFSA17, ss. 60-72.
• Becchi P, ‘German Legal Science: The Crisis of Natural Law Theory, the Historicisms, and ‘Conceptual Jurisprudence’’, in Damiano Canale, Paolo Grossi, Hasso Hofmann (eds), A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence Volume 9: A History of the Philosophy of Law in the Civil Law World 1600–1900, (Springer 2009)
• Fındıkoğlu Z., “Tedvin Sosyolojisi Gözü İle Fransız Medeni Kanunun Teşekkülü”, (1944) İÜHFM, ss.602-619.
• Gale S. G, ‘A Very German Legal Science: Savigny and the Historical School’ (1982) Stanford Journal of International Law, ss. 123-146.
• Güriz A, Hukuk Felsefesi, (11th edn, Siyasal Kitabevi 2015)
• Hirş E, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Dersleri, (3th edn, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2001)
• Husak D, ‘Ceza Hukuku Teorisi’ in Ertuğrul Uzun (ed), Hukuk Felsefesi ve Teorisi Rehberi, Çev. Dilara Yıldırım, (Islık Yayınları 2021)
• Işıktaç Y, Hukuk Felsefesi, (5th edn, Filiz Kitabevi 2018)
• İşsevenler O. V, Doğal Hukuk Sorunu, (Pinhan Yayıncılık 2021)
• Kayak S, ‘Roma Hukukunda Ius Naturale (Doğal Hukuk) Kavramı’ in Sercan Gürler (ed), Adalete Yönelmiş Bir toplumsal Düzen Olarak Hukuk: Prof. Dr. Yasemin Işıktaç Armağanı, (Sümer Kitabevi 2021)
• Kirchmann J., ‘İlim Olmak Bakımından Hukukun Değersizliği’, (2007) (17), HFSA, çev. Coşkun Üçük, ss.7-31.
• Kuru G, Thibaut ve Savigny’de Resepsiyon ve Kodifikasyon Hareketleri, (2017) 22 (1) MARHUFHAD, ss. 201-228.
• Metin S, Heper A, Ceza Hukuku Felsefesine Katkı: Radbruch Formülü, (2014 Tekin Yayınevi)
• Öktem N, Türkbağ A. U, Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, (3th edn, Der Yayınları 2003)
• Özcan M. T, ‘Yasama Faaliyeti ve Kamusal Alan’, (2006) 2, Hukuk Kurultayı, ss. 387-446.
• Özcan M. T, ‘Yasama Faaliyetinin Sınırı Olarak Hukuk Devleti’ in Nami Çağan (ed), Prof. Dr. Tunçer Karamustafaoğlu’na Armağan, (Adalet Yayınevi 2010)
• Rückert J, Friedrich Carl von Savigny, the Legal Method, and the Modernity of Law, (Juridica International 2006) ss. ss.55-67.
• Savigny F. C, Çağımızın Yasama ve Hukuk Bilimi Konusundaki Görevi Üzerine, Çev. Ali Acar, (Pinhan Yayıncılık 2018)
• Van Caenegem R. C, An Historical Introduction to Private Law, (3th edn, Cambridge University Press 1996)
• Waldron J, ‘Yasama’ in Ertuğrul Uzun (ed), Hukuk Felsefesi ve Hukuk Teorisi Rehberi, Çev. O. Vahdet İşsevenler, (Islık Yayınları 2021)
• Wheare K. C, Modern Anayasalar, çev. Mehmet Turan, (2nd edn, Değişim Yayınları 1985)
• Yıldırım S, 19. Yüzyıl Alman Hukuk Teorisinin Tarih Bilinci Bağlamında Oluşumu ve Etkileri, (Oniki Levha Yayınları 2018)