ADİ ORTAKLIK İLİŞKİSİNDE ORTAKLARIN HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU BAĞLAMINDA ADAM ÇALIŞTIRAN SIFATININ TESPİTİ

Yıl 2022, Sayı: 52, 273 - 288, 03.10.2022

Ferhat Canbolat Dila Okyar

https://doi.org/10.54049/taad.1183597

Öz

Türk hukukunda temel ortaklık modelini oluşturan adi ortaklık, en basit nitelikte bir işin görülmesinden en karmaşık bir ticari faaliyetin yürütülmesine kadar oldukça geniş bir yelpazede ortaya çıkar. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK) sözleşmeye dayalı bir özel borç ilişkisi olarak düzenlenmiş olan adi ortaklığa ilişkin hükümler, tüm ortaklık tipleri bakımından genel hüküm niteliğinde olup, tamamlayıcı olarak uygulanır. Tüzel kişiliği bulunmayan adi ortaklık ilişkisinde her ortak kendi haksız fiilinden sorumludur. Öte yandan, ortaklığa ait bir işin görülmesi amacıyla istihdam edilen kişinin işini görürken üçüncü kişilere verdiği zarardan tüm ortakların, TBK m. 66 bağlamında adam çalıştıran sıfatıyla sorumluluğunun doğması mümkündür. TBK m. 66/III hükmü ile işletmelerde adam çalıştıranlar bakımından özen yükümlülüğünün kapsamı oldukça genişletilerek sorumluluk ağırlaştırılmıştır. Çalışmada, bu geniş kapsamlı özen yükümlülüğünün muhatabı ve sorumluluğun süjesi olarak adam çalıştıran sıfatının kime ya da kimlere ait olduğu, bir adi ortaklık ilişkisinde yönetim yetkisi sahipliği bakımından çeşitli ihtimallere göre değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adi ortaklık, adam çalıştıran, ortak, haksız fiil, müteselsil sorumluluk

Determination of the Employer Status within Simple Partnership in the Context of Tort Liability of the Partners

Öz

Simple partnership, which constitutes the basic partnership model in Turkish law, emerges in a wide range from performing the simplest work to the execution of the most complex commercial activity. The provisions regarding simple partnership, which is regulated as a contractual debt relationship under the Turkish Code of Obligations No. 6098 (TCO), are general provisions for all partnership types and are applied as supplementary. In a simple partnership relationship, which does not have a legal personality, each partner is responsible for his own tortious act. On the other hand, in the context of Article 66 TCO which provides the liability of the employer, the liability of all partners may arise for the damage caused to third parties by the person employed for the purpose of carrying out a work belonging to the partnership. Article 66/III TCO greatly expands the scope of the duty of care for employers in enterprises and thus, aggravates the liability. This study evaluates, in the context of this type of liability, to whom the status of employer belongs in a simple partnership, with respect to various possibilities regarding the holder of management authority.

Anahtar Kelimeler

Simple partnership, employer, partner, tort, joint liability

Kaynakça

• Aydoğdu, M ve Kahveci, N, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri (Sözleşmeler Hukuku) (4. Baskı, Adalet Yayınevi 2019).
• Bahtiyar, M, Ortaklıklar Hukuku (14. Baskı, Beta Yayıncılık 2020).
• Barlas, N, Adi Ortaklık Temeline Dayalı Sözleşme İlişkileri (Vedat Kitapçılık 2016).
• Baysal, B, Haksız Fiil Hukuku (BK m. 49-76) (On İki Levha Yayıncılık 2019).
• Brehm, R, Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd. VI: Das Obligationenrecht, 1. Abteilung: Allgemeine Bestimmungen, 3. Teilband, 1. Unterteilband: Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen Art. 41-61 OR (4. Auflage, Stämpfli Verlag 2013).
• Eren, F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (26. Baskı, Yetkin Yayınları 2021).
• Eren, F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (9. Baskı, Yetkin Yayınları 2021).
• Fellmann, W and Kottmann, A, Schweizerisches Haftpflichtrecht, Band I: Allgemeiner Teil sowie Haftung aus verschulden und Persönlichkeitsverletzung, gewöhnlichen Kausalhaftungen des OR, ZGB und PrHG (Stämpfli Verlag 2012).
• Fischer, W and Iten, M, ‘Article 55’ in Fischer Willi and Thierry Luterbacher (hrsg), Haftpflichtkommentar, Kommentar zu den schweizerischen Haftpflichtbestimmungen (Dike 2016).
• Girgin, Ö. A, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Adi Ortaklıkta Temsil ve Borçlardan Sorumluluk (On İki Levha Yayıncılık 2017).
• Grabel, C. K, ‘Article 51’ in Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt and Wolfgang Wiegand (hrsg), Basler Kommentar, Obligationenrecht I: Art. 1-529 OR (6. Auflage, Helbing&Lichtenhahn Verlag 2015).
• Gümüş, M. A, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt II (Vedat Kitapçılık 2012).
• Pulaşlı, H, Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt 1 (2. Baskı, Adalet Yayınevi 2015).
• Kessler, M. A, ‘Article 55’ in Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt and Wolfgang Wiegand (hrsg), Basler Kommentar, Obligationenrecht I: Art. 1-529 OR (6. Auflage, Helbing&Lichtenhahn Verlag 2015).
• Kılıçoğlu, A. M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler (25. Baskı, Turhan Kitabevi 2021).
• Nomer, H. N., Borçlar Hukuku Genel Hükümler (18. Bası, Beta Yayıncılık 2021).
• Oftinger, K and Stark, E. W, Schweizerisches Haftplichtrecht, Besonderer Teil, Band II/1 (4. Auflage, Schulthess 1995).
• Oğuzman, K ve Öz, T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 2 (16. Bası, Vedat Kitapçılık 2021).
• Poroy, R, Tekinalp, Ü ve Çamoğlu, E, Ortaklıklar Hukuku I (15. Baskı, Vedat Kitapçılık 2021).
• Rey, H and Wildhaber, I, Ausservertragliches Haftpflichtrecht (5. Auflage, Schulthess 2018).
• Schwenzer, I, Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil (8. Auflage, Stämpfli Verlag 2020).
• Schönenberger, B, ‘Article 51’ in Heinrich Honsell (hrsg), Kurzkommentar Obligationenrecht (OR) (Helbing Lichtenhahn Verlag 2014).
• Şener, O. H, Adi Ortaklık (Yetkin Yayınları 2008).
• Tandoğan, H, Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku (Turhan Kitabevi 1981).
• Tandoğan, H, Türk Mes’uliyet Hukuku (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1961).
• Tekinay, S. S, Akman, S, Burcuoğlu, H ve Altop, A, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler (6. Baskı, Filiz Kitabevi 1988).
• Ünlütepe, M, Organizasyon Sorumluluğu (TBK m. 66/III) (Legal Yayıncılık 2016).
• Yüksel, S. R, Vekaletsiz İş Görme Kısa Şerhi, (Hakan Tokbaş ed, Aristo Yayınevi 2018).
• Werro, F, ‘Article 55’ in Luc Thévenoz/Franz Werro (eds), Commentaire Romand, Code des obligations I: Art. 1-529 CO (2e édition, Helbing Lichtenhahn Verlag 2012).