The Relationship Between the Action for Annulment of Structural Change Resolutions and the General Annulment Action

Yıl 2025, Sayı: 62, 639 - 654, 30.04.2025

Mehmet Arif Tuğ

https://doi.org/10.54049/taad.1684025

Öz

Article 192 of the Turkish Commercial Code No. 6102 [TCC] establishes a special action for the annulment of merger, demerger and conversion resolutions enacted by the company decision-making bodies. This provision, which has its origins in Swiss law, differs from the general annulment action regulated under Articles 445 and 446 of the TCC for joint stock and limited liability companies in numerous aspects, particularly regarding the time period for filing a lawsuit. This situation gives rise to the question of the relationship between the actions. It is widely accepted in the doctrine that Article 192 of the TCC is a special provision. However, different opinions are expressed as to what the concrete reflection of this acceptance should be. In this study, the status of Art. 192 of the TCC, which has been introduced for all types of companies, in terms of the order of application vis-à-vis Art. 445 and 446 of the TCC, which are foreseen for joint stock and limited liability companies, is analyzed. In this context, this study justifies and defends the view that no lawsuit can be filed pursuant to Articles 445 and 446 of the TCC in cases falling within the scope of Article 192 of the TCC, which is a special provision.

Anahtar Kelimeler

Structural change , annulment action , general law , special law

Etik Beyan

This article is not subject to Ethics Committee permission.

YAPISAL DEĞİŞİKLİK KARARLARININ İPTALİ DAVASI İLE GENEL NİTELİKTEKİ İPTAL DAVASI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu [TTK] m. 192’de şirket karar organları tarafından alınan birleşme, bölünme ve tür değiştirme kararlarının iptalini konu edinen özel bir dava öngörülmüştür. Kökeni İsviçre hukukuna dayanan söz konusu düzenleme, anonim ve limited şirketler için TTK m. 445 ve 446’da düzenlenen genel nitelikteki iptal davasından başta dava açma süresi olmak üzere birçok konuda farklılaşmaktadır. Bu durum ise mezkûr davaların birbirleriyle olan ilişkisi sorusunu beraberinde getirmektedir. Doktrinde TTK m. 192’nin özel hüküm olduğu kabul edilmektedir. Ancak bu kabulün somut anlamda yansımasının ne olması gerektiği konusunda farklı görüşler dile getirilmektedir. İşbu çalışmada tüm şirket türleri için getirilen TTK m. 192’nin anonim ve limited şirket türleri için öngörülmüş bulunan TTK m. 445 ve 446 karşısında uygulanma sırası bakımından durumu inceleme konusu yapılmıştır. Bu bağlamda özel hüküm niteliğini haiz TTK m. 192’nin kapsamına giren hâllerde TTK m. 445 ve 446 uyarınca dava açılamayacağı görüşü çalışmada gerekçelendirilerek savunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yapısal değişiklik , iptal davası , genel hüküm , özel hüküm

Etik Beyan

Bu makale Etik Kurul iznine tabi değildir

Kaynakça

• Akil C, ‘Hâkimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi’ (2008) 57(3) AÜHFD 1-32.
• Aksoy KA, ‘6102 sayılı TTK’ya göre Anonim Şirket Birleşme Kararlarının İptali’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi 2018).
• Aras ÇD, Sermaye Şirketlerinde Tür Değiştirme (On İki Levha Yayıncılık 2019).
• Ayhan R, Çağlar H ve Özdamar M, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (5. Baskı, Yetkin Yayınları 2023).
• Bahar Sayın H, Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı (On İki Levha Yayıncılık 2015).
• Bahtiyar M, Ortaklıklar Hukuku (17. Baskı, Beta Basım 2024).
• Botschaft zum Bundesgesetz über Fusion, Spaltung, Umwandlung und Vermögensübertragung <https://www.fedlex.admin.ch/eli/fga/2000/921/de> Erişim Tarihi: 24.09.2024.
• Bozkurt T, Şirketler Hukuku (15. Baskı, Yetkin Yayınları 2023).
• Böckli P, Schweizer Aktienrecht (4. Baskı, Schulthess Verlag 2009).
• Erdem HE, ‘Birleşme Bölünme ve Tür Değiştirmede Yeni Davalar’ (2013) (2) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 113-138.
• Gozzi N, Schutz der Aktionäre bei Fusion und Spaltung gemäss Fusionsgesetz (Dike Verlag 2009).
• Gözler K, ‘Yorum İlkeleri’ (Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması Toplantısı, Ankara, Eylül 2012).
• Hoffmann-Nowotny U, ‘Art. 105-108 FusG’, Marc Amstutz ve Yeşim M Atamer (ed.), Handkommentar zum Schweizer Privatrecht Wirtschaftsrechtliche Nebenerlasse: FusG, UWG, KKG, PauRG und PrHG (Schulthess Verlag 2023).
• İpekel Kayalı F, Türk Ticaret Kanunu’na Göre Birleşmeler (Vedat Kitapçılık 2014).
• Kendigelen A, Yeni Türk Ticaret Kanunu – Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler (3. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2016).
• Kırca İ, Şehirali Çelik FH ve Manavgat Ç, Anonim Şirketler Hukuku Cilt 2/2 (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2016).
• Moroğlu E, Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü (9. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2020).
• Narbay Ş, Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme Kararının İptali ve Eksikliklerin Hukuki Sonuçları (On İki Levha Yayıncılık 2017).
• Narbay Ş ve Kesici B, ‘Ticaret Ortaklarında Yapısal Değişiklik Kararına Karşı Öngörülen İptal Davası Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme’ (2015) 1(2) TFM 107-159.
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Şerhi Cilt I (5. Baskı, Adalet Yayınevi 2024).
• Sarıkaya S, Şirket Birleşmelerinde Ortakların Dava Yoluyla Korunması (Vedat Kitapçılık 2019).
• Şener OH, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku (5. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2022).
• Tekinalp Ü, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (5. Baskı, Vedat Kitapçılık 2020).
• Ticaret Bakanlığı, ‘Şirket Bilgileri – MERSİS Verileri’ <https://bit.ly/49y7v9v> Erişim Tarihi: 25.10.2024.
• TTK Gerekçe <https://bit.ly/4hzB4eK> Erişim Tarihi: 23.09.2024.
• Vogel A, Heiz C, Behnisch UR, Sieber A ve Opel A, FusG Kommentar (3. Baskı, Orell Füssli Verlag 2017).
• von der Crone HC, Gersbach A, Kessler FJ, von der Crone B ve Ingber K, Das Fusionsgesetz (2. Baskı, Schulthess Verlag 2017).
• Yüksel SH, ‘Yeni Türk Ticaret Kanunu Işığında Halka Açık Anonim Ortaklıkların Devralma Şeklinde Birleşmesi’ (Doktora Tezi, Galatasaray Üniversitesi 2011).