KAT MÜLKİYETİ HUKUKU ÇERÇEVESİNDE EVCİL HAYVAN BULUNDURMA VE EVCİL HAYVANIN İÇGÜDÜSEL DAVRANIŞINDAN DOĞAN SORUMLULUK

Yıl 2025, Sayı: 64, 467 - 496, 31.10.2025

Güray Türker

https://doi.org/10.54049/taad.1814292

Öz

Kat Mülkiyeti Kanunu, kat mülkiyeti sistemlerini dikey ve yatay kat mülkiyeti olmak üzere iki ayrı sistem üzerinde yapılandırmaktadır. Özellikle toplu yapılarda evcil hayvan bulundurulması kişilerin hayatlarının olağan parçası haline gelmiş ve evcil hayvanlar kat mülkiyetinden doğan ihtilafların konusunu sıklıkla oluşturmaya başlamıştır. Evcil hayvanların yalnızca bağımsız bölümlerdeki içgüdüsel davranışları değil anagayrimenkulün ortak yerleri, eklentileri gibi yerlerdeki içgüdüsel davranışları da hukuki uyuşmazlıklara sebep olmaktadır. Bu durum kat mülkiyeti hukuku çerçevesinde evcil hayvan bulundurmanın sınırları ve bundan doğan sorumluluğu gündeme getirmektedir. Anagayrimenkulde evcil hayvan bulundurma öncelikle kat mülkiyetinden doğan borç ilişkisi çerçevesinde incelenmelidir. Kat maliklerinin dürüstlük kuralına uygun davranma ve birbirini rahatsız etmeme borcu ile kat maliklerinin yönetim planı hükümlerine uygun davranma borcu anagayrimenkulde evcil hayvan bulundurmanın sınırlarını oluşturur. Kat mülkiyeti sistemleri yönünden bu sınırların ayrı ayrı incelenmesi gerekir. Öte yandan, evcil hayvanın anagayrimenkul içerisindeki içgüdüsel davranışı ve bundan doğan zarar Türk Borçlar Kanunu m. 67 vd. düzenlenen, kusursuz sorumluluk türlerinden biri olan hayvan bulunduranın sorumluluğu kavramını da karşımıza çıkarır. Taşınmaz malikinin sorumluluğunu düzenleyen Türk Medeni Kanununun m. 730 hükmünün uygulanması meselesi de bu aşamada gündeme gelir. Geniş çerçeveden bakıldığında, anagayrimenkul içerisindeki evcil hayvanın içgüdüsel davranışı neticesinde doğan zarar Kat Mülkiyeti Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanununu kesiştirebilir. Kat mülkiyetinde hayvan bulundurma sebebiyle doğabilecek zararlarda somut olayın özelliğine göre birden çok sorumluluk halinin şartları gerçekleşebilir.

Anahtar Kelimeler

Evcil hayvan , kat mülkiyeti , hayvan bulunduran , taşınmaz maliki , sorumluluk , zarar , içgüdüsel davranış

Etik Beyan

Bu makale Etik Kurul iznine tabi değildir

Pet Keeping and Liability Arising from Instinctive Behavior of Pet under Condominium Ownership Law

Öz

The Condominium Ownership Law structures the condominium systems as vertical and horizontal. Keeping pets, now a common part of life, often sparks disputes in condominiums due to pets’ instinctive behavior in both independent units and shared areas. This raises questions about the limits and responsibilities of pet keeping under condominium law. These limits stem from owners’ obligations to act in good faith, avoid disturbing others, and comply with the management plan, and they should be assessed separately for vertical and horizontal systems. Damage caused by pets’ instinctive behavior also engages the pet keeper’s strict liability under Turkish Code of Obligations Article 67 et seq. and may trigger the real property owner’s liability under Turkish Civil Code Article 730. Thus, damages arising from pets in condominiums reflect an intersection of condominium law, property law, and tort law. In some cases, multiple liability may arise depending on the circumstances.

Anahtar Kelimeler

Pet , condominium ownership , pet owner , property owner , liability , damage , instinctive behavior

Etik Beyan

This article is not subject to Ethics Committee permission.

Kaynakça

• Akipek J, Akıntürk T ve Ateş D, Eşya Hukuku (2. bs Beta 2018)
• Antalya O G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt V/1, 2 (2. bs. Seçkin Yayıncılık 2019)
• Ayan M, Eşya Hukuku II Mülkiyet (10. bs Adalet Yayınevi 2020)
• Ayar A, Kat Mülkiyetinden Doğan Borç İlişkileri (Filiz Kitabevi 2022)
• Aycan Çınar E, ‘Hayvan Bulunduranın Sorumluluğunda Hayvan Bulunduran Kavramı’ (2024) [1] Konya Barosu Dergisi 97
• Becker H, Kommentar zum Schweizersiches Zivilgesetzbuch Obligationenrecht I. Abteilung Allgemeine Bestimmungen Art. 1-183 (Stämpfli 1946)
• Berger B, Allgemeines Schuldrecht (2. Auflage Stämpfli Verlag 2012)
• Brehm R, Berner Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht Das Obligationenrecht Band VI 1. Abteilung Allgemeine Bestimmungen 3. Teilband 1. Unterteilband (Stämpfli & Cie AG 1990)
• von Büren B, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil (Schulthess 1964)
• Doğan H, Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu (Filiz Kitabevi 2024)
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (29. bs Legem Yayınevi 2024)
• Ertaş Ş, Eşya Hukuku (16. bs Barış Yayınları 2021)
• Ertaş Ş, Kat Mülkiyeti Kanunu Şerhi (3. bs. Bilge Yayınevi 2025)
• Esener T ve Güven K, Eşya Hukuku (9. bs. Yetkin 2024)
• Feyzioğlu F N, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt-I (2. bs. Fakülteler Matbaası 1980)
• Furrer A, Muller-Chen M ve Çetiner B, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (2. bs. On İki Levha Yayıncılık 2022)
• Gauch P, Schluep W R, Schmid J und Emmeneger S, Schweizerisches Obiligationenrecht Allgemeiner Teil Band I (9. Auflage 2008)
• Genç Arıdemir A, Kat Mülkiyeti I (On İki Levha Yayıncılık 2023)
• Germeç M E, Kat Mülkiyeti Hukuku (10. bs. Seçkin Yayınevi 2021)
• Göksu T, Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (3. Auflage Schulthess 2016)
• Gümüş M A, Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri (Yetkin Yayınları 2021)
• Gürsoy K T, Eren F ve Cansel E, Türk Eşya Hukuku (2 bs. Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları 1984)
• Hrubesch-Millauer S, Graham-Siegenthaler B ve Roberto V, Sachenrecht (5. Auflage Stämpfli Verlag 2017)
• Karahasan M R, Kat Mülkiyeti Hukuku Birinci Cilt (Arıkan 2007)
• Keller M ve Schöbi C, Das Schweizerische Schuldrecht Band I Allgemeine Lehren des Vertragsrechts (3. Auflage Helbing & Lichtenhahn 1988)
• Keller M ve Gabi S, Das Schweizerische Schuldrecht Band II Haftpflichrect (2. Auflage Helbing & Lichtenhahn 1988)
• Keskin O M, Türk Borçlar Hukukunda Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu (Seçkin Yayıncılık 2020)
• Kılıçoğlu A M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (23. bs. Turhan Kitabevi 2019)
• Koller A, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil (4. Auflage Stämpfli Verlag 2017)
• Leeman H, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch Sachenrecht I. Abteilung At. 641-729 (Stämpfli Verlag1911)
• Meier-Hayoz A, Berner Kommentar Zum Schweizerisches Privatrecht Schweizerisches Zivilgesetzbuch Das Sachenrecht I. Abteilung Das Eigentum 2. Teilband Grundeigentum I Art. 655-679 (3. Auflage Stämpfli & Cie 1964)
• Nart S, ‘Ev ve Süs Hayvanlarının Konuttan Tahliye Edilmesi’ (2020) 22 [1] Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 123
• Nomer H N, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (20. Bası Beta 2024)
• Oftinger K ve Stark E W, Schweizerisches Haftpflichrect Zweiter Band: Besonderer Teil (4. Auflage Schulthess 1987)
• Oğuzman M K ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt-1 (19. Bası Vedat Kitapçılık 2021)
• Oğuzman M K ve Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt-2 (16. Bası, Vedat Kitapçılık 2021)
• Oğuzman M K, Seliçi Ö ve Oktay Özdemir S, Eşya Hukuku (25. Bası Filiz Kitabevi 2023)
• Onaran Ertan B, Mülkiyet Hakkının Komşuluk Hukukundan Doğan Sınırlamaları (On İki Levha Yayıncılık 2023)
• Özmen E S, ‘Kat Mülkiyetinde Bahçenin Niteliği ve Ortak Yer-Eklenti Ayrımı İçerisindeki Yeri’ (1990) [1] Türkiye Barolar Birliği Dergisi 73
• Özmen E S ve Şengül M, Kentsel Dönüşümdeki Kat Mülkiyeti Uygulamaları ile Sınırlı Ayni Haklar ve Şerhler (On İki Levha Yayıncılık 2018)
• Özmen E S ve Hamamcıoğlu G V, Kat İrtifakı (On İki Levha Yayıncılık 2017)
• Öztrak İ, ‘Kat Mülkiyetinde Yönetim Planı’ (1967) 22 [3] Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 113
• Rey H, Basler Kommentar Zum Schweizerischen Privatrecht Zivilgesetzbuch II Art. 457-977 ZGB (2. Auflage Helbing & Lichtenhahn 2003)
• Saymen F H ve Elbir H K, Türk Borçlar Hukuku I-II Umumi Hükümler (İsmail Akgün Matbaası 1958)
• Schmid J ve Hürlimann-Kaup B, Sachenrecht (5. Auflage Schulthess 2017)
• Schnyder A K, Basler Kommentar Obligationenrecht I Art. 1-529 (4. Auflage Helbing Lichtenhahn Verlag 2007)
• Schönenberger W und Jäggi P, Kommentar Zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch V. Band Obligationenrecht Teilband V 1a (1973)
• Schwenzer, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeinerteil (5. Auflage Stämpfli Verlag 2009)
• Sirmen L, Eşya Hukuku (11. bs. Legem 2023)
• Sönmez M, Kat Mülkiyetinde Hâkimin Müdahalesi (Seçkin 2024)
• Şenpolat A K, ‘Evcil Hayvanlar ve Hukuksal Sorunlar’ (2007) 81 [2] İstanbul Barosu Dergisi 601
• Takcı N, Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2021)
• Tandoğan H, Türk Mes’uliyet Hukuku Akit Dışı ve Akdî Mes’uliyet (Ajans Türk Matbaası 1961)
• Tekinay S S, Akman S, Burcuoğlu H ve Altop A, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler (7. bs. Filiz Kitabevi 1993)
• von Tuhr A und Peter H, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts Erster Band (3. Auflage 1974)
• Tunçomağ K, Türk Borçlar Hukuku I. Cilt Genel Hükümler (6. bs. Sermet Matbaası 1976)
• Uçkan M, ‘Ev ve Süs Hayvanlarının Konuttan Tahliye Edilmesi Hakkında Bir Değerlendirme’ (2013) 8 [Özel Sayı] 2845
• Ürem M, Kat Mülkiyetinde Genel Giderlere ve Avansa Katılma Borcundan Sorumlular (On İki Levha Yayıncılık 2022)
• Velidedeoğlu H V ve Özdemir R, Türk Borçlar Kanunu Şerhi Genel-Özel (Yargıtay Yayınları 1987)
• Yavuz E, ‘Yönetim Planının Hukuki Niteliği Kapsamında Bağımsız Bölümlerde Evcil Hayvan Beslenmesi (2019) 5 [10] Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 53
• Yünlü S, ‘Kat Mülkiyeti ve Hayvanlar: Bağımsız Bölümlerde Hayvan Bulundurulması ve İlgili Meseleler’ (2021) 2 Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 307