Bertolt Brecht: toplumsal olan değiştirilip dönüştürülebilendir

Yıl 2013, Cilt: 35 Sayı: 35, 7 - 22, 01.05.2013

Tülay Yıldız Akgül

https://doi.org/10.1501/TAD_0000000293

Öz

The myths of old ages are transmitted from generation to generation and to other environments and other ages through minsterls, narrators and religious texts. Each phase of transition creates and forms its own mythological world. With this formation, myth comes together with new artistic ways of expression. Thus each age establishes its own mythology and mythical discourse making it a part of its art. Brecht’s historical and dialectical approach to history, myths and thoughts brought about a new theatrical understanding. Brecht problemtized the transferral of the essence of theatre on to stage and departed from changing and transforming things rather than doing things as they used to be done. Thus Brecht moved out of the existing patterns and made clear the ends and means of his theatre. This paper deals with how Brecht approached to myths and essence of theatre based on various examples.Political theatrical, Myth, Alienation, Break with Tradition, Brecht

Anahtar Kelimeler

-

Bertolt Brecht: Toplumsal Olan Değiştirilip Dönüştürülebilendir

Öz

Eski çağ mitleri başka ortamlara, başka çağlara geçildikçe ozanlar, anlatıcılar, dinsel metinler aracılığıyla kuşaktan kuşağa aktarılır. Her geçiş aşamasında da kendi mitolojik dünyasını yaratır ve biçimlendirir. Bu biçimlendirmeyle birlikte mit, sanatın yeni anlatım olanaklarıyla buluşur. Böylelikle her çağ kendi mitolojisini ve mitik söylemini kurar, sanatının bir parçası haline getirir. Brecht’in tarihsel ve diyalektik bir yöntemle tarihe, mitlere, düşüncelere yaklaşması tiyatroya farklı bir anlayış getirmiş ve Brecht tiyatronun özünün sahneye aktarılmasını sorunsallaştırarak bir şeyi eskiden olduğu şekilde yapma yerine, o şeyin değiştirilip-dönüştürülmesi üzerinden hareket etmiştir. Bu nedenle Brecht varolan kalıpların dışına çıkmış, tiyatrosunun amacını ve araçlarını netleştirmiştir. Bu yazıda da Brecht’in mitlere, tiyatronun özüne nasıl yaklaştığı ele alınarak çeşitli örneklerle açıklanmaya çalışılacaktır..

Anahtar Kelimeler

Politik Tiyatro, Mit, Yabancılaştırma, Gelenekten Kopuş, Brecht

Kaynakça

• Arıcı, Oğuz. (2012) Epik Tiyatro ve Gestus Kavramı Üzerine, www.iudergi.com/tr/index.php/ almandili/article/view/15755 (01.06 . 2012
• Althusser, Louis. (Mimesis 6) Materyalist Bir tiyatro üzerine Notlar, çev; Ç. Genç, H. Gürel, M. Öztürk, İstanbul; Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. Aristoteles. (1993) Poetika, çev: İsmail Tunalı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Brecht, Bertolt. (1990). Epik Tiyatro, çev: Kamuran Şipal, İstanbul: Cem yayınları. -------------------(1975) Szuan’ın İyi İnsanı, çev: Adalet Cimcoz, İstanbul: İzlem Yayınları. ------------------- (1997) Sanat Üzerine Yazılar, çev; Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınları.
• ____________ (1997) Kafkas Tebeşir Dairesi, Bütün Oyunları 11, çev: Yılmaz Onay, İstanbul: Mitos Boyut.
• ____________(1993) Tiyatro İçin Küçük Organon, çev: Ahmet Cemal, İstanbul: Mitos Boyut.
• Barthes, Roland. (1990) Çağdaş Söylenler, çev; Tahsin Yücel, İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Candan, Ayşın. (1997) Yirminci Yüzyılda Öncü Tiyatro, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Fischer, Ernst. (1995) Sanatın Gerekliliği, Çev; Cevat Çapan, İstanbul: Payel Yay.
• Güllü, Fırat. (1996) Kafkas Tebeşir Dairesi Üzerine, Mimesis Tiyatro-Çeviri- Araştırma Dergisi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay, sayı: 6.
• Karacabey, Süreyya. (2003) Modern Sonrasında Dramatik Metinler, Ankara: DTCF Tiyatro Araştırmaları Dergisi, sayı: 15.
• Nutku, Özdemir. (1985) Dünya Tiyatrosu Tarihi I, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Sarıkartal, Çetin. ( 2010) Klasik Dramatik Metinleri Bugün Buradan Anlatmak, Ankara: DTCF Tiyatro Araştırmaları Dergisi, sayı: 29.
• Şener, Sevda. (1992) Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Ankara: Adam yayınları.
• ___________(1982) Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Ankara: Adam Yayınları.
• Temel, Tamer. (2011) Epik Tiyatro’da “Siyasal Olan” ve “Gestus” Kavramlarını Hannah Arendt ile Okumak”, Tiyatro
• Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölüm Dergisi,,  İstanbul: sayı.17. Tuncay, Murat. (2010) Sahneye Bakmak I, İstanbul: Mitos boyut.
• Wright, Elizabeth. (1998) Postmodern Brecht, Çev; Ayşegül Bahçıvan, Ankara: Dost Kitabevi yay.