الإسرائيليات هي مرويات وردت في المصادر الإسلامية معظمها مأخوذ من اليهودية وقسم منها من المسيحية. ومن هنا نرى أن هناك بعض المعلومات الواردة في التوراة أو الإنجيل؛ لم تذكر أو لم يتم تناولها بالتفصيل في القرآن الكريم. تعتبر بعض هذه المعلومات صحيحة بسبب توافقها مع القرآن الكريم، وبعضها مرفوض لأنه يناقض القرآن الكريم، والبعض الآخر من غير الممكن تحديد صحته أو خطأه. نفهم من ذلك أن المبدأ الأساسي في علم التفسير فيما يتعلق بقبول هذه المرويات هو كونها لا تتعارض مع جوهر الدين أي القرآن الكريم وأمَّا ما يتعارض منها مع جوهر الدّين فلا يؤخذ به. وردت المرويات الإسرائيلية في بعض مصادر الحديث والتفسير القديمة والمراجع المعاصرة. وتختلف مواقف المفسرين القدماء والمعاصرين في قبول ورفض هذه المرويات فبينما يحترم بعض المفسرين المرويات المذكورة لأسباب مختلفة، ينتقدها آخرون بشدة. وبينما مال المفسرون القدماء إلى قبول المرويات المذكورة؛ فإنّنا نُلاحظ أن المفسرين المعاصرين لديهم نظرة ناقدة. كما كانت الانتقادات الموجهة إلى المرويات الإسرائيلية في مصادر التفسير موضوعاً لمجموعة من البحوث العلمية. في هذا السياق تمت محاولة تحديد ما تم إدخاله في التفسير إلى جانب الروايات الصحيحة. ونلاحظ أن العديد من المرويات الإسرائيلية وردت في التفسير، خاصة في تفسير الآيات التي تتحدث عن القصص القرآنية. ومن الملاحظ أن بعض هذه المرويات لا يخالف القرآن الكريم وعصمة الأنبياء.
التفسير قصص القرآن الكريم لإسرائيليات المفسرون القدماء المفسرون المعاصرون
İsrâîliyyât, çoğunlukla Yahudilik ve kısmen de Hıristiyanlıktan İslâm kaynaklarına geçtiği rivayetlerdir. Bu istikamette, Kur’ân’da zikredilmeyen ya da ayrıntılı bir biçimde ele alınmayan bazı konularda Tevrat ve İncil’de birtakım bilgilerin yer aldığı görülmektedir. Bu bilgilerin bir kısmı Kur’ân’a uygun olması hasebiy-le doğru kabul edilmekte, bir kısmı çelişkiler ve Kur’ân’a aykırılıklar içermesi nedeniyle reddedilmekte, bir kısmının da doğruluğunu veya yanlışlığını belirleme imkânı bulunmamaktadır. Ancak bu rivayetlerin ka-bulüne ilişkin tefsir ilmindeki temel prensibin, dinin özüne yani Kur’ân’a aykırılık teşkil etmemek olduğu anlaşılmaktadır. İsrâîlî rivayetler, bazı klasik ve çağdaş hadis ve tefsir kaynaklarında yer almaktadır. Bu rivayetlere ilişkin ilk dönem ve çağdaş müfessirlerin kabul ya da reddetme tutumları da farklılıklar arz etmektedir. Bu çerçevede bazı müfessirler, sözü edilen rivayetlere farklı saiklerle itibar ederken, bazıları da yoğun biçimde eleştirmektedir. Bu kapsamda, ilk dönem müfessirler bahse konu rivayetlere karşı daha ziyade kabul eksenli yaklaşırlarken, çağdaş müfessirlerin eleştirel bakış açısına sahip oldukları dikkat çek-mektedir. Tefsir külliyatındaki isrâîlî rivayetlere karşı yapılan eleştiriler, bir dizi bilimsel çalışmalara da ko-nu olmuştur. Bu bağlamda, sahih rivayetlerin dışında tefsirlere nelerin sokuşturulduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Özellikle Kur’ân kıssalarından söz eden âyetlerin yorumlanmasında pek çok isrâîlî rivayetin tefsirlerde yer aldığı müşahede edilmiştir. Bu rivayetlerin bazılarının ise, hem Kur’ân’a hem de peygam-berlerin ismet sıfatlarına yani günahlardan korunmuş olma vasıflarına aykırılık teşkil ettiği görülmüştür.
Tefsir Kur’ân Kıssaları İsrâîliyyât İlk Dönem Müfessirler Çağdaş Müfessirler
Israiliyyât are the narrations that are transferred from Judaism and partially from Christianity to Islamic sources. In this direction, it is seen that there are some information in the Torah and the Bible in some subjects that are not mentioned in the Qur’an or are not handled in details. Some of this informations are considered correct due to their compliance with the Qur’an, some of them are rejected because they contain contradictions to the Qur’an, and some are not able to be determined its accuracy or inaccu-racy. However, it is understood that the basic principle in the science of tafsir regarding the acceptance of these narrations is not to contradict the essence of religion, namely the Qur’an. The isrâili narrations are included in some classical and modern hadith and tafsir sources. The acceptance or rejection attitu-des of the classical and modern mufassirs regarding these narrations also differ. In this framework, some mufassirs consider the mentioned narrations with different motives, while others criticize them intensely. In this context, while classical mufassirs approached with acceptance to the aforementioned narrations, it is remarkable that modern mufassirs have a critical perspective. The criticisms against the isrâili narrations in Tafsir sources have also been the subject of a series of scientific studies. In this con-text, it was tried to be determined what was introduced into tafsir, along with authentic narrations. Es-pecially in the interpretation of the Quranic verses referring to the Stories, which are mentioned in Qur’an, it was observed that many isra'ili narrations took place in the tafsir sources. It is seen that some of these narratives contradict both the Qur’an and the infallibility of the prophets, namely the protec-tion of sins.
el-Tafsir Quranic Parables Israiliyyât Classical Mufassirs Modern Mufassirs
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Din Araştırmaları |
Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2020 |
Gönderilme Tarihi | 21 Mayıs 2020 |
Kabul Tarihi | 15 Ağustos 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |