Cumhuriyet Türkiyesi’nde Türkçe Telif Edilmiş Hadis Usûlü Eserleri

Yıl 2013, Sayı: 21, 89 - 111, 01.05.2013

Muhammed Masum Şenburç

Öz

Cumhuriyet Türkiyesinde ilk Türkçe telifin 1928 yılında neşredilmesiyle birlikte başlayan hadis usûlü çalışmaları, seksenlerden sonra ivme kazanarak günümüze kadar sürmüş ve tespitimize göre on altı esere ulaşmıştır. Eserlerin daha çok akademi çevresinde üretilmiş olduğu ve ders kitabı mahiyeti taşıdığı görülmektedir. Klasik hadis usûlü konularının modern bir üslupla işlendiği eserlerin bazısında içerik bakımından kimi farklılaşmalar da olmuştur. Bu makalede öncelikle söz konusu eserlerin ana hatlarıyla tarihî seyri verilmekte, ardından haklarında değerlendirmeler yapılmakta, son olarak da ulaşılan sonuçlar ve bundan sonra yapılacak çalışmalara dair teklifler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hadis Usûlü, Cumhuriyet Türkiyesi, Türkçe, Telif

Studies on Hadīth Methodology in Turkish During the Republican Era in Turkey

Öz

The studies of hadīth methodology in Republican Turkey started after the first work in Turkish was published in 1928. These studies gained a considerable momentum after 80s and came until today, and according to our survey reached up to 16 volumes in different sizes. It is remarkable that most of these works were produced around academic circles and have the characteristics of a textbook. There occurred some differentiations in terms of content in some of these books that handle classical hadīth methodology (usūl al-hadīth) topics in a modern style. In this article, the historical progress of these works is given in an outlined way firstly, then these works are evaluated in detail, and the outcomes and suggestions for prospective studies are presented lastly.

Anahtar Kelimeler

Hadīth Methodology, Republican Turkey, Turkish Language, Work

Kaynakça

• 1. Babanzâde Ahmed Naîm, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi Mukaddimesi, İstanbul 1346/1928.
• 2. Babanzâde Ahmed Naîm, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi Mukaddimesi, 3. baskı, Ankara 1970.
• 3. Hayrettin Karaman, Hadis Usûlü, İstanbul 1965, viii+175 s.
• 4. Hayrettin Karaman, Hadise Dair İlimler ve Hadis Usûlü, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2010, 271 s.
• 5. Talât Koçyiğit, Hadîs Usûlü, Ankara: AÜ İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1967, 171 s.
• 6. Talât Koçyiğit, Hadîs Usûlü, Ankara: TDV Yayınları, 1997, xv+304 s.
• 7. Ali Osman Koçkuzu, Hadis İlimleri ve Hadis Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1983, 480 s.
• 8. Harun Ünal (haz.), Kırk Kudsi Hadis ve Muhtasar Hadis Usûlü, İstanbul: Hikmet Kağıt ve Yayıncılık, 1983, 228 s.
• 9. İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi Mukaddimesi, Ankara: Akçağ Yayınları, 1988, xiii+560 s.
• 10. İbrahim Canan, Hadîs Usûlü ve Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları, 1998, 613 s. (Müstakil baskı).
• 11. İsmail Lütfi Çakan, Hadîs Usûlü: Şekil ve Örneklerle, İstanbul: MÜ Yayınları, 1990, 168 s.
• 12. İsmail Lütfi Çakan, Şekil ve Örneklerle Hadis Usûlü, 36. baskı, İstanbul: MÜ İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları (İFAV), 2015, 200 s.
• 13. Selman Başaran-Mehmet Ali Sönmez, Hadis Usûlü ve Tarihi, Bursa 1992, iv+209 s.
• 14. Selman Başaran-Mehmet Ali Sönmez, Hadis Usûlü ve Tarihi, 2. baskı, Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi, 2001, x+196 s.
• 15. M. Hayri Kırbaşoğlu, İslâm Düşüncesinde Hadis Metodolojisi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 1999, 375 s.
• 16. M. Hayri Kırbaşoğlu, Alternatif Hadis Metodolojisi, Ankara: Kitâbiyât, 2002, 431 s.
• 17. M. Hayri Kırbaşoğlu, Alternatif Hadis Metodolojisi, 4. baskı, Ankara: Otto Yayınları, 2013, 463 s.
• 18. Abdullah Aydınlı, Hadis Tesbit Yöntemi, İstanbul: Kitabevi, 2003, 165 s.
• 19. Abdullah Aydınlı, Hadis Tesbit Yöntemi, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2009, 230 s.
• 20. Ahmet Yücel, Başlangıçtan Günümüze Hadis Usûlü, İstanbul: MÜ İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları (İFAV), 2009, xii+317 s.
• 21. Ahmet Yücel, Hadis Tarihi ve Usûlü, 2. baskı, İstanbul: MÜ İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları (İFAV), 2010, xii+288 s.
• 22. Ahmet Yücel, Hadis Usûlü, İstanbul: MÜ İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları (İFAV), 2011, 243 s.
• 23. Mustafa Acıoğlu, Usûl-ü Hadis: Hadis İlmihali, İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2010, 246 s.
• 24. Salahattin Polat (ed.), Hadis Tarihi ve Usûlü, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2010, vi+278 s.
• 26. H. Musa Bağcı, Hadis Tarihi ve Metodolojisi, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012, 460 s.
• 27. Mahmut Toptaş, Sünnet Savunması ve Hadis Usûlü, İstanbul: Cantaş Yayıncılık, t.y., 48 s.