Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Telif ve Tercüme Tefsir Tarihi Eserleri - Tefsir Tarihi Yazımının Problemleri

Yıl 2012, Sayı: 19, 61 - 108, 01.09.2012

Mustafa Karagöz

Öz

Tefsir tarihi alanında günümüze kadar farklı sistemlerde birçok eser telif edilmiştir.
Dolayısıyla söz konusu literatürün, farklı tasnifler çerçevesinde ele alınması mümkündür.
Kronolojik bir sunum yapılabileceği gibi, kategorik ve yapısal bir sunum da
gerçekleştirilebilir. Gerek kronolojik gerekse kategorik olsun her iki yaklaşımın avantaj
ve dezavantajlarından söz etmek mümkündür. Tefsir tarihi alanında birçok eser
telif edilmesine rağmen, bu eserleri değerlendiren, diğer bir deyişle tefsir tarihi yazımını
konu edinen çok fazla çalışma yoktur. Oysa “tefsir tarihi yazımı”na ilişkin çalışmalar,
“tefsir tarihi” çalışmalarının tamamlayıcısı konumundadır. Bu durumda, tefsir
tarihi alanında yapılan faaliyetlerin tahlil edici ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilmesine
ihtiyaç vardır.Bu bilgiler ışığında bu makalede iki yönlü bir amaç hedeflenmiştir.
İlk olarak, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi telif ve tercüme tefsir tarihi
eserleri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmaktadır. İkinci olarak da tefsir tarihi yazımının
sorunları üzerinde durulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

“Tefsir tarihi”, “tabakâtu’l-müfessirîn”, “tefsir tarihi yazımı”, “Osmanlı dönemi”, “Cumhuriyet dönemi”.

The Original Works and Translations on the History of Tafsîr in the Ottoman and Republican Periods - The Problems of the Historiography of Tafsîr

Öz

Many works have been compiled in the field of the history of tafsîr on the basis of different systems. Thus it is possible to tackle the literature in question within the framework of different classifications. A categorical and structural presentation can be conducted just as validly as a chronological presentation. In all cases, it is possible to portray an array of advantages and disadvantages. Despite the presence of many works in the field of the history of tafsîr, not many of them problematize the historiography of tafsir writing. In reality, studies dealing with the historiography of tafsîr are in a complementary position to the works on the history of tafsîr. Accordingly, there is a need to evaluate the works conducted in the field of the history of tafsîr with reference to an analytical and critical perspective. In this sense, this article aims to realize two goals. First, it tries to provide information about the original works and translations in the Ottoman and Republican periods. Secondly, there will be an emphasis on problems related to the historiography of tafsîr.

Anahtar Kelimeler

“The history of tafsîr”, “tabaqâtu’l-mufessirîn”, “the historiography of tafsîr”, “Ottoman period” and “Republican period”.