Öz
Bu çalışmada Cumhuriyetin kurulmasından sonra Türkçeye çevrilmiş tercüme
tefsirler üzerinde durulmuştur. Bu maksatla ilk tercüme tefsir olan Seyyid
Kutub’un Fî zilâli’l-Kur’ân’ı ve ondan sonra yapılmış olan tercüme tefsirler belli
bazı nitelikleri itibariyle işlenmiştir. Bu cümleden olarak Cumhuriyet döneminde
tercüme edilmiş 52 tefsir tespit edilip tanıtılmıştır. Ardından bu tefsirlerin sayısal
değerlerinin neyi ifade ettiğini daha yakından anlamak için yine Cumhuriyet
döneminde yazılmış telif tefsirler ve Osmanlılar döneminde yapılmış tercüme tefsirlerle
mukayesesi yapılmıştır. Bu kıyaslarda Cumhuriyet döneminde yapılmış
olan tercüme tefsirlerin sayısal bakımdan hem telif tercümelerden, hem de
Osmanlılar döneminde yapılmış olan tercüme tefsirlerden daha fazla oldukları
görülmüştür. Çalışmada tercüme edilen tefsirler basıldıkları tarihlere göre, tertip
ve nüzul sırasına göre, Kur’an’ın tamamını veya sadece belli âyetleri işlemelerine
göre ele alındıkları gibi cilt sayısına göre de işlenmişlerdir. Bu arada tercüme tefsirler
orijinal dillerine göre de incelenmişlerdir. Tercümesi yapılan tefsirler mezhebî
yaklaşımlara göre de değerlendirilmişlerdir. Bunun sonucunda tercümesi yapılan
tefsirlerin neredeyse tamamının Ehl-i sünnet çizgisi üzere olanlardan seçildiği
görülmüştür. Tercüme tefsirler yazıldıkları, başka bir ifadeyle mensup oldukları
bölgelere göre değerlendirildiğinde, bunların neredeyse tamamının Orta Asyaİran-Anadolu-Orta
Doğu-Kuzey Afrika ve Endülüs bölgesinden oldukları ortaya
çıkıyor. Buna karşılık Mevdûdî’ninki hariç pek çok tefsirin yazıldığı Hint alt kıtasından
herhangi bir tefsirin tercüme edilmediği görülmüştür. 200’e yakın mütercimin
görev aldığı tercüme tefsir hareketinde yalnızca iki bayanın isminin geçtiği
tespiti de yapılmıştır. Çalışmada tefsir ilmi açısından oldukça mühim olan ve Türk
âlimler tarafından Türkçe telif edilmiş eserlerin hiçbir dile çevrilmediği acı bir gerçek
olarak ortaya konmuştur. Çalışmada Türkçe tercüme tefsirler bunlara benzer
daha başka yönlerden de incelenmişlerdir.
Anahtar Kelimeler
Cumhuriyet tercüme tefsirler nitelikleri mukayeseler değerlendirmeler.
Öz
This study deals with tafsirs translated into Turkish after the foundation of the
Turkish Republic. The first tafsir translation, Sayyid Qutb’s Fî Zilâl al-Qur’ân, is
analyzed with reference to its particular aspects. Subsequent fifty-two tafsir
translations in the Republican period have also been identified and introduced.
Then, a comparison between the number of original tafsirs written in the Republican
period and the number of tafsirs translated in the Ottoman period is drawn to
understand their quantitative value. This comparison reflects that the number of
tafsirs translated in the Republican period considerably outnumbers both the
original tafsirs written in the Republican period and the translated tafsirs in the
Ottoman period. In this study, the translated tafsirs are discussed not only according
to their date of publication, number of volumes and their original language, but also
according to the arrangement of surahs in tafsirs (the order of revelation or today’s
surah sequence) and their denominational approaches. As a result, it is observed
that almost all tafsirs translated into Turkish were in accordance with Ahl al Sunnah
and their origin lay in Central Asia, Iran, Anatolia, Middle East, North Africa or
Andulasia. On the other hand, despite the multitude of tafsirs written in the Indian
subcontinent, none was translated into Turkish with the exception of Mavdudi. Also,
among two-hundred translators contributing to this translation movement, only
two were found to be women. This study further demonstrates that none of the
original tafsirs written by Turkish scholars in Turkish and deemed significant for the
scholars of tafsir were translated into other languages. Hence this study treats tafsirs
translated into Turkish from various angles.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA36ZH98TF |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2012 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Eylül 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Sayı: 19 |