Cumhuriyet Dönemi Türkçe İslam Felsefesi Tarihi Çalışmalarına Dair Literatür Denemesi

Yıl 2011, Sayı: 17, 103 - 156, 01.05.2011

Atilla Arkan

Öz

İslam Felsefe tarihi çalışmaları son yıllarda hızlı bir şekilde artmaktadır. Bu çalışma temelde İslam felsefe tarihine dair bir literatür derleme çalışması olup giriş ve Türkçede yayınlanan makalelerin listesinden oluşmaktadır. Girişte, alanı da tasvir etmek amacıyla İslam Felsefe tarihi çalışmalarının artış sebepleri, Pozitivist tarih anlayışının alan üzerindeki etkileri ve bizim açımızdan araştırmalarda ihmal edilen alanlardan iki tanesi üzerinde durdum. Bu alanlar Aristo şarihlerinin aktif olduğu Helenistik dönem ve 12. yüzyıl sonrası dönem ve özellikle de Osmanlı düşünce tarihidir. Pozitivist tarih anlayışının bu ihmal edilişle ilgisini kısaca değerlendirdim. Makale listesini oluştururken elimizden geldiğince yayınlanan makalelere ulaşmaya çalıştık. Gözden kaçırdıklarımız ve eksikliklerimiz olabilir. Bu eksikliklerin bundan sonra tarafımızdan veya başka araştırıcılar tarafından yapılacak literatür çalışmalarında giderileceğini ümit etmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

İslam felsefe tarihi, Osmanlı düşünce tarihi, Hellenistik felsefe, Şerh, Pozitivist tarih anlayışı

A Literature Survey of Studies on the History of Islamic Philosophy in Turkish during the Republican Era

Öz

Academic works on the history of Islamic philosophy have increased rapidly in recent years. This research is a humble attempt to compile articles written and published in Turkish on the history of Islamic thought. This study consists of two parts; namely the introduction and a list of articles. In the introduction, I describe the breadth of articles on the history of Islamic philosophy and delve into the reasons for this increase. Meanwhile I emphasize how the positivist conception of history has had a negative effect on academic studies regarding the history of Islamic philosophy. I also examine the overlooked and disregarded parts of the history of Islamic philosophy and call attention to two periods: namely, the Hellenistic period when Aristotelian commentators were very productive, and after the 12th century, especially the period of the history of Ottoman thought. I also evaluate the relationship between the positivistic conception of history and the ignorance of these two periods.

Anahtar Kelimeler

The history of Islamic thought, the history of Ottoman thought, Hellenistic philosophy, Commentary, Positivistic conception of history