Türk Edebiyatında Mensur Şiir

Yıl 2006, Sayı: 7, 361 - 410, 01.05.2006

Cafer Gariper

Öz

Mensur şiir, şiire has duyarlılığın imgeler ve çağrışımlar yoluyla düzyazı formunda ifadesidir. Kısa hikâye ile şiir arasında ara bir tür olma özelliğine sahiptir. Birkaç paragraflık veya bir iki sayfalık kısa metinler hâlinde belirir. Edebî bir tür olarak mensur şiirin ilk örneklerine XIX. yüzyıl ortalarına doğru Fransız edebiyatında rastlanır. Türk edebiyatına Ara Nesil döneminde girer. Halit Ziya ve Mehmet Rauf gibi Servet-i Fünûn mensupları tarafından ilgiyle karşılanır. II. Meşrutiyet döneminde başta Yakup Kadri olmak üzere Fecr-i Âtî sanatkârlarının kaleminde başarılı örneklerine kavuşur. Cumhuriyet yıllarında da bazı sanatkârlar mensur şiir alanında kalemlerini denerler. Fakat Cumhuriyet döneminde, Servet-i Fünûn yıllarında ve II. Meşrutiyet döneminde olduğu kadar ilgiyle karşılandığını söylemek güçtür.

Anahtar Kelimeler

Mensur Şiir, Mehmet Rauf, Halit Ziya Uşaklıgil, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Servet-i Fünûn, Fecr-i Âtî.

The Prose Poem Literature in Turkish Literature

Öz

Prose poem is the expression of sensitivity peculiar to poetry in the form of prose via images and association. It contains the attributes of a genre between that of short story and poetry. It appears in the form of short texts made up of a few paragraphs or one to two pages. The first examples of prose poem as a literary genre were produced in French literature in the middle of the nineteenth century. Its inclusion into the Turkish literature corresponds to the period of Ara Nesil. It was received with great interest by the followers of Servet-i Fünûn such as Halit Ziya, Mehmet Rauf. It was well practiced under the successful representatives of Fecr-i Âtî led by Yakup Kadri during the Second Constitutional Period. The literati of also the Republican era attempted to produce works of prose poetry. However, it is difficult to claim its popularity in the latter period in comparison to the Servet-i Fünûn and the Second Constitutional Period.

Anahtar Kelimeler

Prose Poem, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Servet-i Fünûn, Fecr-i Âtî.

Kaynakça

• [Adıvar], Halide Edib, Harap Mabedler, İstanbul: 1911, [Atlas Kitabevi, 1969].
• [Adıvar], Halide Edib, Kubbede Kalan Hoş Sada: Hikâyeler, Mensur Şiirler, Sohbetler, İstanbul: Atlas Kitabevi, 1974.
• [Ahmed İhsan], “Mensûr Şiirler”, Servet-i Fünûn, sy. 38, 1 Cemâziyelevvel 1309/ 21 Teş- rîn-i sâni 1307 [3 Kânûn-ı evvel 1891], s. 140.
• Akalın, L. Sami, Mehmet Rauf, İstanbul: Varlık Yayınevi, 1953.
• Akalın, L. Sami, Halit Ziya Hayatı Sanatı Eserleri, İstanbul: Varlık Yayınları, 1953, s. 16-17, 20 ve 28 [2. baskı, 1962].
• Akay, Hasan, Servet-i Fünûn Şiir Estetiği, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1998, s. 141 ve 143.
• Akçura, Yusuf, “Damla Damla”, Muhit, sy. 12, Teşrinievvel 1929, s. 894-895.
• Akı, Niyazi, “Halid Ziya Uşaklıgil’in Mensur Şiirleri”, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, 1970, c. I, sy. I, s. 1-10 . Akı, Niyazi, “Mensur Şiir”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1986, c. VI, s. 263-264.
• Akı, Niyazi, Yakup Kadri Karaosmanoğlu: İnsan-Fikir-Eser-Üslûp, İstanbul: İstanbul Matbaası, 1960 [2. baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2001], s. 47-66.
• Aktaş, Şerif, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1987, s. 48-51.
• Aktaş, Şerif, “Halide Edip Adıvar”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt yayınları, 1992, c. XI, s. 61.
• [Aktaş, Şerif], “Yakup Kadri Karaosmanoğlu”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: ÖtükenSöğüt yayınları, 1992, c. XII, s. 167-168.
• Aktaş, Şerif, “Ruşen Eşref Ünaydın”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt yayınları, 1992, c. XII, s. 363.
• Akyüz, Kenan, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1995, s. 51, 118 ve 182-183.
• Alangu, Tahir, Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman, İstanbul: İstanbul Matbaası, 1968, c. I, s. 225.
• Aliş, Şehnaz, “Servet-i Fünûn Dergisinde Küçük Hikâye-Mensur Şiir-Manzum Hikâye (1896-1901)”, Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 1994.
• Alptekin, Turan, “Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Şiir Dünyası ve ‘Mensur Şiirler’de Şiir Öğeleri”, Doğumunun 100. Yılında Yakup Kadri Karaosmanoğlu, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, 1989, s. 15-44.
• Anday, Melih Cevdet, Güneşte, İstanbul: Adam Yayınları, 1990.
• Anday, Melih Cevdet, “Düzanlatım Şiiri nedir?”, Cumhuriyet, 20 Eylül 1995 [Yalçın Mehmet, Şiirin Ortak Paydası: Şiirbilime Giriş, İzmir: Dokuz Eylül Yayınları, 2003, (baştan 3. yazı, sayfa kaydı yok)].
• Andı, M. Fâtih, Ara Nesil Şairi Mehmed Celâl, Hayatı, Görüşleri, Şiirleri, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, 1995, s.19-20,171-175.
• Andı, M. Fâtih, “Halid Ziya’nın Mensur Şiirleri I”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 1997, sy. 27, s. 23-45; [Edebiyat Araştırmaları I, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2000, s. 85-104].
• Andı, M. Fâtih, “Halid Ziya’nın Mensur Şiirleri II: Mezardan Sesler”, İlmî Araştırmalar, 1997, sy. 4, s. 7-16; [Edebiyat Araştırmaları I, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2000, s. 105-116].
• Argunşah, Hülya, “Mensur Şiir ve Siyah İnciler”, Mehmet Rauf, Siyah İnciler, Hülya Argunşah (haz.), İstanbul: Çağrı Yayınları, 2002, s. xi-lii.
• [Asya], Arif Nihat, Yastığımın Rüyası, Adana: Türközü Matbaası, 1930.
• Asya, Arif Nihat, Âyetler, Adana: Türközü Basımevi, 1936.
• Asya, Arif Nihat, Kanatlar ve Gagalar, İstanbul: Sabri Çelik Basımevi, 1945.
• Asya, Arif Nihat, Enikli Kapı, Ankara: Güven Matbaası, 1964.
• Asya, Arif Nihat, Tehdit Mektupları, Ankara: Defne Yayınları, 1967.
• Asya, Arif Nihat, Aramak ve Söyleyememek, İstanbul: Ötüken Yayınevi, 1976.
• Asya, Arif Nihat, Ayın Aynasında, İstanbul: Ötüken Yayınevi, 1976.
• Asya, Arif Nihat, Kubbeler, İstanbul: Ötüken Yayınevi, 1976.
• Babacan, Mahmut, “Ara Nesil’de Eleştiri”, Hece Eleştiri Özel Sayısı, Mayıs-Haziran-Temmuz 2003, sy. 77-78-79, s. 81.
• Banarlı, Nihad Sami, “Servetifünûn Edebiyatı”, Aylık Ansiklopedi, Haziran 1946, sy. 26, s. 804.
• Banarlı, Nihad Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, 2. baskı, İstanbul: MEB, 1971, c. II, s. 1052, 1054 ve 1201.
• Başer, M. Yılmaz, “Yakup Kadri’nin Mensur Şiirleri Üzerine”, Hisar, Nisan 1975, c. XV, sy. 136, s. 17-18.
• Batur, Enis, Tahta Troya, İstanbul: Yazko Yayınları, 1981.
• Batur, Enis, Tuğralar, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1993.
• Batur, Enis, Kandil, İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları, 1994.
• Batur, Enis, Kanat Hareketleri Lirik Şiirler 1993-1999, İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları,
• Batur, Enis, Abdal Düşü: Düzyazı Şiirler 1998-2002, İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları, 2003.
• Baudelaire, Charles, Paris Sıkıntısı, çev. Erdoğan Alkan, İstanbul: Varlık Yayınları, ts.
• Baylan, Müfit Semih, Seninle Sensiz, Trabzon: Selin Yayınları, 1992.
• Bekiroğlu, Nazan, Halide Edib Adıvar, İstanbul: Şule Yayınları, 1999, s. 81-82.
• Berk, İlhan, Şairin Toprağı, İstanbul: Simavi Yayınları, 1992.
• Berk, İlhan, Elyazılarına Vuruyor Güneş, Ankara: Tan Yayınları, 1983; [2. baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1992].
• Berk, İlhan, Kül, İstanbul: Adam Yayınları, 1992.
• Berk, İlhan, Kanatlı At, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1994.
• Berk, İlhan, Deniz Eskisi Şiirin Gizli Tarihi, İstanbul: Adam Yayınları, 1982.
• Berk, İlhan, Pera, İstanbul: Adam Yayınları, 1990.
• Bertrand, Aloysius, Gaspard de la Nuit, çev. Özdemir İnce, İstanbul: Gendaş Kültür yayınları, 1999.
• [Beyatlı], Yahya Kemal, “Kafiye”, Edebiyata Dair, İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları, 1971, s. 135.
• Bilgegil, M. Kaya, Cehennem Meyvası, İstanbul: Yeni Türk Matbaacılık Anonim Şirketi, 1944.
• Birinci, Necat, “Ara Nesil Edebiyatı”, Edebiyat Üzerine İncelemeler, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2000, s. 104-105.
• Bolat, Salih, Karşılaşma, Ankara: Doruk Yayınları, 1992.
• Burrill, Kathleen R. F., “The Prose Poem in Ottoman Literature Halid Ziya Uşaklıgil and His Prototype Collection of Mensur Şiirler”, Journal of Turkısh Studies, 1984, c. VIII.
• Cenap Şahabettin, “Şiir Nedir?”, Servet-i Fünûn, 29 Kânunısâni 1324 [11 Şubat 1909], c.
• XI, sy. 924 (Tanzimat Sonrası Osmanlıca Metinler, Olcay Önertoy ve İsmail Parlatır (haz.), Ankara, 1977, s. 302).
• Cengizkan, Ali, Sürek Avında Dünya, Ankara: Ümit Yayınları, 1994.
• Çağın, Sabahattin, Tokadîzâde Şekip, İzmir: Akademi Kitabevi, 1998, s. 163-168.
• Çavuş, Necat, Ölümden Önceki Sözler, İstanbul: Şiir Atı Yayıncılık, 1986.
• Coşkun, Erdoğan, Mehmet Rauf, İstanbul: Toker Yayınları, 1976, s. 123-131.
• Çelik, Yakup, “Cehennem Meyvası”, Türklük Bilimi Araştırmaları, 1997, sy. 5, s. 85-97.
• Çetişli, İsmail, “Servet-i Fünûn’da Mensûr Şiir (İnceleme-Metinler-Sözlük)”, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1986, viii+466 s.
• Çetişli, İsmail, “Türk Edebiyatında Mensûr Şiirin Doğuşu, Gelişmesi ve Özellikleri”, Fırat Üniversitesi Dergisi (Sosyal Bilimler), 1987, c. I, sy. 2, s. 97-120.
• Çetişli, İsmail, “Mehmet Rauf’un Mensûr Şiirleri Üzerine Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1995, sy. I, s. 109- 127.
• Çetişli, İsmail, Halit Ziya Uşaklıgil, İstanbul: Şule Yayınları, 2002, s. 134-157. Çotuksöken, Yusuf, Dil ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Cem Yayınları, 1992, s. 60.
• Dervişoğlu, Efnan, “Türk Edebiyatında Mensur Şiir”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı, 1995, ii-vi+1-259 s.
• [Devrim], İzzet Melih, Hüzün ve Tebessüm, İstanbul: Sabah Matbaası, 1921.
• Dizdaroğlu, Hikmet, “Fecr-i Âtî Topluluğu”, Ulusal Kültür, Temmuz 1975, sy. 5.
• Ece Ayhan, Bakışsız Bir Kedi Kara, İstanbul: 1965.
• Ece Ayhan, Sivil Şiirler, İstanbul: Cem Yayınları, 1994.
• Ece Ayhan, Bütün Yort Savul’lar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1994; [2. baskı 1999].
• Emre, Abidin, “Bir Düzyazı Şiir Başyapıtı: Gaspard de la Nuıt”, Frankofoni, 2000, sy. 12, s. 31-38.
• Emre, Abidin, “Bir Düş Hiç Düzünden Okunabilir mi?”, Frankofoni, 2000, sy. 12, s. 39-45.
• Enginün, İnci, Halide Edib Adıvar, 2. baskı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1989, s. 86.
• Enginün, İnci, Tanzimat Devrinde Shakespeare Tercümeleri ve Tesirleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1979, s. 99-100.
• Erbaş, Hüseyin, Dicle Üstü Ay Bulanık, Ankara: Ümit Yayınları, 1995.
• Ercilasun, Bilge, Servet-i Fünûnda Edebî Tenkit, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981, s. 228.
• Ercilasun, Bilge, “Hüseyin Cahit Yalçın”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt Yayınları, 1990, c. X, s. 106.
• Erhan, Ahmet, Ateşi Çalmayı Deneyenler İçin, Ankara: Bilgi Yayınları, 1992
• [Erozan], Celal Sâhir, Buhran, İstanbul: Hilâl Matbaası, 1325 (1909).
• Filizok, Rıza, Ali Canip’in Hayatı ve Eserleri Üzerinde Bir Araştırma, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 2001, s. 90.
• Gariper, Cafer, “Geçiş Dönemi Nesli: Ara Nesil”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-2000,
• Ankara: Grafiker Yayınları, 2004, s. 112.
• Gürpınar, Melisa, Salkımsöğütlerin Gölgesinde, İstanbul: Can Yayınları, 1998.
• Halit, Oğuz [Mehmet Halit Bayrı], Mâziden Bir Yaprak, İstanbul: Mürüvvet Matbaası, 1335 (1919).
• [Hisar], Abdülhak Şinasi, “Damla Damla”, Milliyet, 26 Teşrinisani 1928, sy. 1002.
• Hisarcı, Suat [Cevdet Kudret Solok], Hüseyin Cahit Yalçın, 2. baskı, İstanbul: Varlık Yayınları, 1969.
• [Horozcu], Oktay Rifat, Perçemli Sokak, İstanbul, 1956.
• [Horozcu], Oktay Rifat, Âşık Merdiveni, İstanbul, 1958.
• [Horozcu], Oktay Rifat, Yaşayıp Ölmek Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler, İstanbul: Adam Yayınları, 1982.
• [Horozcu], Oktay Rifat, Elleri Var Özgürlüğün, İstanbul: Adam Yayınları, 1983.
• Huyugüzel, Ömer Faruk, 1928’e Kadar İzmir’de Çıkmış Türkçe Kitap ve Süreli Yayınlar Kataloğu, İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları, 1996.
• Huyugüzel, Ömer Faruk, “Halit Ziya Uşaklıgil’in İzmir Devresi ve Bu Devrede Verdiği Eserler I”, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1984, sy. III, s. 69-86.
• Huyugüzel, Ömer Faruk, Halit Ziya Uşaklıgil (Hayatı, Eserleri, Eserlerinden Seçmeler), İstanbul: MEB Yayınları, 1995, s. 65-68 [Akçağ Yayınları, 2004, s. 102-106, 195- 198].
• Huyugüzel, Ömer Faruk, Hüseyin Cahit Yalçın’ın Hayatı, Hikaye ve Romanları Üzerinde Bir Araştırma, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1982, s. 141-154.
• Huyugüzel, Ömer Faruk, Hüseyin Cahit Yalçın’ın Hayatı ve Edebî Eserleri Üzerinde Bir Araştırma,İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1984, s. 227-238.
• Ferhad, Hüseyin, Söyle Gölgen de Gitsin, Ankara: Ekin Yayınları, 1993.
• İnce, Özdemir, Gündönümü, İstanbul: Telos Yayınları, 1992.
• İnce, Özdemir, “Aloysius Bertrand ve Düzyazı Şiirin Doğuşu”, Aloysius Bertrand, Gaspard de la Nuit, çev. İnce Özdemir, İstanbul: Gendaş Yayınları, 1999, s. 5-26 [İnce Özdemir, Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 38 ve Frankofoni, 2000, sy. 12, s. 17-30].
• İnce, Özdemir, “Talihsiz Rimbaud I”, Adam Sanat, Nisan 1999 [Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 39-57].
• İnce, Özdemir, “Talihsiz Rimbaud II”, Adam Sanat, Mayıs 1999 [Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 58-73].
• İnce, Özdemir, “Talihsiz Rimbaud III”, Adam Sanat, Haziran 1999 [Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 74-84].
• İnce, Özdemir, “Isidore/Lautrmont: ‘On Dokuzuncu Yüzyılın Sonu Görecek Kendi Şairini’”, Adam Sanat, Ağustos 1999 [Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 85-94].
• İnce, Özdemir, “Lautréamont’un Evreni”, Adam Sanat, Ekim 1999 [Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 104-115].
• İnce, Özdemir, “Isidore/Lautrmont: ‘Yaşlı Okyanus Ey Büyük Bekâr’”, Adam Sanat, Eylül 1999 [Şiirde Devrim, İstanbul: Adam Yayınları, 2000, s. 95-103].
• İnce, Özdemir, Lautréamont Türkçe’de (Lautréamont’un Bir Türkçe Çevirisi), Ne Altın Ne Gümüş, İstanbul: Doğan Kitap, 2003, s. 206-218.
• İstanbul Ansiklopedisi, c. II, İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 1994.
• Kaplan, Mehmet, “Mai ve Siyah Romanının Üslûbu Hakkında”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 1971, c. XIX, s. 51-72 [Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I, İstanbul, 1979].
• Kaplan, Mehmet, Tevfik Fikret: Devir, Şahsiyet, Eser, 2. baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1987, s. 38.
• Kaplan, Mehmet, “Tazarru-nâme”, Edebiyatımızın İçinden, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1978, s. 26-29.
• Karaalioğlu, Seyit Kemal, Resimli Motifli Türk Edebiyatı Tarihi, 2. baskı, İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri, 1982, c. II, s. 541-543.
• Karaalioğlu, Seyit Kemal, Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü, İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri, 1983, s. 489.
• Karaca, Nesrin Tağızade, Celâl Sahir Erozan, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1992, s. 30-34 ve 41-65.
• [Karaosmanoğlu], Yakup Kadri, Erenlerin Bağından, İstanbul: Dergâh Mecmuası Yayını, 1338 (1922) [İstanbul: Remzi Kitabevi, 1946 ve İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1985].
• Karaosmanoğlu, Yakup Kadri, Okun Ucundan, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1946 (Erenlerin Bağından ile birlikte) [İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1985 (Erenlerin Bağından ile birlikte)].
• Karaosmanoğlu, Yakup Kadri, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Ankara: Bilgi Basımevi, 1969.
• Karataş, Turan, Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, 2. baskı, Ankara: Akçağ Yayınları, 2004, s. 315-317.
• Kaya, Namık, “Türk Edebiyatında Mensureler Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı, 2000.
• [Kestelli], Raif Necdet, Ziya ve Sevda, İstanbul: Şirket-i Mürettibiyye Matbaası, 1324.
• [Kestelli], Raif Necdet, Hisler ve Fikirler, İstanbul: Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı, 1326.
• [Kestelli], Raif Necdet, Ufûl, İstanbul: Resimli Kitap Matbaası, 1329.
• Kılıç, Latife, “Mehmet Rauf’un Servet-i Fünûn Mecmuası’nda Neşredilen Hikâye ve Mensur Şiirleri”, Doktora Ön Çalışması, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1979, iii+257 s.
• Kolcu, Ali İhsan, Türkçe’de Batı Şiiri, Ankara: Gündoğan Yayınları, 1999, s. 655-659.
• Kolcu, Ali İhsan, Servet-i Fünûn Edebiyatı, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları, 2005, s. 403- 412.
• Kopp, Robert, “Giriş”, Baudelaire, Charles, Paris Sıkıntısı, çev. Erdoğan Alkan, İstanbul: Varlık Yayınları, ts.
• [Koray], Kenan Hulusi, Bir Yudum Su, İstanbul: Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, 1929.
• [Koray], Kenan Hulusi, Bahar Hikâyeleri, İstanbul: Çığır Kitabevi, 1939. Kocatürk, Vasfi Mahir, Yeni Türk Edebiyatı, İstanbul: Muallim Ahmet Halit Kitabevi, 1936, s. 105-108.
• Kökten, Uğur, Güneş Damlıyor, İstanbul: Adam Yayınları, 1994.
• Mehmet Celâl, Elvâh-ı Şairâne, İstanbul: Matbaa-i Ebuzziya,1312, Mehmet Celâl, Osmanlı Edebiyatı Numuneleri, İstanbul: 1312, s. 203.
• Mehmet Nurettin, Boş Saatlerde, İstanbul: İnkılâp Kitaphanesi, 1933.
• Mehmet Rauf, Siyah İnciler, İstanbul: Âlem Matbaası Ahmet İhsan ve Şürekâsı, 1317 (1901) [İstanbul: Necm-i İstikbâl Matbaası, 1341/1925; Rahim Tarım (haz.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1997; Hülya Argunşah (haz.), İstanbul: Çağrı Yayınları, 2002].
• Mustafa Reşit, Gözyaşları, İstanbul: Şirket-i Mürettebiye Matbaası, 1304.
• Oğuzcan, Ümit Yaşar, Acılar Denizi, İstanbul: Yayınevi, 1977 [Özgür Yayın Dağıtım, 1990].
• Oğuzcan, Ümit Yaşar, Hüzün Şarkıları ve Senden, Seninle, Senin İçin, İstanbul: Ekin Basımevi, 1963.
• Oğuzcan, Ümit Yaşar, Mihriban’a Şiirler Mektuplar, 3. baskı, İstanbul: Kültür Kitabevi, 1976.
• Oğuzcan, Ümit Yaşar, Sahibini Arayan Mektuplar, 4. baskı, İstanbul: Kültür Kitabevi, 1973.
• Oğuzkan, A. Ferhan, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 3. baskı, İstanbul: Varlık Yayınları, 1979.
• Okay, M. Orhan, Servet-i Fünûn Şiiri, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1992, s. 7.
• Okay, M. Orhan, “Arif Nihad Asya”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt Yayınları, 2002, c. XIV, s. 177.
• Okay, M. Orhan, “Suut Kemal Yetkin”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt yayınları, 2002, c. XIV, s. 144.
• Ongun, Etem, Gül Kurusu, İstanbul: Vakit Matbaası, 1941.
• Ömer Seyfettin, Doğduğum Yer Şiirler / Mensur Şiirler / Fıkralar, Muzaffer Uyguner (haz.), Ankara: Bilgi Yayınevi, 1982.
• Ömer Seyfettin, Bütün Eserleri Şiirler, Mensur Şiirler, Fıkralar, Hatıralar, Mektuplar, Hülya Argunşah (haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları, 2000, s. 139-182.
• Önertoy, Olcay, Tanzimat Döneminde Edebiyat Anlayışı, Konya: Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1981, s. 24-25.
• Önertoy, Olcay, Halit Ziya Uşaklıgil, Romancılığı ve Romanımızdaki Yeri, Ankara, 1965 [2. baskı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1999], s. 5.
• Özarslan, Ersin, “Ara Nesil Edebiyatçısı ve Gazetecisi Mustafa Reşid Bey - Hayatı ve Eserleri”, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü, 1994, s.127-132.
• Özbalcı, Mustafa, “Kenan Hulusi Koray”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul: Ötüken-Söğüt Yayınları, 2002, c. XIV, s. 352.
• Özdemir, Emin, Edebiyat Bilgileri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1990.
• Özer, Kemal, Çağdaş ve Boyun Eğmeyen, İstanbul: Can Yayınları, 1985.
• Özmen, Kemal, “Paris’ten İstanbul’a: Tevfik Fikret’teki Baudelaire”, Frankofoni, 2000, sy. 12, s. 101-112.
• Özön, Mustafa Nihad, “Batı Dillerinden Şiir Tercümeleri”, Tercüme, “Şiir Özel Sayısı”, 19 Mart 1946, sy. 34-36, s. 452-453.
• Öztoprak, Hasan, Sanırım Hiçbirimizin Fark Edemediği Bir Sarsıntı Oldu, İstanbul: Armoni Yayınları, 1993.
• Parlatır, İsmail, Recaî-zade Mahmut Ekrem, Ankara: AÜDTCF Yayınları, 1983, s. 80-81 [Recaî-zade Mahmut Ekrem: Hayatı-Eserleri-Sanatı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 1995].
• Polat, Nâzım H., Şahabeddin Süleyman, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, [1987], s. 101-104.
• Recaizâde Mahmut Ekrem, Takdîr-i Elhân, İstanbul: Mahmut Bey Matbaası, 1302 (1884).
• Rimbaud, Arthur, Cehennemde Bir Mevsim/ Illuminations, çev. Özdemir İnce, İstanbul: Can Yayınları, 1993.
• Sağlam, Nuri, “Diyorlar ki” Muharriri Çeşmeler Kâşifi İstanbul Seyyahı Ruşen Eşref Ünaydın, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2005, s. 282-293.
• Selim, Ömer, “Yalnızlık Mensuresi Üzerinde Ontolojik Bir Tahlil Denemesi”, Türklük Bilimi Araştırmaları, 1997, sy. 5, s. 133-141.
• [Sevük], İsmail Habib, Türk Teceddüt Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1340, s. 536.
• Sevük, İsmail Habib, Tanzimattanberi Edebiyatı Tarihi, c. I, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1940
• Sevük, İsmail Habib, Avrupa Edebiyatı ve Biz, İstanbul 1940, s. 579.
• Sinan Paşa, Tazarruât, Konstantiyye: Matbaa-i Ebuzziya, 1305.
• Sönmez, Sevengül, “Çanakkale İçinde”, Kitap-lık, Nisan 2005, sy. 82, s. 7-9.
• Şahin, İbrahim, İzmirli Bir Şair Tevfik Nevzad, İzmir: Akademi Kitabevi, 1993, s. 8.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Yahya Kemal, İstanbul: Yahya Kemal’i Sevenler Cemiyeti Neşriyatı, 1962, s. 51.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, 5. baskı, İstanbul: Çağlayan Kitabevi, 1982.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, 3. baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1992, s. 250, 341, 367 ve 481.
• Tansel, Fevziye Abdullah, İyi ve Doğru Yazma Usûlleri, İstanbul: Kubbealtı Neşriyâtı, 1983, c. III, s. 345-347 ve 349.
• Tarakçı, Celâl, Muallim Nâcî Efendi, Hayatı ve Eserlerinin Tedkîki, Samsun, 1994.
• [Tarhan], Abdülhak Hamid, Mektublar,İstanbul: Matbaa-i Amire, 1334, c. II, s. 86-87 [ Abdülhak Hâmid’in Mektupları [1], İnci Enginün (haz.) İstanbul: Dergâh Yayınları, 1995, s. 254-255].
• Tarım, Rahim, “Mehmed Rauf ve Mensur Şiirleri”, Argos, Mart 1992, sy. 43, s. 49-52.
• Tarım, Rahim, Mehmed Rauf Hayatı ve Hikâyeleri Üzerine Bir Araştırma, Ankara: Akçağ Yayınları, 2000. s. 293-301.
• Tarım, Rahim, Mehmed Rauf: Hayatı, Sanatı, Eserleri, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1998. s. 112-120.
• Tarım, Rahim, “Giriş”, Mehmet Rauf, Siyah İnciler, Rahim Tarım (haz.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1997, s. 11-25.
• Tarlan, Ali Nihad, Güneş Yaprak, İstanbul: Anıl Matbaası, 1953.
• Tarlan, Ali Nihad, Kuğular, İstanbul: Anıl Matbaası, 1953 [Yağmur Yayınları, 1970].
• Tarlan, Ali Nihad, Nesirler ve Mensur Yazılar, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1993.
• Tekşan, Mesut, “Türk Edebiyatında Mensureler Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000, 52 s.
• Tevfik Fikret, “Lisân-ı Şiir”, Servet-i Fünûn, 11 Nisan 1312, c. XI, sy. 267, s. 98-99 [Dil ve Edebiyat Yazıları, İsmail Parlatır (haz.), 2. baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1993, s. 23-26].
• Törenek, Mehmet, Hikâye ve Romanlarıyla Mehmet Rauf, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1999, s. 57-61.
• Tuncer, Acar, Kervan, İzmir: İstiklâl Matbaası, 1975, 40 s. 2. baskı: İzmir: İstiklâl Matbaası, 1975, 96 s.
• Turgut, Engin, Küs, İstanbul: Telos Yayınları, 1992.
• Türinay, Necmettin, “Mensur Şiirlerden Hareketle”, Millî Kültür, Temmuz 1981, c. III, sy.
• 2 [Geleneğin Dünyası Yeniliğin Ufukları, Ankara: Birlik Yayınları, s. 40-48].
• Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2005.
• [Uşaklıgil], Halit Ziya, Mensûr Şiirler, İzmir: Hizmet Matbaası, 1307 (1891).
• [Uşaklıgil], Halit Ziya, Mezardan Sesler, İzmir: Hizmet Matbaası, 1307 (1891) [Matbaa-i Jerayir-Keteon, 1327/1911].
• Uşaklıgil, Halit Ziya, Kırk Yıl, 2 cilt, İstanbul: Matbaacılık ve Neşriyat T.A.Ş., 1936 [2. baskı, İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1969; (3. baskı), İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1987].
• Uşaklıgil, Halit Ziya, Mensur Şiirler Mezardan Sesler Bütün Eserleri, İstanbul: Özgür Yayınları, 2002.
• [Ünaydın], Ruşen Eşref, Damla Damla, İstanbul: 1928 [3. baskı, Remzi Kitabevi, 1947].
• [Yalçın], Hüseyin Cahit, Hayat-ı Hakikiye Sahneleri, İstanbul: Hilâl Matbaası, 1325.
• [Yalçın], Hüseyin Cahit, “Yakup Kadri Bey: Erenlerin Bağından”, Fikir Hareketleri Mecmuası, 1934, c. III, sy. 53.
• Yalçın, Hüseyin Cahit, Edebî Hatıralar, İstanbul: Akşam Matbaası, 1935, s. 76.
• Yalçın, Mehmet, Şiirin Ortak Paydası: Şiirbilime Giriş, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, 1991, s. 181-198 [2. baskı, İzmir: 9 Eylül Yayınları, 2003, s 197-213].
• [Yazar], Mehmet Behçet, Buhurdan, İstanbul: Matbaa-i Ahmet İhsan ve Şürekâsı, 1925.
• Yetkin, Suut Kemal, Edebiyat Konuşmaları, İstanbul: Remzi Kitabevi, ts., s. 11-16. Yıldız, Saadettin, Arif Nihat Asya’nın Nesirleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1991, s. 92-131.
• Yıldız, Saadettin, Irmak Dağlar Ötesinde Mensureler, yer kaydı yok, ts.
• Yücel, Hasan Âli, Edebiyat Tarihimizden, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 1957, s. 263-270 ve 289-296.