Dergiler Aras›nda: Dergâh, Hayat, Ma’lûmât ve Bilgi Mecmualar›

Yıl 2006, Sayı: 7, 519 - 532, 01.05.2006

Abdullah Uçman

Öz

Dergâh Mecmuası
Milli Mücadele günlerinin acılı ve ümitli havası içinde yayımlanan dergi, yayın hayatı
süresince esas olarak tarih, sanat ve kültür milliyetçiliği anlayışının öncülüğünü yapmıştır.
Hayat Mecmuası
Cumhuriyet ideolojisinin en önemli yayın organı olan dergi, edebiyat, tarih, sosyoloji,
dil, kadın, ahlak, felsefe, tiyatro ve mimari gibi çok geniş bir alanda ciddi tahlil ve
değerlendirmelere yer vermiştir.
Malûmat Mecmuası
Türk edebiyatı tarihinde Servet-i Fünûn topluluğunun faaliyet gösterdiği yıllarda daha
çok muhafazakâr çizgide bir edebiyat anlayışının temsilciliğini yapmıştır.
Bilgi Mecmuası
Türk Bilgi Derneği tarafından yayımlanan akademik hüviyetteki dergi, II. Meşrutiyet
devri Osmanlı aydınlarınca Fransız İlimler Akademisi’ni örnek alarak doğrudan doğ-
ruya araştırmaya yönelik bir akdemi kurmak amacıyla çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dergâh, Mili Mücadele, Hayat, Cumhuriyet, Malûmat, Servet-i Fünun, Bilgi, Meşrutiyet, dergi

Among Journals: Dergâh, Hayat, Malûmat ve Bilgi Journals

Öz

Dergâh Journal
Published in the midst of the painful and hopeful atmosphere of the National Struggle,
the journal has taken lead in the representation of mainly history, arts and cultural
nationalism.
Hayat Journal
This journal, as the most important publications of the Republican ideology, published
strict analyses and evaluations in fields such as literature, history, sociology, language,
woman, ethics, philosophy, theatre and architecture.
Malûmat Journal
This journal was the representative of a conservative sense of literature during the years
when Servet-i Fünûn group was active in the history of Turkish literature.
Bilgi Journal
This academic journal was published by the Turkish Knowledge Association of Ottoman
intellectuals of the Second Constitutional Era in order to establish an academy
for the sole purpose of research after the example of the French Scientific Academy.

Anahtar Kelimeler

Dergah, National Struggle, Hayat, Republic, Malûmat, Servet-i Fünun, Bilgi, Constitutional Era, journal

Kaynakça

• Ayvazoğlu, Beşir, Yahya Kemal: Eve Dönen Adam, Ankara, 1985, s. 87–96.
• Bakırcıoğlu, Ziya, “Dergâh”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul, 1978, c. II, s. 245–246.
• Banarlı, Nihad Sami, Yahya Kemal’in Hâtıraları, İstanbul, 1960, s. 43–49.
• Dinç, Betül, “Dergâh Mecmuasının Tedkiki”, Mezuniyet Tezi, İstanbul, 1974, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, nr. 10406.
• Somar, Ziya, “Memleketimizde Bergson”, Bergson: Hayatı, Felsefesi, İlk Eserleri, İstanbul 1939, s. 189–194.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Yahya Kemal, İstanbul, 1963, s. 13–37.
• Uçman, Abdullah, “Dergâh”, DİA, İstanbul, 1994, c. IX, s. 172–174.
• Ülken, Hilmi Ziya, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Konya, 1966, s. 615–627.
• Yakup Kadri, “Dergâh Mecmuası”, İkdam, 8 Nisan 1922, sy. 9002.
• Bakırcıoğlu, Ziya, “Hayat”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul, 1981, c. IV, s. 171–172.
• Dalga, Nebahat, “Hayat Mecmuasındaki Fikrî ve İlmî Makalelerin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 2002.
• Güneş, Mehmet, “Hayat Mecmuasında Edebî Muhteva”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, 2004.
• Kaplan, Mehmet, İ. Enginün, Z. Kerman, N. Birinci ve A.Uçman, Atatürk Devri Fikir Hayatı, Ankara, 1982, c. I-II, s. vii-xxxiv.
• Kaplan, Mehmet, Tanpınar’ın Şiir Dünyası, İstanbul, 1963, s. 23–28.
• Kısakürek, Necip Fazıl, Bâbıâli, İstanbul, 1976, s. 16-21.
• Özpay, Ahmet, “Hayat Mecmuasındaki Sanat, Edebiyat ve Fikir Yazılarının Sınıflandı- rılması ve Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998.
• Parlak, Mustafa, “1926–1930 Yılları Arasında Neşredilen Hayat Mecmuasının Hars ve Edebiyat Tarihimizdeki Yeri”, Millî Kültür, Aralık 1984, sy. 47, s. 25 ve 95.
• Parlak, Mustafa, “Hayat Mecmuası’nın 1–3 Ciltlerindeki Edebî Makaleler ve Tahlilî Fihristi”, Doktora Ön Çalışması, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, 1982.
• Uçman, Abdullah, “Hayat Mecmuası Üzerine”, Tarih ve Toplum, Şubat 1998, sy. 170, s. 5–9.
• Ahmed İhsan (Tokgöz), Matbuat Hâtıralarım (1888–1923), İstanbul, 1930, s. 79–82 ve 100–105.
• Bıyık, Sıdık, “Musavver Ma’lûmat Mecmuası’nın (8–11) Ciltlerindeki Edebî Makaleler ve Tahlilî Fihrist”, Doktora Ön Çalışması, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1979.
• Birinci, Necat, Mehmed Rauf’un Anıları, Rahim Tarım (haz.), İstanbul, 2001, s. 54, 56, 106.
• Birinci, Necat, “Muktebes-Abes Tartışmasından Önce Kulak İçin Kafiye”, Edebiyat Üzerine İncelemeler, İstanbul, 2000, s. 119–126.
• Evren, Aysel, “Ma’lûmat Mecmuasında Neşrolunan Edebiyata Ait Makaleler”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1970.
• Hüseyin Câhid (Yalçın), Kavgalarım, İstanbul, 1326 (1910).
• Kaplan, Mehmet, Tevfik Fikret: Devir, Şahsiyet, Eser, 2. baskı, İstanbul, 1987, s. 40, 80–83, 89–90, 100, 114, 220.
• Kaplan, Ramazan, Klasikler Tartışması (Başlangıç Dönemi), Ankara, 1998.
• Koloğlu, Orhan, “Malûmat”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul, 1994, c. V, s. 283.
• Öztürk, Nurettin, Türk Edebiyatında Polemik ve “Kavgalarım”, İstanbul, 2005, s. 64–65, 141–142.
• Uç, Himmet, “Ma’lûmat Mecmuası ve Muallim Nâci Efendi”, Türk Dünyası Araştırmaları, 1990, sy. 66, s. 69-76.
• Uç, Himmet, “Malûmat”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul, 1986, c. VI, s. 128–129.
• Uç, Himmet, Mutavassıtîn ve Edebî Tenkid, Diyarbakır, 1991.
• Uç, Himmet, “Musavver Ma’lûmat Mecmuası’nın (1-7) Ciltlerindeki Edebî Makaleler ve Tahlilî Fihrist”, Doktora Ön Çalışması, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1978.
• Uçman, Abdullah, Edebiyat-ı Cedîde’ye Dair Ali Ekrem’den Rıza Tevfik’e Bir Mektup, İstanbul, 1997.
• Uçman, Abdullah, “Ma’lûmât”, DİA, c. XXVII, Ankara, 2003, s. 543–545.
• Uşaklıgil, Halid Ziya, Kırk Yıl, 2. baskı, İstanbul, 1969, s. 422–423 ve 542.
• Bakırcıoğlu, Ziya, “Bilgi Mecmuası”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul, 1977, c. I, s. 431.
• Toprak, Zafer, “II. Meşrutiyet’te Fikir Dergileri”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul 1985, c. I, s. 128.
• Toprak, Zafer, “Türk Bilgi Derneği ve Bilgi Mecumuası”, Osmanlı İlmî ve Meslekî Cemiyetleri, İstanbul, 1987, s. 247–254.
• Uçman, Abdullah, “Bilgi Mecmuası Üzerine”, Tarih ve Toplum, Eylül 2003, sy. 237, s. 132–134.