Türkiye'de Öğretmen Yetiştiren Kurumlar Tarihi Literatürü

Yıl 2008, Sayı: 12, 487 - 520, 01.09.2008

Cemil Öztürk

Öz

Türkiyede öğretmen yetiştirme tarihi literatürü, Köy Enstitüleri üzerine yapılan yayınlar bir yana bırakılırsa, öğretmen yetiştirmenin üniversitelere devredilmesi ve böylece bu işin bilimsel bir çalışma alanı haline gelmesinden sonra gelişmeye başlamıştır. 1980li yıllardan itibaren, dönemsel ve kurum temelli öğretmen yetiştirme tarihi araştırmalarının sayısı artmaya başlamış; bu gelişme son yıllarda yapılan çok sayıdaki lisansüstü tezle ivme kazanmıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda farklı araştırma model ve yöntemleri kullanılmaktadır. Bu konudaki yeni gelişmelerden biri sözlü tarih yönteminin sıklıkla kullanılmaya başlanmasıdır. Ayrıca yeni araştırmalarda arşiv belgelerinin de aralarında bulunduğu birincil kaynakların etkili bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Ne var ki alana ilişkin bilimsel araştırmalarda, kaydedilen olumlu gelişmelere rağmen, yöntem ve üslup bakımından istenen seviyeye gelindiği söylenemez. Öte taraftan öğretmen yetiştirme tarihi üzerine yapılan araştırmaların, literatürde önemli bir ağırlığı olan Köy Enstitüleri bir yana bırakılsa dahi, sayı olarak ilgili kurumlar arasında dengeli bir dağılım gösterdiği söylenemez. Birkaç kurum üzerine çok farklı sayılarda da olsa yayın varken, kimi kurumlara dair kayda değer hiç bir bilimsel yayın bulunmamaktadır. Sonuç itibariyle, Türkiye öğretmen yetiştirme tarihi üzerine yapılan araştırmalar, son yıllardaki olumlu gelişmelere rağmen, hâlâ nicelik ve nitelik yönünden yetersizdir. Buna paralel olarak, ülkemizde öğretmen yetiştirme sistemimizin tarihî temelleri konusunda yaygın bir bilgisizlik, derin bir bilinçsizlik vardır. Alana dair kimi yanlış politika ve uygulamalara da zemin hazırlayan bu tarihî bellek ve bilinç yoksunluğunu ortadan kaldırmanın yolu, üniversitelerin bu alanda daha fazla araştırma/yayın yapmasından geçmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Yetiştirme, Öğretmen Yetiştiren Kurumlar, Türk eğitim Tarihi

The Literature of Teacher Training Institutions in Turkey

Öz

The publications on Village Institutes set aside; the literature on the history of teacher training in Turkey began to develop after transferring the task of training teachers to the universities by which it was transformed into a scientific field. The number of studies on the history of periodical and institution-based teacher training activities has started to mount after the 1980s, and this development has accelerated with a large number of graduate theses produced in recent years. Different study models and methods have been employed in studies conducted in recent years. One of the new developments in this field is the frequent usage of the oral history method. Moreover, it has also been observed that the primary sources, including archival documents, have started to be effectively employed. However, in spite of the positive developments, it cannot be stated that a satisfactory level has been achieved in terms of method and style in scientific works related to the field. Moreover, the number of studies conducted in the history of teacher training does not exhibit a balanced distribution among relevant institutions, even by setting aside the Village Institutes which have a considerable significance in literature. Although some publications do exist on some institutions, there are no noteworthy scientific publications on many others. In consequence, the studies on the history of teacher training in Turkey are still insufficient in terms of their quality and quantity in spite of positive developments in recent years. Correspondingly, there is a widespread lack of knowledge and deep unawareness about the historical foundations of the Turkish teacher training system, which paves the way for certain ill-formed policies and practices. The way to eliminate this problem is for the universities to conduct more studies in this field.

Anahtar Kelimeler

Teacher Training, Teacher Training Institutions, History of Turkish Education