Edebiyat Tarihimizin Vazgeçilmez Kaynakları: Şair Tezkireleri

Yıl 2007, Sayı: 10, 543 - 564, 01.09.2007

Filiz Kılıç

Öz

Arapça bir kelime olan tezkire, hatırlamaya vesile olan şey demektir. Şair tezkireleri, şairlerin toplandığı biyografik eserlerdir ve edebiyat tarihimizin vazgeçilmez kaynaklarıdır. İlk örnekleri Arap edebiyatında görülen türün Fars ve Türk edebiyatında da birçok örneği verilmiştir. Anadolu sahası Türk edebiyatında XVI. yüzyıldan XX. Yüzyıla kadar hiç kesintiye uğramadan şair tezkiresi yazılmıştır. Tezkirelerde şairlerin hayatları, eserleri yanında şair ve eser değerlendirmelerine de yer verildiğinden, bu tür eserler devrin poetikasını da ortaya koyarlar. Tezkireler genellikle secili ve edebî sanatlarla süslü nesirle yazıldıkları için üslup incelemeleri için de malzemedirler.

Anahtar Kelimeler

Tezkire, flair tezkireleri, Arap tezkireleri, Fars tezkireleri, Türk tezkireleri.

The Tezkires of Poet: Indispensable Sources for History of our Literature

Öz

Tezkire, which is an Arabic word, means something that causes one to remember. The tezkires of poets are the biographic works collecting poets. They are basic to works of history of literature. A good many examples of tezkires, whose first examples are seen in Arab literature, are also given in the Persian and Turkish literature. The tezkires of poets were incessantly written between XVIth century and XXth century of the Turkish literature in the Anatolian area. Since poets and poetic books are also evaluated along with the lives and books of poets, in tezkires, these kinds of books also explain the poetics of the time. Since tezkires are generally written in a prose style with sadjh and rich in terms of literary arts, they also make up a medium for stylistic analysis.

Anahtar Kelimeler

Tezkire, The tezkires of poets, Arab tezkires, Persian tezkires, Turkish tezkires.

Kaynakça

• Abdülkadiroğlu, Abdülkerim, İsmail Beliğ, Nuhbetü’l-asar li Zeyli Zübdetü’l-efl’ar, An- kara: 1999.
• Açıkgöz, Namık, “Riyazü’fl-flu’ara-Riyazî Mehmed Efendi”, Yüksek Lisans Tezi, Anka- ra: Ankara Üniversitesi SBE, 1982.
• Açıkgöz, Namık, “Tezkirelerde Yapı ve Yapı Terminolojisi’ne Doğru”, İlmî Arafltırma- lar, 2000, sy. 10.
• Açıkgöz, Namık, “Tezkirelere Göre XVI. Asrın Sonuna Kadar Türk Edebî Hayatı”, Tür- kiye Günlüğü, 1990, sy. 11.
• Adıvar, Adnan, “Tarih ve Biyografi”, Tarih Dergisi, 1952, c. II, sy. 3-4.
• Akkufl, Metin, “Bağdat Civarında Yetiflen fiairler ve Hatibî’nin Tezkiresi”, Yedi İklim, Mayıs 1992, c. I, sy. 2, s. 82-84.
• Haluk İpekten, Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe fiu’ara Tezkireleri, Erzurum, 1986, s. 10.
• Filiz Kılıç ve Ayfle Yıldız, “Sehî, Latifî ve Aflık Çelebi Tezkirelerinden Hareketle XVI. Yüzyıl
• Tezkirelerinde Bazı Üslûp Özellikleri”, V. Uluslar arası Türk Dil Kurultayı, 20–26 Eylül 2004, Ankara.
• Tezkireler hakkındaki bu kaynakça, Fatih Köksal’ın “Türkçe fiuara Tezkireleri Üzerine Ya
• pılan Çalıflmalar Bibliyografyası” adlı çalıflmasının ikmal edilmesi ile oluflturulmufltur.
• Akkufl, Metin, “Osmanlı fiu’ara Tezkireleri Geleneğine Yeni Bir Halka: Edirne fiairleri”, Dergah, fiubat 1996, sy. 72.
• Ali Canib (Yöntem), “Safayî Efendi ve Tezkiresi”, Hayat, 3 Teflrin-i sanî 1927, sy. 49.
• Ali Emirî, Tezkire-i fiu’ara-yı Amid, (c. I, elif-ze harfleri arası), İstanbul, 1327.
• Ali Emirî, Tezkire-i fiu’ara-yı Amid, İstanbul, 1328.
• Ali fiîr Nevayî, Mecalisü’n-nefayis, Ali Asgar Hikmet (nefl.), Tahran, 1323.
• Ali fiîr Nevayî, Mecalisü’n-nefayis, Suyima Ganiyeva ve Vohid Zohidov (nefl.), Taflkent, 1961.
• Ali fiîr Nevayî, Mecalisü’n-nefayis, Kemal Eraslan (nefl.), Ankara, 2001.
• Altınay, Ahmed Refik, “Ali Emiri Efendi-Hayatı ve Asarı, Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası, c. I.
• Altun, Kudret, Mustafa Mucib- Tezkire-i Mucib, Ankara, 1998.
• Altuner, Nuran, “Safayî Tezkiresi”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul, 1989.
• Alyılmaz, Cengiz, “Latifî Tezkiresi’nin Sentaks Yönünden İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi SBE, 1988.
• Andrews, Walter Guilford, The Tezkere-i fiu’ara of Latifî as A Source For The Critical Evaluation of Ottoman Poetry, Michigan: The University of Michigan, 1970.
• Aras, Namık Kemal, “Esrar Dede’nin Tezkire-i fiu’ara-yı Mevleviyye’si”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi SBE, 1987.
• Arslan, Mehmet, Mecma’-ı fiu’ara ve Tezkire-i Üdeba: Mehmed Siraceddin, Sivas, 1994.
• Asım, Necip. “Osmanlı Tarih-nüvisleri ve Müverrihleri”, TOEM, l327.
• Atefl, Ahmet, “Kitabiyat, Mecmaa’l-havas”, İstanbul Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 1953, c. V, sy. 8.
• Atefl, Ahmet, “Mecma’a’l-Havas”, Oriens, 1950, c. III.
• Atlansoy, Kadir, Bursa fiairleri-Bursa Vefeyatnamelerindeki fiairlerin Biyografileri, Bursa, 1998.
• Aziz, Bedia, “Herat Mektebi Tezkireciliği”, Mezuniyet Tezi, İstanbul: İÜ Edebiyat Fa- kültesi, 1924.
• Babinger, F., Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri, çev. Coflkun Üçok, Ankara, 1982.
• Banguoğlu, Tahsin, “Türkçe fiu’ara Tezkireleri”, Mezuniyet Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1930.
• Beysanoğlu, fievket, Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları, İstanbul, 1959.
• Bilkan, A. Fuat, “Tezkirelerde Tenkid”, Millî Kültür, 1986, sy. 52.
• Börekçi, Muhsine, “Âflık Çelebi Tezkiresi’nin Sentaks Bakımından İncelenmesi”, Yük- sek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi SBE, 1988.
• Bursalı Tahir, Osmanlı Müellifleri, İstanbul, c. II, 1333.
• Cami, Abdurrahman, Baharistan, çev. M. Nuri Gençosman, İstanbul, l985.
• Canım, Rıdvan, Latifî, Tezkiretü’fl-fiu’ara ve Tabsıratu’n-nuzema, Ankara, 2000.
• Chabert, H. Thedor, Latifi oder Biographische Nachrichten von Vorzüglichen Türkisc- hen Dichtein Blumenlese aus ihren werke, Zürih, 1800.
• Coflkun, Ali Osman, “Seyrekzade Mehmed Asım, Hayatı, Zeyl-i Zübdetü’l-efl’ar Adlı Eseri”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi SBE, 1985.
• Coflkun, Menderes, Manzum Bir fiairler Tezkiresi, Hasib’in Silkü’l-Le’al-i Al-i Os- man’ındaki fiair Biyografileri, Ankara, 2002.
• Çapan, Pervin, “Biyografik ve Edebî Bir Değer Olarak XVIII. Yüzyıl Tezkirelerinde Ve- fat Kaydı”, Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1997, sy. 1.
• Çapan, Pervin, “XVIII. Yüzyıl Tezkirelerinde Edebiyat Arafltırma ve Tenkidi”, Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi SBE, 1993.
• Çapan, Pervin, Mustafa Safayî Efendi Tezkire-i Safayî (Nuhbetü’l-asar Min Fevaidi’l- eflar) İnceleme-Metin-İndeks, Ankara, 2005.
• Çavufloğlu, Mehmet, “Son fiu’ara Tezkiresi ve Yazarı Hakkında”, Son Asır Türk fiairle- ri, c. I, İstanbul, 1988.
• Çetin Nihat, “Latifî”, MEB İslam Ansiklopedisi, c. VII.
• Çetin Nihat, “Anadolu Sahasında Yazılan İlk Dört fiu’ara Tezkiresinin Terkibi Üzerine Bir Arafltırma”, Bitirme Tezi, İstanbul: İÜ Edebiyat Fakültesi.
• Devletflah, Devletflah Tezkiresi, çev. Necati Lugal, İstanbul, l977.
• Elgin, Necati, “Sefinetü’fl-flu’ara ve Süleyman Efendi”, Mevlana Yıllığı, 1963.
• Elgin, Necati, “fiu’ara Tezkireleri”, Konya Halkevi Kültür Dergisi, Temmuz-Ağustos 1949, sy. 127-128 - Mayıs-Haziran 1950, sy. 139-140 (dizi yazı).
• Erdem, Sadık, Ramiz Adab-ı Zurafa, Tenkitli Metin, Ankara, 1985.
• Esen Muzaffer, “Ali Emirî Efendi”, İstanbul Ansiklopedisi, c. II.
• Eraslan, Kemal, Ali fiir Nevayî, Mecalisü’n-nefayis, Ankara, 2001.
• Ergun, Sadeddin Nüzhet, Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Numuneleri (Tanzimata Kadar), İstanbul, 1931.
• Eyduran, Aysun, “Anadolu Sahası Tezkirelerinde ve Bazı Tarih Kitaplarında Geçen Arapça Dua Cümleleri”, Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bi- limler Dergisi, 1997, c. II.
• Eyduran, Aysun, “Kınalızade Hasan Çelebi, Tezkiretü’fl-flu’ara”, Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi SBE, 1999.
• Faik Reflad, Eslaf, fiemseddin Kutlu (haz.), Tercüman 1001 Temel Eser, ts.
• Fatin Davud, Hatimetü’l-efl’ar, İstanbul, 1271.
• Gamm, Necia, “Riyazi’s Riyazufl-flu’ara”, Doktora Tezi, Chicago: University of Chica- go, 1976.
• Genç, İlhan, Esrar Dede, Tezkire-i fiu’ara-yı Mevleviyye, Ankara, 2000.
• Gölpınarlı, Abdülbakî, “fiu’ara Tezkireleri ve Tezkireciler”, Aylık Ansiklopedi, Temmuz 1949, sy. 2.
• Günaltay, fiemseddin, İslamda Tarih ve Müverrihler, İstanbul, l923-l925.
• Gürlek, Dursun, “İbnülemin Mahmut Kemal İnal ve Son Asır Türk fiairleri”, Hürriyet Gösteri, Haziran 1987, sy. 79.
• Hammer-Purgstall, Geschichte der Osmanischen Dichtkunst bis auf unsere Zeit, 4 cilt, Peflte, 1836-1838.
• Hayyampur, Abdürresul, Sadıkî Kitabdar, Tezkire-i Mecmaü’l-havas, (Farsça çeviri- siyle birlikte), Tebriz, 1327.
• Hikmet, Ali Asgar, Tezkire-i Mecalisü’n-nefa’is, Tahran, hfl. 1363 (m. 1945).
• İbnü’lemin Mahmud Kemal (İnal), Son Asır Türk fiairleri (Kemalü’fl-flu’ara), İstanbul: Türk Tarih Encümeni, 12 cüz, 1930-1942 (2. bs., İstanbul, 1970; 3. bs., İstan- bul, 1988).
• İnce, Adnan, Tezkiret’fl-flu’ara Salim Efendi, Ankara, 2005.
• İnce, Adnan, “Salim Tezkiresi Üzerine Bir Tahlil Denemesi II”, Fırat Üniversitesi Der- gisi, 1991, c. V, s. 1.
• İpekten, Haluk, Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe fiu’ara Tezkireleri, Erzu- rum, 1991.
• İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey, Tezkirele- re Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ankara, 1988.
• İsen, Mustafa, “Divan Edebiyatında Bir Tür: Tezkireler”, Millî Eğitim, Ekim 1989, sy. 90, s. 22-26.
• İsen, Mustafa, Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı, (Tenkidli Metin), Ankara, 1994.
• İsen, Mustafa, Latifî Tezkiresi, Ankara, 1990.
• İsen, Mustafa, “XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar Osmanlılarda Biyografi Geleneği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Haluk İpekten’in Anısına), 1993, sy. 41-55, s. 1 [Türk Kültürü Arafltırmaları, c. XXXI, sy. 1-2, s. 211-227; ayrıca Ötelerden Bir Ses, Ankara, 1997].
• İsen, Mustafa, Tezkire, Heflt-Behiflt, İstanbul, 1980; 2. bs., Ankara, 1998.
• İsen, Mustafa, “fiu’ara Tezkirelerinin Iflığında Divan Edebiyatına Bakıfllar, III: Divan fiairlerinin Meslekî Konumları”, Millî Eğitim, 1989, sy. 83.
• İsen, Mustafa, “Tezkire”, Millî Eğitim, 1989, sy. 86 [Türk Kültürü Arafltırmaları, c. XXXI, sy. 1-2; ayrıca Ötelerden Bir Ses, Ankara, 1997].
• İsen, Mustafa, “Tezkirelerin Iflığında Divan Edebiyatına Bakıfllar, II: Divan fiairlerinin Tasavvuf ve Tarikat İliflkileri”, Millî Eğitim, Nisan 1989, sy. 84.
• İsen, Mustafa, “Tezkirelerin Iflığında Divan Edebiyatına Bakıfllar: Osmanlı Kültür Coğ- rafyasına Bakıfl”, Beflinci Milletlerarası Türkoloji Kongresi Tebliğler, Türk Edebiyatı 1, 23-28 Eylül, İstanbul, 1985.
• İsen, Mustafa, “Türk Tezkireciliğinde Antoloji Tipi Örnekler”, Millî Eğitim, Haziran 1989, sy. 86.
• İsen, Mustafa, F. Kılıç, İ. H. Aksoyak ve A. Eyduran, fiair Tezkireleri, Ankara, 2002.
• İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Tarih Yazmaları Kataloğu, İstanbul, 1943, sy. 575-614.
• “Kafile-i fiu’ara”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, c. V, İstanbul, 1982.
• Kalkandelen, Sabri, Türlü Eserler Kataloğu, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY 9890. (Yazar, basılmamıfl bu eserde yer alan tezkireleri ve tezkire yazarlarını tanıtmıfltır.)
• Karabagî Mirza Muhsin, Tezkire-i Nevvab, Bakü, 1913.
• Karabağlı Müctehidzade Mehmed Aka, Tezkiretü’fl-flu’ara Riyazü’l-aflıkîn, Dersaadet (İstanbul), 1328. (Eser M. Sadi Çöğenli ve Recep Toparlı tarafından aynı ad ve bir önsöz ilavesiyle tıpkıbasım olarak yayımlanmıfltır: Erzurum, 1992.)
• Karabey, Turgut, Âflık Çelebi Meflairü’fl-flu’ara Açıklamalı İsimler ve İndeksi, Erzurum, 1978.
• Karateke, Hakan T., İflkodra fiairleri ve Ali Emiri’nin Diğer Eserleri, İstanbul, 1994.
• Karahan, Abdülkadir, “Tezkire”, MEB İslam Ansiklopedisi, c. XII/1.
• Kartal, Ahmet, “Sadıkî-i Kitabdar’ın Mecmau’l-havas İsimli Tezkiresi ve Onda Yer Alan Anadolulu fiairler”, Türk Kültürü, 1999, s. 440.
• Kayabaflı, Bekir, “Kafzade Faizî’nin Zübdetü’l-efları”, Doktora Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi SBE, 1996.
• Kerimov, Ragıb, “Ağa Muhammed Müflteri (Müctehidzade)”, Ulduz Dergisi, Bakü, 1988.
• Kılıç, Atabey, “Tezkire-i Rıza”, Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1987.
• Kılıç, Filiz, “Meflairü’fl-flu’ara ve Tenkitli Metni Olufltururken İzlenen Yöntem”, Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1996, sy. 1.
• Kılıç, Filiz, “XVI. Yüzyıl Tezkirelerinde fiiir Değerlendirmelerinde Kullanılan Ahengi Belirten Kelimeler Üzerine”, Millî Folklor, Kıfl 2003, sy. 60.
• Kılıç, Filiz, XVII. Yüzyıl Tezkirelerinde fiair ve Eser Üzerine Değerlendirmeler, Ankara, 1998.
• Kılıç, Filiz, “Meflairü’fl-flu’ara, İnceleme-Tenkitli Metin”, Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi SBE, 1994.
• Kılıç, Filiz ve Ayfle Yıldız, “Sehî, Latifî ve Âflık Çelebi Tezkirelerinden Hareketle XVI. Yüzyıl Tezkirelerinde Bazı Üslûp Özellikleri”, V. Uluslar arası Türk Dil Kurul- tayı, 20-26 Eylül, Ankara, 2004.
• Kılıç, Filiz ve Muhsin Macit, “Divan Edebiyatında Poetika Denemeleri, Tezkire Önsöz- leri”, Yedi İklim, 1992, c. I, sy. 3.
• Köksal, M. Fatih, “Türkçe fiu’ara Tezkireleri Üzerine Yapılan Çalıflmalar Bibliyografya- sı”, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Dr. Himmet Biray Özel Sayısı, Kasım 1999.
• Köprülü, Fuad, “Âflık Çelebi”, MEB İslam Ansiklopedisi, c. I.
• Köprülüzade Mehmet Fuad, “Onaltıncı Asra Ait Edebî Menbalar Heratlı Fahrî ve Tez- kiresi”, Hayat Mecmuası, 1927, sy. 26.
• Köprülüzade Mehmet Fuad, “Onaltıncı Asra Ait Edebî Menbalar Sam Mirza ve Tezki- resi”, Hayat Mecmuası, c. II.
• Kreiser, Klaus, “Ali Emirî (1558-1924): ein türkischer Bürokrat und İntellektueller in Jemen, Studies in Oriental Culture and History”, Festchrift for fialter Dostal ed. A. Gingrich, Frankfurt, 1993.
• Kut, Günay, Heflt Bihiflt, İnceleme-Tenkitli Metin-Dizin, Harvard, 1978.
• Kutluk, İbrahim, Beyanî Mustafa bin Carullah Tezkiretü’fl-flu’ara, (Eski Yazılı Tenkitli Metin), Ankara, 1997.
• Kutluk, İbrahim, Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü’fl-flu’ara, (Eski Yazılı Tenkitli Me- tin), 2 cilt, Ankara, 1989.
• Latifî, Tezkire-i Latifî, Ahmed Cevdet (nefl.), İstanbul, 1314.
• Levend, Agah Sırrı, Türk Edebiyatı Tarihi c. I, Ankara, 1973.
• Macit, Muhsin, “Tezkire Türünün Teflekkülünde Herat Ekolü Tezkirelerin Rolü”, Yedi İklim, fiubat 1993, c. V, sy. 35.
• Mantran, R., “Arif Hikmet Bey”, EI, s. 630.
• Mehmet Halit (Bayrı), “Âflık Çelebi”, Hayat Mecmuası, 1928, s. 172.
• Mehmet Halit (Bayrı), “Latifî ve Tezkiresi”, Hayat Mecmuası, 1927, s. 17, 19.
• Mehmet Halit (Bayrı), “Meflairü’fl-flu’ara”, Azerbaycan Yurt Bilgisi Mecmuası, 1934, c. III, sy. 27.
• Mehmet Halit (Bayrı), “Sehî ve Eseri”, Dergah, 1337, c. IV, sy. 39, s. 54-55 [Millî Mec- mua, c. X, sy. 110).
• Mehmet Halit (Bayrı), “fiairler Tezkiresi Sahibi Âflık Çelebi”, Hayat Mecmuası, 1928, s. 72 [Tarih ve Edebiyat Mecmuası, s. 4].
• Mehmet Halit (Bayrı), “Tezkireler ve Tezkireciler”, Hayat Mecmuası, 13 Kanunuevvel 1928, sy. 5/107
• Mehmet Halit (Bayrı), “Tezkireler ve Tezkire-nüvisler”, Millî Mecmua, c. VII, sy. 75.
• Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmanî, c. III, İstanbul, 1311.
• Mehmet Siraceddin, Mecma’-i fiu’ara ve Tezkire-i Üdeba, İstanbul, 1325.
• Mehmet Tevfik, Kafile-i fiu’ara, (10 cüz, büyük boy), İstanbul, 1290. (Basılan kısım “dal” harfine kadardır).
• Meredith G.-Owens, Meflairü’fl-fiu’ara or Tezkere of Âflık Çelebi, Londra, 1971.
• Meydan Larousse, “Tezkire”, c. XII.
• Mordmann, J. H., “Fatin Efendi”, EI, c. III, s. 92.
• Oğrafl, Rıza, Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safa-enduz’u, Burdur, 2001.
• Oktürk, fierif, “İstanbul Kütüphanelerinde Bulunan Osmanlı fiu’ara Tezkireleri”, Me- zuniyet Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul, 1945.
• Özcan, Abdülkadir, Nevizade Ataî, fiakaık-ı Numaniye ve Zeyilleri, İstanbul, 1989.
• Özçelik, Sadeddin, “Mecalisü’n-nefais”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversite- si SBE, 1986.
• Rasim, “Terceme-i Hal-i Sahib-i Divan”, Divan-ı Fatin, İstanbul, 1283.
• Rekin, Ertem, “İbnülemin Mahmud Kemal İnal”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul, 1981, c. IV.
• Rescher, O. Ve Necati Lugal, Sehî Bey’s Tezkere, Turkische Dichterbiographien aus dem 16. Jahrh, İstanbul, 1942.
• Rescher, O. Ve Necati Lugal, Turkische Dichterbiographien I: Sehi’s Tezkere, Tubingen, 1941.
• Rıza, Tezkire-i Rıza, İstanbul, 1316.
• Robinson, J. S, “The Tezkere Genre in Islam”, Journal of Near Eastern Studies, 1964, c. XXII.
• Robinson, J. S, “The Tezkere Genre in Islam”, Journal of Near Eastern Studies, 1965, c. XXIV.
• Robinson, J. S. “The Ottoman Poetry Biographies of Poets”, Journal of Near Eastern Studies, 1965, c. XXIV.
• Robinson, J. S., “Ahdî and his Biography of Poets”, Iran and Islam, Edinbourgh, 1971.
• Robinson, J. S., “Ottoman Tezkere-i fiu’ara Literature; its Development and its value as Literary Criticism”, Doktora Tezi, Edinburgh: The University of Edin- burgh, 1959.
• Rosenthal, Franz, A., History of Muslim Histography, Leiden, l952.
• Sadık, Hüseyin Muhammedzade, Divan-ı Garibî ve Tezkire-i Mecalis-i fiu’ara-yı Rum, Tahran, hfl. 1382 (m. 2003).
• Sadıkî Kitabdar, Tezkire-i Mecma’ü’l-havas, Abdürresul Hayyampur (nefl.), Tebriz, 1327.
• Salim, Tezkire-i Salim, İstanbul, 1315.
• Sarak, Zekiye, “Safayî ve Salim Tezkireleri Üzerinde Bir Arafltırma”, Bitirme Tezi, İs- tanbul: İÜ Edebiyat Fakültesi, 1949.
• Sehî Bey, Tezkire-i Sehî, Mehmed fiükrü (nefl.), İstanbul, 1325.
• Solmaz, Süleyman, Ahdî ve Gülflen-i fiu’arası, Ankara, 2005.
• Sungurhan, Aysun, “Beyanî Tezkiresi”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi SBE, 1994.
• fiabanoviç, H., Knjizevno Muslimana BİH na Orijentalnim Jezicima, Saraybosna, 1973.
• fiahin, Bilal, “Süleyman Fehim’in Sefinetü’fl-flu’ara’sı”, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi SBE, 1996.
• fiehabettin Mahmud el-Alusî, Arif Hikmet Hayatuhu ve Measiruhu, Beyrut, 1983.
• fieyhzade, Maksudî, “Ali fiîr Nevayî’nin Azerbaycanlı Tezkireci fiagirdi Hakkında”, Ne- vayî Armağanı, Taflkent, 1968.
• Tarikdaroğlu, Abdurrahman, “Kınalızade Hasan Çelebi’nin Tezkiretü’fl-fiu’arası Üze- rine Bir Sentaks Çalıflması”, Erzurum: Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversi- tesi SBE, 1988.
• Tevfik, Kafile-i fiu’ara, İstanbul, 1290.
• Timurtafl, F. Kadri, “XVII. Asır fiairlerinden Güftî ve Teflrifatü’fl-flu’ara’sı”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 1948, c. II, sy. 3-4.
• Tolasa, Harun, “Divan fiairlerinin Kendi fiiirleri Üzerine Düflünce ve Değerlendirme- leri”, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Arafltırmaları Dergisi, 1982, sy. 1.
• Tolasa, Harun, Sehî Latifi Âflık Çelebi Tezkirelerine Göre XVI. Yüzyılda Edebiyat Arafl- tırma ve Elefltirisi 1, nr: 14, İzmir, 1983.
• Tolasa, Harun, “Tezkire”, Türk Ansiklopedisi, 1982, c. XXXI.
• Tolasa, Harun, “fiair Tezkirelerinde Örnek Verme İfllemi”, EÜ Sosyal Bilimler Fakülte- si Dergisi, 1980, c. I, sy. 1.
• Topolova, Aljira, “Karabağlı Muhammed Aka Müctehidzade, Riyazü’l-aflıkîn”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi SBE, 1999.
• Tuman, Nail: Tuhfe-i Nailî, Cemal Kurnaz ve Mustafa Tatçı (haz.), Ankara, 2001.
• Yılmaz, Kaflif, Güftî ve Teflrifatü’fl-flu’ara’sı, Ankara, 2000.
• Zavotçu, Gencay, “Rıza Tezkiresi-İnceleme-Metin”, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi SBE, 1993.
• Zavotçu, Gencay, “Zehr-i Marzade Seyyid Mehmed Rıza ve Tezkiresi”, Yedi İklim, Ha- ziran 1994, c. V, sy. 51.
• Zübeyiroğlu, Ruhsar, “Mecmuatü’t-teracim”, Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniver- sitesi SBE, 1989.
• The Tezkeres of Poet:
• Indispensable Sources for the History of our Literature Filiz KILIÇ