Osmanlı Sosyal Tarihi Çalışmalarının Sosyolojik Eleştirisi

Yıl 2008, Sayı: 11, 93 - 122, 01.05.2008

Suavi Aydın

Öz

Osmanlı tarihi, Türkiye'de sosyolojik ilginin odağı olmuştur. Bu ilgi iki ayrı perspektiften beslenir. Birincisi Osmanlı toplumsal-iktisadî yapısının benzersizliğinden, ikincisi ise bir toplumsal formasyon olarak Osmanlı toplumsal-iktisadî yapısının ötekilerle ilişkisinden ve benzerliğinden kaynak alır. Her iki yaklaşım da, esas itibariyle, Osmanlı düzeninin iktisadî temellerinin analizine dayanır. Sosyolojik analizlerde zihniyet alanı ve kültür dünyası, bu meyanda Osmanlı zamansal ve mekânsal çeşitliliği genellikle ihmal edilmiştir. Bu yazı, bu sosyolojik yaklaşımların bir dökümünü kapsamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Tarihi, Tarihsel Sosyoloji, Feodalizm, Asya Tipi Üretim Tarzı, Patrimonyalizm

A Sociological Criticism of the Studies

Öz

Ottoman history is always focused by sociological interest in Turkey. This interest roughly feed by two different perspectives. One of them argues that the Ottoman socioeconomic structure is a uniqueness and original one in its time. The other point of view tries to show that the structure is similar with its contemporaries. However, in the sociological analyses applied to Ottoman history, cultural sphere and mentality domain are generally neglected, meanwhile Ottoman cultural, administrative, economic and social diversity does not take into consideration. This article tries to analyse of these different sociological point of views and their defaults focused on Ottoman history.

Anahtar Kelimeler

Ottoman History, Historical Sociology, Feodalism, Asiatic Mode of Production, Patrimonialism