Sociology Associations in Turkey: Continuity behind Discontinuity

Yıl 2008, Sayı: 11, 677 - 690, 01.05.2008

Nilgün Çelebi

Öz

The first acquaintance of Turks with sociology took place in the 19th century. Auguste Comte paid considerable attention to Turks, seeing them as the bridge between Asia and Europe. Since then sociology has been present sometimes as an idea-oriented and sometimes as a data-oriented or policy-oriented discipline. Le Play and Durkheim have also been influential, while in the 1930s German refugees became prominent; since the 1950s there have been more contacts with US sociology. The journey of sociology in Turkey has been an interrupted one, with six consecutive associations, not all exclusively for sociologists, and its progress has often been involved with political developments in the wider society. The current association, founded in 1990, is described in this article.

Anahtar Kelimeler

History of Sociology, Sociological Associations, Sociology Departments, Sociology in Turkey

Türkiye'deki Sosyoloji Dernekleri: Süreksizliklerin Ardındaki Süreklilik

Öz

Türklerin sosyolojisi ile tanışması 19. yüzyılda gerçekleşti. Türkleri Asya ve Avrupa arasında bir köprü olarak gören Auguste Comte'un Türklere biçtiği değer büyüktü. O zamandan bu yana sosyolojinin varlığı kimi zaman fikir odaklı, kimi zaman ise veri veya politika odaklı olmuştur. Bu gelişimde hem Le Play, hem de Durkheim etkin rol oynadı. 1930'larda Nazi dönemi baskılarından kaçarak ülkemize sığınan Alman akademisyenler önem kazanırken, 1950'den itibaren Amerikan sosyolojisiyle dirsek teması artmıştır. Türkiye'de sosyolojinin kat ettiği yol kesintili olmuştur. Ardı ardına kurulan altı dernekle beraber sosyolojinin gelişimi sadece sosyologları değil, daha geniş toplumu ilgilendiren politik süreçle yakından ilintilidir. 1990'da kurulan son dernek bu yazının konusunu oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyolojinin Tarihi, Sosyoloji Dernekleri, Sosyoloji Bölümleri, Türkiye’de Sosyoloji

Kaynakça

• Bozdo¤an, Sibel ve Reflat Kasaba (eds.), Rethinking Modernity and National Identity in Turkey, Seattle: University of Washington Press, 1997.
• Çelebi, Nilgün, “Conceptual and Practical Difficulties of a Sociologist”, Abdeljelil Temimi (ed.), Crise de la Recherce Scientifique & Fuite des Cerveaux Dans le Monde Arabe et en Turquie, Zaghouan: Foundation Temimi pour le Recherce Scientifique et I’Information, 1999, s. 9-13.
• Orhonlu, Cengiz, “Edebiyat Fakültesi’nin Kuruluflu ve Gelismesi (1901-1933) Hakk›nda Baz› Düflünceler”, Cumhuriyetin 50. Y›l›na Arma¤an, ‹stanbul: ‹stanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay›n›, 1973.
• Öncü, Ayfle, “Some Reflections on Sociology and the Condition of Being a Sociologist in Present-Day Turkey”, Tradition in Modernity Southern Europe in Question, Ça¤lar Keyder (ed.), Proceedings of the ISA Regional Conference for Southern Europe, ‹stanbul, 20-21 Haziran 1997, s. 113-119.
• Toprak, Zafer, “Türkiye’de Toplumbilimin Do¤uflu”, Emre Kongar (ed.), Türk Toplumbilimcileri, ‹stanbul: Remzi Kitabevi, 1988, c. II, s. 1-32.
• Ülken, Hilmi Ziya, “Sociology in Turkey”, Sosyoloji Dergisi, 1950, sy. 6, s. 140- 149.