Both Right and Wrong: An Evaluation of Cultivation Theory Theses in Turkey

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 38, 591 - 608, 31.12.2021

Ömer Özer

Öz

In this study, an evaluation of the completed cultivation theory theses in Turkey was carried out. Evaluations were heavily focused on practice, not on theoretical basis. In addition to the theses in which correct practices are seen, some theses have committed vital mistakes. Most of these are due to incorrect implementation of analysis of message system or lack of not carrying out message analysis system. In some of these theses, the cultivation analysis was not carried out. Most of the cultivation analysis questions were found to be inappropriate questions. The questions of in-depth interview in one study are not even the cultivation questions. All these and some other findings show that the cultivation theory is misunderstood by some researchers and their advisers in Turkey.

Anahtar Kelimeler

George Gerbner, Cultivation Theory, Turkey, Cultivation Theses, Cultivation Analysis.

Türkiye’de Yapılan Yetiştirme Kuramı Tezlerinin Bir Değerlendirmesi

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de tamamlanan yetiştirme kuramı tezlerinin bir değerlendirmesi yapılmıştır. Değerlendirmeler, kuramsal temele ilişkin değil, uygulama ağırlıklı olmuştur. Doğru uygulamaların da görüldüğü tezlerin yanı sıra, bazı tezlerde yaşamsal yanlışlar yapılmıştır. Bunların çoğu, mesaj sistem çözümlemesinin yanlış uygulanmasından ya da mesaj sistem çözümlemesinin yapılmamasından kaynaklanmaktadır. Bazılarında ise yetiştirme çözümlemesi gerçekleştirilmemiştir. Yetiştirme çözümlemesi soruları çoğunlukla uygun sorulardan oluşmamıştır. Bir çalışmada yapılan derinlemesine görüşmelerin soruları zaten yetiştirme soruları değildir. Bütün bunlar ve bazı diğer bulgular Türkiye’de yetiştirme kuramının bazı araştırmacılar ve danışmanlar tarafından yanlış algılandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

George Gerbner, Yetiştirme Kuramı, Türkiye, Yetiştirme Tezleri, Yetiştirme Çözümlemesi

Kaynakça

• Başak İ. Özdemir “Kadın Sunumu Örneğinde Televizyonun Yetiştirme Rolü: Üniversite Öğrencileri Bakımından Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2019.
• Beyza Sargın Yetiştirme Kuramı: Televizyonun Yetiştirme Rolüne İlişkin Bingöl Devlet Hastanesi Personeline Yönelik Yapılan Araştırma, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, 2019.
• Cem H. Çelik “Şiddet, Genel Yaşam, Kişilik Özellikleri ve Yaş Bakımından Televizyonun Yetiştirme Rolü”, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, 2019.
• Faig Karimoğhlu “Ekme Kuramı Bağlamında Türkiye ve Azerbaycan Çocuk Televizyonlarının Karşılaştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2019.
• Gamze Ekmekçioğlu “Ekme-Yetiştirme Kuramı Bağlamında Kırşehir Örnekleminde Medyada Kadın Algısı”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2019.
• George Gerbner “The Violence Profile: Some Indicators of Trends in and the Symbolic Structure of Network Television Drama 1967-1971”, Surgeon General's Report by the Scientific Advisory Committee on Television and Social Behavior, Appendix A., U.S. Government Printing Office, 1972: 453-526.
• George Gerbner “Cultural Indicators: The Third Voice”, içinde Communication Technology and Social Policy, Ed. George Gerbner vd., John Wiley and Sons, 1973: 555-573.
• George Gerbner “The Symbolic Context of Action and Communi¬ca¬tion”, içinde Contextualism and Understanding in Behavioral Science, Ed. Ralph L. Rosnow and Marianthi Georgoudi, New York: Praeger Publisher, 1986: 251–268.
• George Gerbner “Epilogue: Advancing on the Path of Righteouness (Maybe)”, içinde Cultivation Analysis: New Directions in Media Effects Research, Ed. Nancy Signorielli ve Michael Morgan, Sage Publication, 1990: 249-262.
• George Gerbner “Miracles’ of Communication Technology: Powerful Audiences, Diverce Choices, and Other Fairy Tales”, içinde Illuminating the Blind Spots, Ed. Janet Wasko, Ablex, 1993.
• George Gerbner “Stories of Violence and the Public Interest”, içinde The Media in Question, Ed. Kees Brants vd., Sage Publication, 1998a: 135-146.
• George Gerbner “Introduction: Why the Cultural Environment Movement?”, Gazette: The International Journal For Communication Studies, 60, 1998b: 133-138.
• George Gerbner “Cultivation Analysis: An Overview”, Mass Com¬mu¬nication & Society, 1(3/4), 1998c: 175-194.
• George Gerbner ve Larry Gross “Living With Television: The Violence Profile”, Journal of Communication, 26, 1976: 172–194.
• George Gerbner ve Larry Gross “The Violent Face of Television and Its Lessons” içinde Children and the Faces of Television: Teaching, Vio¬len¬ce, Selling, Ed. Edward L. Palmer and Aimee Dorr, Academic Press, A Subsidiary of Harcourt Brace Jovanovich, Publishers, 1980: 149-162.
• George Gerbner vd. “The Demonstration of Power: Violence Profile No: 10”, Journal of Communication, 29(3), 1979: 177-196.
• George Gerbner vd. “Aging with Television: Image on Television Drama and Conceptions of Social Reality”, Journal of Communication, 30(1), 1980a: 37-47.
• George Gerbner vd. “The "Mainstreaming" of America: Violence Profile No.11”, Journal of Communication, Summer, 1980b: 10-29.
• George Gerbner vd. “Charting the Mainstream: Television's Contribu¬tions to Political Orientations”, Journal of Communication, 32(2), 1982: 100-127.
• George Gerbner vd. “Living with Television: The Dynamics of the Cultivation Process”, içinde Perspectives on Media Effects, Ed. Jennings Bryant ve Dolf Zillmann, Lawrence Erlbaum, 1986: 17-40.
• George Gerbner vd. “Growing up with Television: The Cultivation Perspective”, içinde Media Effects: Advances in Theory and Research, Ed. Jennings Bryant ve Dolf Zillmann, Lawrence Erlbaum, 1994: 17-41.
• George Gerbner vd. “Profiling Television Violence” içinde International Media Monitoring, Ed. Kaarle Nordenstreng, Michael Griffin, Cresskill, NJ: Hampton Press, Inc.:, 1999: 335-365.
• Hasan H. Taylan Televizyonla Yetişmek Televizyon Şiddetinin Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Çizgi Kitabevi, Konya, 2011.
• James Shanahan vd. “Green or Brown? Television and the Cultivation of Environmental Concern”, Journal of Broadcasting and Eletronic Media, 41, 1997: 305-323.
• John G. Kang ve Michael Morgan “Culture Clash: Impact of U.S. Television in Korea”, Journalism Quarterly, 65, 1988: 431-438.
• Konca Yumlu “Kitle Kültürü Oluşumunda Televizyonun Rolü”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 1987.
• Meerim Sydygalieva George Gerbner’in Kültürel Göstergeler Yaklaşımı Işığında “Muhteşem Yüzyıl” Dizisinin Kırgız Kökenli İzleyicilerin Kültür Anlayışları Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, 2017.
• Mehmet A. Barış “Çocuk Televizyon Kanallarında Tüketimci Kimliğin İnşası (Gaziantep Örnekleminde Bir Yetirtirme Çözümlemesi)”, Doktora Tezi, T.C. Marmara Üniversitesi, 2018.
• Michael Morgan “Heavy Television Viewing and Perceived Quality of Life”, Journalism Quarterly, 61; 1984: 499-504
• Michael Morgan “International Cultivation Analysis”, içinde Cultivation Analysis: New Directions in Media Effects Research, Ed. Nancy Signorielli ve Michael Morgan, Sage Publication, 1990: 225-247.
• Michael Morgan “The Critical Contribution of George Gerbner”, içinde A Different Road of Taken, Ed. John A. Lent, WestviewPress, 1995: 99-117.
• Michael Morgan ve Nancy Signorielli “Cultivation Analysis: Concep¬tua¬lization and Methodology”, içinde Cultivation Analysis: New Directions in Media Effects Research, Ed. Nancy Signorielli ve Michael Morgan, Sage Publication, 1990: 13-34.
• Michael Morgan ve James Shanahan “Comparative Cultivation Analysis Te¬levision and Adolescents in Argentina and Taiwan”, içinde Mass Me¬dia Effects Across Cultures, Ed. Felipe Korzenny vd., Sage Publication, 1992: 173-197.
• Michael Morganve James Shanahan “Two Decades of Cultivation Re¬se¬arch: An Appraisal and Meta-Analysis”, Communication Yearbook, 20, 1997: 1-45.
• Michael Morgan vd. “Yesterday’s New Cultivation, Tomorrow”, Mass Communication and Society, 18, 2015: 674-699.
• Nancy Signorielli ve Michael Morgan “Cultivation Analysis: Research and Practice”, içinde An Integrated Approach to Communication Theory and Research, Ed. Michael B. Salven ve D.W. Staks, Lawrance Earlbaum Associates Publishers, 1996: 11-26.
• Ömer Özer Yetiştirme Kuramı: Televizyonun Kültürel İşlevlerinin İncelenmesi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları; NO. 1578, İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları; NO. 58. 2004.
• Ömer Özer Kamular Türkü Söyleyin, George Gerbner’ın Yetiştirme Kuramı Bakımından Özgün Araştırmalar, 2020.
• Serdar Öztürk “Televizyonun Çocukların Siyasal Toplumsallaşmalarındaki Yeri”, Master Tezi, Gazi Üniversitesi, 2000.
• Veysel Batmaz “Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Televizyonun Siyasal ve Toplumsal Etkileri: Ampirik Bir Model Denemesi”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 1986.
• Vicdan H. İrfanoğlu Televizyon Dizilerinin İzlenme Durumu ve Televizyon Dizilerindeki Şiddet Eğiliminin İzleyici Üzerindeki Etkisi: Acımasız Dünya Sendromu Ekseninde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2017.