Comparing the Various Characters of the Selected Flax (Linum usitatissimum L.) Lines

Yıl 2013, Cilt: 22 Sayı: 2, 59 - 68, 01.06.2013

Mehmet Yıldırım Neşet Arslan

Öz

This study was carried out to evaluate the performance of the selected alternative flax lines in Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ankara, Turkey during 2002-2003. Selected 15 flax lines out of 215 obtained from abroad were used as plant materials. The experimental design was randomized complete block design with three replications and flax seeds were sown in both winter and spring as separate experiments.

Characters of spring sown plants were used for analyzing. According to; plant height were ranged from 48.6 - 63.1 cm, first branching height were from 29.7 - 44.1 cm, tillering were from 1.6 - 2.9 number, branch number per plant were from 29.0 - 45.5, number of capsule per plant were ranged from 23.97 - 37.45, number of seed per capsule were from 7.98 - 9.03, seed yield per plant were from 0.94 - 1.96 g, the capsule width were from 6.10 - 6.98 mm, the capsule height were from 6.49 - 8.03 mm, 1000 seeds weight were from 3.52 - 7.17 g.

According to results, flaxs were highly affected by the climatic conditions. The studies about this subject must be sustained.

Anahtar Kelimeler

Flax (Linum usitatissimum L.); sowing date; plant height; first branching height; branch number per plant

Seçilmiş Keten (Linum usitatissimum L.) Hatlarının Bazı Bitkisel Özelliklerinin Karşılaştırılması

Öz

Bu çalışma, 2002 - 2003 yıllarında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlarında seçilmiş alternatif keten hatlarının performansını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Yurt dışından getirtilen 215 hat içerisinden seçilen 15 keten hattı deneme materyali olarak kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş ve keten tohumları hem kışlık hem de yazlık olarak ayrı denemeler şeklinde ekilmiştir.

Denemedeki tüm hatlar 2002 ve 2003 yıllarında kış koşulları nedeniyle zarar görmüştür. Bu yüzden yalnızca yazlık ekilen bitkilerde ölçülen karakterler analiz edilmiştir. Buna göre; bitki boyu 48,6 - 63.1 cm, ilk dallanma yüksekliği 29.7 - 44.1 cm, kardeşlenme 1.6 - 2.9 adet, bitki başına dal sayısı 29.0 - 45.5 adet, bitki başına meyveli dal sayısı 23.97 - 37.45 adet, meyvede tohum sayısı 7.98 - 9.03 adet, bitki başına tohum verimi 0.94 - 1.96 g, kapsül eni 6.10 - 6.98 mm, kapsül boyu 6.49 - 8.03 mm, bin tohum ağırlığı 3.52 - 7.17 g arasında değişmiştir.

Araştırma sonucunda denemede kullanılan keten hatlarının iklim koşullarından oldukça etkilendiği belirlenmiştir. Bu konudaki çalışmalar devam etmelidir.

Anahtar Kelimeler

Keten (Linum usitatissimum L.); ekim zamanı; bitki boyu; ilk dallanma yüksekliği; bitki başına dal sayısı

Kaynakça

• Anonim, 2003. Sağlığın Reçetesi: 1 Kaşık Keten Tohumu. 29 Ağustos 2003 Takvim Gazetesi, Papatya Sağlık Eki, Sayfa 11.
• Anonim, 2004. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Arşivleri 2004, Ankara.
• Bassi K. and Badiyala D., 1992. Effect of Seed Rate and Nitrogen on Fibre and Seed Yields of Linseed (Linum usitatissimum) in Himachol Pradesh. İndian Journal of Agricultural Science, Vol.62(5), p.341-342.
• Bazzaz, F.A. and Harper, J.L. 1976. Demographic Analaysis of the Growth of Linum usitatissimum. New phytol, Vol. 78, p.193- 208.
• Carter J.F., 1993. Potential of flaxseed and flaxseed oil in baked goods and other products in human nutrition. Cereal Food World.,38(10),753-759.
• Crowley D.N., 1988. Effect of Nitrogen and Phosphorus on Linseed. Field Crop Abstract, Vol.33, p.334-340.
• Davis P.H., 1988. Flora of Turkey, Vol:10. Edinburg p.590.
• Diepenbrock, W. and Iwerson, D. 1989. Yield development in linseed (Linum usitatissimum L.) Plant Res. Dev. 30, 104-125.
• Diri U.Ö., 1996. Tohumluk Miktarı ve Azotlu gübre Dozlarının Ketenin (Linum usitatissimum L.) Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Tüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Elsahookie M.M., 1978. Effects of Varying Row Spacing on Linseed Yield and Quality. Canadian Journal of Plant Science, Vol.58, p.935-937.
• Freer, J.B.S. 1992. Linseed Components of Yield Study. H.G.C.A. Oilseed Project Report, No:53, p.12, London.
• Gilbertson H.G., 1993. U.K Seed flax fibre. Agriculture Progress.,65,25-35.
• Gubbels G.H., 1978. İnteraction of Cultivar and Seeding Rate on Various Agronomic Characteristics of Flax. Canadian Journal of Plant Science, Vol.58, p.303-309.
• Gubbels, G.H. and Kenaschuk, E.O. 1989. Effect of Seeding Rate on Plant and Seed Characteristics of New Flax Cultivars. Canadian Journal of Plant Science, Vol.69, p.791-795.
• Gu Z.F., 1994. Study on the selection of new flax cultivar Heiya 8 and its cultivation. China’s Fiber Crops.1994,No.1,6-7.
• Hume D.J., 1982. Oil and Protein Seed Crops. Notes on Agriculture, Vol.18, p.17-18.
• Hirano J., İsoda Y. and Nishizawa Y., 1991. Utilization of N-3 Plant Oils Perilla and Flaxseed Oils. Journal of the Japanese Oil Chemists Society, Vol.40, p.942-950.
• Ingerberg M.J., ve Johnston J.R., 1990. Flaxseed (linseed) oil and the power of omega-3. Keats Publish Inc.
• Khurana, D.K. and Dubey, D.P. 1988. Response of Linseed (Linum usitatissimum L.) to Nitrogen and Phosphorus. İndian Journal of Agronomy, Vol.34(1), p.142-144.
• Levander O.A., Ager A.L., Morris V.C., and May R.G., 1991. Protective Effect of Ground Flaxseed or Ethyl Linolenate in a Vitamin E Deficient Diet Against Murine Malaria. Nutrition Research, Vol.11, p.941-948.
• Mertes N., Pfisterer M., Nolte G., Winde G., Zander J. and Puchstein C., 1989. Experiences with a New Flat Emulsion in Surgical İntensive Care Medicine. İnfusionstherapie, Vol.16, p.114-117.
• Seçmen Ö., Gemici Y., Leblebici U.E., Görk G. ve Bekat L., 1992. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No:116, sayfa 252-253, İzmir.
• Tiwari, K.P. and Dixit, J.P. 1988. Effect of Nitrogen and İrrigation on Linseed. İndian Journal of Agronomy, Vol.33(1), p.44-46.
• Uzun Z., 1992. Ketende Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. A.Ü. Z. F. Tarla Bitkileri Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Yadav L.N., Jain A.K., Singh P.P. and Vyas, M.D., 1990. Response of Linseed to Nitrogen and Phosphorus Application. İndian Journal of Agronomy, Vol.35(4), p.427-428.
• Yazıcıoğlu T. ve Karaali A., 1983. Türk Bitkisel Yağlarının Yağ Asitleri Bileşimi TÜBİTAK-M.B.A. Enstitüsü Yayınları, No:70, s.37-38, Gebze.
• Yıldırım M.U., 1998. Yabancı Kökenli Keten (Linum usitatissimum L.) Çeşit ve Populasyonlarının Bazı Bitkisel Özellikleri. A.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.