Salvia Species in Flora of Turkey and Their Status in Danger

Yıl 2010, Cilt: 19 Sayı: 1-2, 30 - 35, 01.06.2010

Arif İpek Bilal Gürbüz

Öz

Turkey is a country, either because of having different climate conditions and being located in the point of three gene centers, has got rich diversity of species. Medicinal and aromatic plants among this diversity have a distinct position. Among the plants, Salvia genus is collected for this purpose. This genus, worldwide, has 900 spices and 97 in natural for Turkey. In Turkey 51 of Salvia genus are endemic and endemism percent is high. Despite good conditions in this region, Salvia spices are often naturally found in Mediterranean and Central Anatolia regions. Species like Salvia fruticosa, S. cryptantha, S. multicaulis, S. sclarea and S. tomentosa are being traded.

Anahtar Kelimeler

Sage species; Salvia; endemic species; Flora of Turkey

Türkiye Florasında Bulunan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları

Öz

Türkiye gerek farklı iklim yapısına sahip olması, gerekse üç farklı gen merkezinin kesişim noktasında bulunmasından dolayı bitki türü çeşitliliği bakımından zengin bir floraya sahiptir. Bu zenginlik içerisinde tıbbi ve aromatik bitkilerin ayrı bir yeri vardır. Bu amaçla kullanılan türlerin toplandığı önemli bir cins de Salvia cinsidir. Bu cinsin dünya genelinde 900, Türkiye florasında ise 97 türü doğal olarak bulunmaktadır. Türkiye’de 51 Salvia türü endemik olup, bu cinsin endemizim oranı oldukça yüksektir. Salvia türleri ülkemizin her bölgesine yayılmış olmasına rağmen, ağırlıklı olarak Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir. Salvia fruticosa, S. cryptantha,  S. multicaulis, S. sclarea ve S. tomentosa gibi bazı türlerin ticareti de yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Adaçayı türleri; Salvia; endemik tür; Türkiye Florası

Kaynakça

• Anonim 2005a. TÜBİTAK - Türkiye Taksonomik Tür Veritabanı. http://bioces.tubitak.gov.tr/
• Anonim 2005b. TÜBİTAK - Türkiye Bitkileri Veri Servisi. http://www.tubitak.gov.tr/tubives/
• Celep F., M. Doğan and A. Duran, 2009. A new record for the Flora of Turkey: Salvia viscosa Jacq. (Labiatae). Turk J Bot 33: 57-60.
• Davis P.H. 1982. Flora of Turkey and The East Aegeans Islands. Vol: 1-11 The University Press. Edinburg, İngiltere.
• Doğan M., S. Pehlivan, G. Akaydın, E. Bağcı, İ. Uysal ve H.M. Doğan. 2008. Türkiye’de Yayılış Gösteren Salvia L. (Labiatae) Cinsinin Taxonomik Revizyonu. Tübitak Proje No: 104 T 450.
• Ekim T., M. Koyuncu, M. Vural, H. Duman, Z. Aytaç ve N. Adıgüzel, 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler). TTKD ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, 246s, Barışcan Ofset, Ankara.
• Gürbüz B. 2002. Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanımı ve Değerlendirilmesi. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Lisans Üstü Ders Notları, Ankara.
• Nakipoğlu M. 1993. Türkiye’nin Salvia L. Türleri Üzerinde Karyolojik Araştırmalar. I. Türk Botanik Dergisi, 17(1): 21-258, Ankara.
• Özgen M., M.S. Adak, A. Karagöz, ve H. Ulukan, 1995. Bitki Gen Kaynaklarının Korunması ve Kullanımı. IV. Teknik Tarım Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt.1: 309-343.
• Özgüven M., S. Sekin, B. Gürbüz, N. Şekeroğlu, F. Ayanoğlu ve S. Erken, 2005. Tütün, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretimi ve Ticareti. VI. Türkiye Ziraat Mühendisleri Teknik Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt.1: 481-501, Ankara.
• Özhatay N., M. Koyuncu, S. Atay ve A. Byfield, 1997. Türkiye’nin Doğal Tıbbi Bitkilerinin Ticareti Hakkında Bir Çalışma. Doğal Hayatı Koruma Derneği Yayınları, İstanbul.
• Page S. and M. Olds, 2004. Botanica, The Illustrated A-Z of Over 10 000 Garden Plants. Könemann Tandem Verlag, GmbH, 1020s, Italy.
• Seçmen Ö., Y. Gemici, G. Görk, L. Bekat ve E. Leblebici, 2000. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi Yayınları Serisi No: 116, İzmir.