Bazı Tritikale (X Triticosecale Witt.) Genotiplerinin Kuru Koşullarda Tane Verimi Stabilitesi

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1-2, 30 - 35, 01.06.2009

Bekir Aktaş Türkan Aydemir Kamil Yılmaz Saime İkincikarakaya

Öz

Bu çalışma; 2007-2009 yılları arasında Orta Anadolu Bölgesinde kuru koşullarda tesadüf blokları deneme deseninde ve dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Tatlıcak 97, Melez-2001, Presto, MİKHAM-2002 tritikale çeşitleri ve bir adet tescile aday hattın deneme materyali olarak kullanıldığı çalışmada genotip x çevre ilişkisi kapsamında çevre değişimlerine karşı hat ve çeşitlerin tepkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ele alınan stabilite parametrelerine göre; kötü çevre şartlarında Presto çeşidi ön plana çıkarken, iyi çevre şartlarında ise Hat 1 ön plana çıkmıştır. Çeşitlerin farklı çevrelerdeki ortalama birim alan tane verimleri 368.1-429.2 kg/da arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tritikale çeşitleri; kuru koşullar; stabilite parametreleri; tane verimi

Stability Analysis of Grain Yield of Some Triticale (X Triticosecale Witt.) in Arid Conditions

Öz

This research was carried out in Central Anatolia Region in dry conditions between the years 2007-2009. The experiments were established in randomized completely block design with four replicates. Four triticale varieties (Tatlıcak 97, Melez-2001, Presto, MİKHAM-2002) and one line (Line 1, candidate to registration) test materials were used in the study. The objective was to determine genotype x environment relationship in the context of change towards the environment. According to the result of stability parameters, Presto was the most stable variety in un-favorable conditions, while Line 1 was the most stable variety in favorable conditions. The average grain yield per unit area of the all varieties under different conditions was changed between 368.1-429.2 kg/da.

Anahtar Kelimeler

Triticale varieties; arid conditions; stability parameters, grain yield

Kaynakça

• Anonim, 2007. 2007 Yılı Tescil Raporu. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Yayınları, Ankara.
• Bhullar, G.S., S. Ranvir and K.S. Gill, 1983. Stability analysis in durum wheat. Indian J. Genetics Plant Breeding, 43:246-251.
• Dönmez, E. 2002. Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde genotip x çevre interaksiyonları ve stabilite analizleri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Ens., Doktora tezi, Tokat.
• Eberhart, S.A. and W.A. Russell, 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop. Sci., 6:36-40.
• Finlay, K.W. and G.N. Wilkinson, 1963. The analysis of adaptation in a plant breeding programme. Aust. J. Agric. Res., 14:742-754.
• Genç, İ., Y. Kırtok, A.C. Ülger ve T. Yağbasanlar, 1987. Çukurova koşullarında ekmeklik (T. aestivum L. Em Thell) ve makarnalık (T. Durum Desf) buğday hatlarının başlıca tarımsal karakterleri üzerine araştırmalar. TÜBİTAK Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, TOAG, 71-83, Bursa.
• Nijar, G.S. Bhullar, K.S. Gill, D.S. Pannu, 1986. Genotype x enviroment interactions in durum wheat. J. Research, Punjab Agricultural University, 23:535-543.
• Özcan, H., N. Aydın and H.O. Bayramoğlu, 2005. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1): 21-25.
• SAS, 1988. SAS user’s guide: Statistics. SAS Institute, Cary, NC.
• Sing, P.K. and P.L. Gautam, 1986. Genotype enviroment interactions in durum wheat germplasm. Crop Improvement, 13:213-214.
• Taner, S., S. Çeri, Y. Kaya, M. Akçura, R. Ayrancı, ve E. Özer, 2004. Bazı ekmeklik buğday (T. aestivum L.) genotiplerinin Orta Anadolu Bölgesi kuru koşullarında dane verimi stabilitesi. Bahri Dağdaş U.T.A.E. Bitkisel Araştırma Dergisi, 2:21-26.