EFFECTS OF VARIOUS NITROGEN AND CCC DOSES ON PROTEIN CONTENT OF DURUM WHEAT (Triticum durum Desf.)

Yıl 1998, Cilt: 7 Sayı: 2, - , 01.06.1998

Mustafa Güler

Öz

The effects of various nitrogen and CCC (Cycocel) doses on grain protein content of durum vvheat were examined in this research carried out at the Experimental Field of the Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ankara 1997-1998 and 1998-1999. Kızıltan 91 (Ç₁), Çeşit 1252 (Ç₂) and Çakmak 79 (Ç₃) cultivars of durum wheat were used in the research. 0 (N₀), 8 (N₈), 16 (N₁₆) kg/da nitrogen doses and 0 (C₀), 150 (C₁), 300 (C₂) and 450 (C₃) gr/da cycocel doses were applied.

The results regarding both years were evaluated separately for each year in the research. Cultivar x nitrogen x cycocel interaction was signifıcant at level 0.01in both years. According to the results of the research; though increases at grain protein content were seen depending on increasing of nitrogen doses in all cultivars, increasing of cycocel doses decreased grain protein content. The highest grain protein contents were generally obtained from Kızıltan 91 (Ç₁) and Çeşit 1252 (Ç₂), Çakmak 79 (Ç₃) followed Kızıltan 91 (Ç₁) respectively in both years. In all cultivars, the highest grain protein content values were observed at non-cycocel (C₀) applications and increasing of cycocel doses cause to decrease grain protein content remarkably at three nitrogen doses.

Anahtar Kelimeler

Durum wheat; CCC (Cycocel) dose; nitrogen dose; protein content

MAKARNALIK BUĞDAY (Triticum durum Desf.)'DA FARKLI AZOT VE CCC DOZLARININ PROTEİN ORANINA ETKİLERİ

Öz

1997-1998 ve 1998-1999 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Tarlası'nda yürütülen bu araştırmada, makarnalık buğdayda farklı azot ve CCC (Cycocel) dozlarının tane protein oranına etkileri incelenmiştir. Araştırmada Kızıltan 91(Ç₁), Çeşit 1252 (Ç₂) ve Çakmak 79 (Ç₃) makarnalık buğday çeşitleri kullanılmıştır. Azot dozları olarak 0 (N₀), 8 (N₈) ve 16 (N₁₆) kg/da saf N, CCC olarak ise 0 (C₀), 150 (C₁), 300 (C₂) ve 450 (C₃) gr/da dozları uygulanmıştır.

Araştırmada her iki deneme yılına ilişkin sonuçlar her yıl için ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Her iki yılda da çeşit x azot x cycocel interaksiyonu 0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, tüm çeşitlerde artan azot dozlarına bağlı olarak tane protein oranında artışlar görülmesine karşın; cycocel dozlarının artması tane protein oranında önemli düşüşlere neden olmuştur. Her iki deneme yılında en yüksek tane protein oranlan genellikle Kızıltan 91 (Ç₁) çeşidinden elde edilmiş, onu sırasıyla Çeşit 1252 (Ç₂) ve Çakmak 79 (Ç₃) çeşitleri izlemiştir. Tüm çeşitlerde her üç azot dozunda da en yüksek tane protein oranı değerleri cycocel uygulanmayanlarda (C₀) gözlenmiş olup, cycocel dozunun artması tane protein oranında önemli düşüşlere neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Makarnalık buğday; CCC (Cycocel) dozu, azot dozu; protein oranı

Kaynakça

• AKÇİN, A., SADE, B., MÜLAYİM, M., TOPAL, A., TAMKOÇ, A. 1993. Farklı cycocel (CCC) uygulama zamanı, dozları ve bitki sıklığının "TTM-813" melez mısır çeşidinin (Zea mays L.) verim, verim unsurları, ham protein oranı ve morfolojik özellikleri üzerine etkileri. Doğa-Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. 17(4): 1097-1109.
• ATANASIU, N., WESPHAL, A., DEMİR, İ. 1970. Wirkung von CCC (Chlorcholinchlorid) Anwendung im Weizenbau, unter spezieller Brücksichtigung von Türkischen Weizensorten. Yearbook of the Faculty Agriculture of Ege University. 1(1): 77-98.
• AYDENİZ, A., DİNÇER, D. 1983. İç Anadolu'da çeşitli etkenler (Azot-su-nadas-çeşit-cycocel)'in buğday verimine etkileri. T.C. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı Topraksu Genel Müdürlüğü Merkez Topraksu Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No:92, Rapor Yayın No:35, 139s.
• CEYLAN, A. 1974. Chlorcholinchlorid (CCC)'in Menemen ekolojik koşullarında buğdayın çeşitli özelliklerine etkileri üzerinde araştırma. 1(2): 154-162, İzmir.
• DÜZGÜNEŞ, O., KESİCİ, T., KAVUNCU, O., GÜRBÜZ, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları İL). A.Ü. Ziraat Fak., Yayın No: 1021, Ankara, 295.
• ERİŞ, A. 1991. Bitkilerde büyümeyi düzenleyen bazı sentetik maddeler. Ders notları (Basılmamış), Bursa.
• KIRTOK, Y., GENÇ, İ., YAĞBASANLAR, T., ÇÖLKESEN, M. 1987. Farklı doz ve zamanda verilen CCC'in Çukurova koşullarında Cumhuriyet-75 buğday çeşidinin kimi özelliklerine etkileri üzerinde bir araştırma. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim 1987, Bursa, s: 191-199.
• KIRTOK, Y., GENÇ, İ., ÇÖLKESEN, M. 1990. Çukurova koşullarında değişik dozdaki azot ve Chlorcholinchlorin (CCC) in Gem arpasının çeşitli özelliklerine etkileri üzerinde araştırmalar. Dicle Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, Şanlıurfa, 15s.
• ÜNVER, R., AYDENİZ, A. 1980. 111/33 buğday çeşidinin sera koşullarında azot ve fosfordan yararlanmasına cycocel'in etkisi üzerinde bir araştırma. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Diploma Sonrası Yüksek Okulu Doktora Tez Özetleri, 1: 175-201.