FARKLI ORİJİNLİ FİĞ (Vicia sativa L.) HATLARININ ANKARA ŞARTLARINA ADAPTASYONU

Yıl 1997, Cilt: 6 Sayı: 1, - , 01.03.1997

Cafer S. Sevimay Suzan Altınok , B. Hakan Hakyemez

Öz

ICARDA (International Center for Agricultural in the Dry Areas-Suriye)'dan temin edilen ve Ankara şartlarında adaptasyon denemesine alınan farklı orijinli 15 fiğ hattı ile kontrol olarak kullanılan L-147 nolu Kara Elçi fiği ile yapılan bu çalışma Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Deneme Tarlasında 1995 ve 1996 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada, en iyi bitki gelişimi L-147 nolu Kara Elçi fiği ve 2560. 2556. 2558. 2505. 2637, 2640. 2483 nolu hatlarda, en kısa sürede çiçeklenme ve hasat olgunluğuna gelme 2505. 2483 ve 2558 nolu hatlarda, en uzun bitki boyu 2497 nolu hatta ve L-147 nolu Kara Elçi fiğinde, en fazla biyolojik verim 2556, 2638. 2640 ve 2639 nolu hatlarda, en fazla tohum verimi 2505 nolu hatta, en fazla bin tane ağırlığı 2637. 2640 ve 2483 nolu hatlarda, en fazla hasat indeksi 2497. ve 2558 nolu hatlarda meydana gelmiştir.

Sonuç olarak, erkencilik ve tane verimi bakımından en üstün hat 2505 nolu (Suriye orijinli) hat olmuştur. Bu hal Ankara şartlarında tane yemi olarak tavsiye edilebilir. Ayrıca yüksek biyolojik verime sahip olmaları nedeniyle 2556 (Kıbrıs kökenli), 2638 (İspanya kökenli ), 2640 (İspanya kökenli) ve 2639 (İspanya kökenli) nolu hatlarda. Orta Anadolu şartlarında yeşil ve kuru ol elde etmek için yetiştirilebilecek hatlar olarak önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Vicia sativa; fiğ; adaptasyon

THE ADAPTATION OF COMMON VETCH (Vicia sativa L.) LINES FROM DIFFERENT ORIGINS UNDER ANKARA CONDITIONS

Öz

This research which was done with 15 germplasm material from different origins and send by ICARDA for adaptation under Ankara conditions and native line L-1-17 (Kara Elçi) as control was carried out in the experimental field in Agronomy Department of Agricultural Faculty, Ankara University between 1994 and 1996. According to the results, the best plant stand in control line L-147 (Kara Elçi) and lines 2560, 2656, 2558, 2505, 2637, 2640 and 2483, the earliest flowering and maturity in lines 2505, 2483 and 2558, the highest plant height in line 2497 and L-147 (Vetch cv. Kara Elçi), the highest biological in lines 2556, 2638, 2640 and 2639, the highest seed yield in line 2505, the highest 1000 seed weight in lines 2637, 2640 and 2483, the highest harvest index in lines 2497, and 2558 were obtained.

Results, the best line for earlyness and seed yield was 2505 (originated from Syria). This line can be recommended as grain fodder plant under Ankara Conditions. The highest values for biological yield were obtained the lines of 2556 (originated from Cyprus). 2638 (originated from Spain), 2640 (originated from Spain) and 2639 (originated from Spain). For this reason, they can be grown for green fodder and hay production on Central Anatolia.

Anahtar Kelimeler

Vicia sativa; common vetch; adaptation

Kaynakça

• AÇIKGÖZ, E.. 1991. Yem bitkileri. Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, 476.
• ANLARSAL. A. E., 1987. Çukurova koşullarında bazı adi fiğ (Vicia sativa I.) çeşitlerinde bitkisel ve tarımsal özellikler ve bunlar arası ilişkiler üzerinde araştırmalar. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, doktora tezi (basılmamış).
• ANONİM, 1993. Tarımsal yapı ve üretim. Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• AVCİ, M., 1993. Adi fiğ çeşit adaptasyon denemesi. Sonuç raporu. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Ens. 1993 Yılı Faaliyet Raporu.
• AVCIOĞLU, R., SOYA, H., 1977. Adi fiğ. Ege Üniv. Zir. Fak. Zootekni Dern. Yayınlan, No:5. Bilgehan Matbaası, Bornova, İzmir.
• ÇELİK, N., 1980. Erzurum kıraç koşullarında farklı sıra aralıkları ve biçim çağları ile kimyevi gübrelerin adi fiğin {Vida sativa I. var 1 147) kuru ot ve tane verimleri ile otun kalitesi etkileri üzerinde araştırmalar (doktora tezi). Atatürk Ü. Zir. Fak., Erzurum .
• ELÇİ, Ş., ORAK, A., 1991. Tekirdağ koşullarına adapte olabilecek adi fiğ hatlarının belirlenmesine ilişkin bir araştırma. Türkiye II. Çayır Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi. İzmir, 674-678.
• FIRINCIOĞLU, H., UNCUER. D., ÜNAL,, S., AYDIN. S., 1996. Bazı adi fiğ {Vicia sp.) ve mürdümük {Lathyrus sp.) türlerinin tarımsal özellikleri üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi, Erzurum. 685-691.
• GÖKKUŞ, A., BAKOĞLU. A . KOÇ, A.. 1996. Bazı adi fiğ {Vida sativa 1.) hat ve çeşitlerinin Erzurum şartlarına adaptasyonu üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mer'a Yem Bitkileri Kongresi, s. 674-678, Erzurum.
• İPTAŞ. S . BÜYÜKBÜRÇ. U . YILMAZ. M., 1994. Tokat ve yöresinde tek yıllık baklagil yem bitkilerinin kışlık adaptasyonuna yönelik araştırmalar. Tarla Bitkileri Kongresi. 25-29 Nisan 1994. Cilt III. s. 17-21.İzmir.
• KESKİN, B., YILMAZ, I.. DEVECİ, 1., AKDENİZ, M., ANDİÇ, H., TERZİOĞLU, O., ANDİÇ, C, 1996. Van kıraç şartlarında yetiştirilen bazı adi fiğ (Vida sativa 1.) çeşitlerinin verim ve adaptasyonu üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Çayır-Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi, s.280-286, Erzurum.
• MERMER, A., AVCI. M,.TAHTACIOĞLU, L.. ŞEKER, H. 1996. Bazı fiğ {Vida sativa 1.) hatlarının Erzurum şartlarında ot ve tohum verimleri. Türkiye 3. Çayır-Mer'a ve Yem Bitkileri Kongresi, s. 674-678, Erzurum.
• SAĞLAMTİMUR. T., TANSI, V., BAYTEKİN. H, 1990. Yem bitkileri yetiştirme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Kitap No:74. Adana.
• ÖZKAYNAK, İ., 1981. Türkiye'de yetiştirilen adi fiğ (Vida sativa 1.) yerel çeşitlerinden seleksiyon ile ıslah edilen formların önemli bazı karakterleri üzerinde araştırmalar. A. Ü. Z. F. Yay.No:758, Ankara.
• SOYA, H., 1991. Kimi Fiğ (Vicia sp.) Türlerinde sıra arası mesafesinin tohum verimi ve verim özelliklerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Cilt:23. No:l s.204-218.
• STATISTICAL ANALYSIS SYSTEM INSTITUTE INC., 1985. Sas user's guide: statistical analysis inc., Cary, N.C. USA. 957 pp.
• TOSUN, M., ALTINBAŞ, M., SOYA, H , 1991. Bazı fiğ (Vida sp.) türlerinde yeşil ot ve dane verimi ile kimi agronomik özellikler arasındaki ilişkiler. Türkiye II. Çayır- Mer'a Kongresi, s.574-583, İzmir.