Floristic Features of Rangelands of Çankırı Province

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 1, 1 - 15, 25.07.2015

Bilal Şahin , Serdar Aslan Sabahaddin Ünal , Ziya Mutlu Ali Mermer Öztekin Urla Ediz Ünal Kadir Özaydın Arife Avağ Hakan Yıldız Osman Aydoğmuş

https://doi.org/10.21566/tbmaed.00980

Cited By: 3

Öz

In this study, floristic features of Çankırı rangelands were observed on the basis of 41 vegetation surveys in the rangelands of Çankırı province. Vegetation surveys were performed with wheel-point method.  As a result of this study, identification of the specimens revealed that the presence of 327 taxa belonging to 187 genera of 46 families. In covered area by vegetation, ratio of grass species was 36.3%, ratio of legume species was 12.8% and ratio of species belonging to other families were 50.9%, respectively. One of the most common families in pastures was Poaceae (3880 times), Lamiaceae (1676 times), Fabaceae (1367 times) and Asteraceae (802 times) families. The 10, 1 and 9 species of the 20 species having the highest covering area were Poaceae, Fabaceae, and other families, respectively. The average number of species in pastures was 31.4 (standart deviation = 8). The most common genera in pastures were Astragalus (19), Trifolium (7), Centaurea (7), Alyssum (7), Trigonella (5), Ranunculus (5) and Medicago (5). Rich flora structures were detected in rangelands of Çankırı province and forage crops existed as plant genetic resources for rangelands rehabilitation.  

 

Anahtar Kelimeler

Çankırı, rangeland, flora

Çankırı İli Meralarının Floristik Özellikleri

Öz

Bu çalışmada, Çankırı’da yapılan 41 adet mera vejetasyon etüdüne dayalı olarak il meralarının floristik özellikleriincelenmiştir. Vejetasyon etüdü tekerlek-nokta yöntemiyle yapılmıştır. Çalışma sonucunda 46 familya ve 187 cins içinde 327 adet tür tespit edilmiştir. Bu türlerin 38 tanesi buğdaygil, 56 tanesi baklagil, 47 tanesi papatyagil ve 141 tanesi de diğer familyalara aittir. Bitkiyle kaplı alan içerisinde buğdaygil, baklagil ve diğer familyaya ait türler sırayla %36.3, %12.8 ve %50.9 oranlarında bulunmaktadırlar. Yine meralarda en sık rastlanan familyalar sırasıyla Poaceae  (3880), Lamiaceae (1676), Fabaceae (1367) ve Asteraceae (802)’dir. En yüksek örtüşe sahip 20 türün 10’u Poaceae, 1’i Fabaceae ve 9’u diğer familyalardandır. Meralardaki örnekleme başına ortalama tür sayısı 31.4 (standart sapma=8)’tür. Meralarda en çok rastlanan cinsler Astragalus (19), Trifolium (7), Centaurea (7), Alyssum (7), Trigonella (5), Ranunculus (5) ve Medicago (5)’dur. Çankırı ilinin zengin flora yapısı mera alanlarının ıslahında kullanılabilecek yem bitkilerini içeren önemli bir bitki gen kaynağı olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çankırı; mera; flora

Kaynakça

• Anonim, 2008a. Çankırı ili iklim verileri. T.C. Devlet Meteoroloji İşleri Gen. Müd. Aylık Klimatoloji Rasat Cetveli.
• Anonim, 2008b. Çankırı ili toprak analiz sonuçları. Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Arş. Ens. Müd. Ankara.
• Atamov V., Cevheri A.C., Parmaksız A., Yavuz M. ve Aslan M., 2005. Şanlıurfa’nın doğal mera florası, bitki birlikleri ve ekolojik durumu. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya Bildiriler Kitabı Cilt 2, s. 917-922.
• Avağ A., Koç A. ve Kendir H., 2012. Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi. TÜBİTAK KAMAG 106G017 nolu Proje Raporu, 1226 s, Ankara.
• Bakır Ö., 1987. Çayır-Mera Amenajmanı. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayın No.992, Ankara.
• Brown W.J., Schuster J.L., 1969. Effects of Grazing on A Hardland Site in the Southern High Plains. Journal of Range Management, Vol. 22 (6): 418-423.
• Büyükburç U., 1983. Orta Anadolu Bölgesi Meralarının Özellikleri ve Islah Olanakları. Çayır-Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü. Yayın No: 80, Ankara.
• Çaçan E., Aydın A. ve Başbağ M., 2014. Korunan ve Otlatılan İki Farklı Doğal Alanın Botanik Kompozisyon Açısından Karşılaştırılması. Turkish Journal Of Agricultural And Natural Sciences, Special Issue:2,1734-1741.
• Çetik, A.R. (1985) Türkiye Vejetasyonu:1 İç Anadolu’nun Vejetasyonu ve Ekolojisi, Selçuk Üniversitesi Yayınları: 7, Selçuk Üniversitesi Basımevi, 1-475, Konya.
• Çomaklı B., Öner T. Ve Daşcı M., 2012. Farklı Kullanım Geçmişine Sahip Mera Alanlarında Bitki Örtüsünün Değişimi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 2 (2): 75-82.
• Davis P.H. (ed.) 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1-9, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Davis, P.H. Mill R.R. and Tan K., (edlr), 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands (supplement 1). Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Duran A. ve Dural, H., 2003. Genista vuralii (Fabaceae) a new species from Turkey. Annales Botanici Fennici, 40: 113-116.
• Duran A. ve Duman H., 1996. Dumanlı Dağı (Çankırı) florası. Turkish J. Botany 20: 143-161 .
• Ekici M., 2010. Astragalus L. (Fabaceae) cinsinin Hypoglotidei DC., Incani DC. ve Dissitiflori DC. seksiyonlarında yer alan tükenmiş (EX) ve yetersiz veri (DD) basamağında bulunan taksonlar ile ilgili veriler. Sakarya Üni. Fen Edebiyat Dergisi, 2010-1: 31-42.
• Ekim T., Koyuncu M., Vural M., Duman H., Aytaç Z. ve Adıgüzel N., 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van 100. Yıl Üni., Ankara.146 s. Erik S. ve Tarıkahya B., 2004. Türkiye florası üzerine. Kebikeç Dergisi, 17: 139-163.
• Gençkan M.S., Çelen A.E. ve Okatan A., 1994. Trabzon yöresi vertikal kuşaklarında mera florası tiplerini oluşturan taksonların floristik kompozisyonları üzerine bir araştırma. Türkiye 1. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir, Bildiriler Kitabı Cilt 3, s. 88-91.
• Gül İ., Başbağ M., 2005. Karacadağ’da otlatılan ve korunan meralarda bitki tür ve kompozisyonlarının karşılaştırılması. Harran Üni. Ziraat Fak. Dergisi 9 (1): 9-13.
• Güner A., Aslan S., Ekim T., Vural M., Babaç M.T., (edlr) 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul, 1290 s.
• Güner A., Özhatay N., Ekim T., Başer K.H.C., 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, (supplement 2), Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Koç A., Gökkuş A. ve Altın M., 2003. Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye Beşinci Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, Diyarbakır, s. 36-42,
• Özhatay F.N., Kültür Ş. and Gürdal M.B., 2011. Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey 5. Turkish J. Botany, 35: 589-624.
• Özhatay N. and Kültür Ş., 2006. Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey 3. Turkish J. Botany, 30: 281-316.
• Özhatay N., Kültür Ş. and Aslan S., 2009. Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey 4. Turkish J. Botany, 33: 191-226.
• Polat, T., Okan M., Şılbır Y., Baysal İ. ve Kandemir S., 1998. Şanlıurfa ili Yaslıca köyü doğal merasının korunan ve otlatılan alanlarda botanik kompozisyon ve verimleri yönünden incelenmesi. Harran Üni. Zir. Fak. Dergisi 2 (2): 45-54.
• Sağıroğlu M., Aslan S. and Şahin B. 2013. A contrubution of enigmatic species to Smyrnium galaticum from Turkey. Biodicon, 6(3): 21-25.
• Ünal S., Karabudak E., Öcal M.B., ve Koç A., 2011. Interpretations of vegetation changes of some villages rangelands in Çankırı province of Turkey. Turkish J. Field Crops, 16(1): 39-47.
• Ünal S., Mutlu, Z., Mermer, A., Urla, Ö., Ünal, E., Özaydın, K.A., Avağ, A., Yıldız, H., Aydoğmuş, O., Şahin, B. ve Aslan S., 2012. Çankırı ili meralarının mera durumu ve sağlığının belirlenmesi üzerine bir çalışma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(2): 131-135.
• Ünal S., Mutlu, Z., Urla, Ö., Yıldız, H., Aydoğdu, M., Şahin, B. Ve Aslan, S., 2014. Improvement Possibilities And Effects Of Vegetation Subjected To Long-Term Heavy Grazing İn The Steppe Rangelands Of Sivas. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2014, 23 (1):22-30.
• Vural M. ve Şahin B., 2013. Çankırı'da dar yayılışlı iki endemik bitki türü üzerinde gözlemler. 2013 Biyolojik Çeşitlilik Sempozyumu Bildiri Kitabı, 22-23 Mayıs 2013, Marmaris, s. 227-231,
• Walter H., 1962. İç Anadolu step problemi. (Çev: Selman Uslu) İstanbul Üni. Orman Fak. Yayınları, Yayın No: 943, Ankara Matbaası, İstanbul.
• Yılmaz İ., Terzioğlu Ö., Akdeniz H., Keskin B. ve Özgökçe F., 1999. Ağır ve nispeten hafif otlatılan bir meranın bitki örtüleri ile kuru ot verimlerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana, Bildiriler Kitabı Cilt 3, s. 23-28,
• Zengin H. ve Güncan A., 1996. Erzurum ve Aşkale çayırlarında bulunan bitkiler, bunların yoğunlukları ve rastlama sıklıkları üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi 17-19 Haziran 1996, Erzurum, Bildiriler Kitabı s. 82-89.