Ankara Koşullarında Farklı Dozlarda Azotlu Gübrelemenin Arıotu (Phacelia tanacetifolia Benth.)’nun Ot Verimine ve Kalitesine Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 2, 62 - 70, 28.12.2018

Uğur Özkan , Cafer Sırrı Sevimay

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.501440

Öz

Bu araştırma 2013-2014 yıllarında Ankara Üniversitesi, Ziraat
Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında, arıotu (Phacelia tanacetifolia Benth.)
bitkisinin farklı azotlu gübre dozları altında ot veriminde ve kalitesinde
meydana gelen değişimleri incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma tesadüf
bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak
kurulmuştur. Araştırmada ana parsellere 3 arıotu çeşidi (Sağlamtimur, Stala,
Enton), alt parsellere 5 farklı azotlu gübre dozu (0 kg/da, 2.5 kg/da, 5 kg/da,
7.5 kg/da, 10 kg/da) olacak şekilde uygulamalar yapılmıştır. Bitki boyu, yeşil
ot verimi, kuru ot verimi, kuru madde verimi ve ham protein verimi araştırmada
incelenen parametrelerdir. Alınan sonuçlara göre; 2013 ve 2014 yıllarında Stala
çeşidi bitki boyu (72.65 cm, 84.76 cm), yeşil ot verimi (2138.00 kg/da, 2385.60
kg/da), kuru ot verimi (510.83 kg/da, 554.60 kg/da), kuru madde verimi (456.55
kg/da, 495.99 kg/da) ve ham protein verimi (72.92 kg/da, 76.43 kg/da) bakımından
diğer çeşitlere göre daha üstün olan arıotu çeşidi olmuştur. Yüksek verimli ve
kaliteli üretim için tercih edilmesi gereken azot dozunun ise 10 kg/da olduğu
belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Arıotu, yeşil ot verimi, azotlu gübreleme

Kaynakça

• Akyıldız, A.R. (1968). Yemler Bilgisi Laboratuvar Kılavuzu. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, 358. Uygulama Kılavuzu, 122-214.
• Altın, M. (1982). Erzurum Şartlarında Bazı Yem bitkileri İle Bunların Karışımlarının Değişik Azot Dozlarındaki Kuru Ot ve Ham Protein Verimleri ile Karışımların Botanik Kompozisyonlar. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi, 552/TOAG 115 327-344.
• Ates, E., Coskuntuna, L., & Tekeli, A.S. (2010). Plant growth stage effects on the yield, feeding value and some morphological characters of the fiddleneck (Phacelia tanacetifolia Benth.). Cuban Journal of Agricultural Science, 44(4).
• Ates, E., Tekeli, A.S., & Boynukara, B. (2014). Performance of Fodder Pea (Pisum arvense L.)- Fiddleneck (Phacelia tanacetifolia BENTH.) Mixture Under Different Nitrogen Doses. Romanian Agricultural Research, 31, 213-218.
• Avcı, M. (2000). Çukurova'da Geçici Yapay Mera Kurmak Amacıyla Yetiştirilebilecek Kışlık Çok Yıllık Buğdaygil - Baklagil Yem Bitkileri Karışımlarının Saptanması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 113 Sf, Adana.
• Bakoğlu, A., & Kutlu, M.A. (2006). Bingöl Sulu Şartlarında Yetişen Arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham)’na Uygulanan Değişik Sıra Aralığının Bazı Tarımsal Özelliklere Ve Arı Merası Olarak Kullanılmasına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. 33-38.
• Başbağ, M., Saruhan, V., Gül, İ. (2001). Diyarbakır Koşullarında Farklı Tohumluk Miktarlarının Arıotu (Phacelia tanacetifolia Benth.)’nda Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkisi, GAP 2. Tarım Kongresi, 24-26 Ekim 2001, Şanlıurfa, s: 985-992.
• Bilgen, M. (1999). Arı Otunda (Phacelia tanacetifolia) Farklı Ekim Zamanlarının Çiçeklenme Özellikleri Üzerine Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana Cilt III, Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 312-317.
• Dağ, V. (2013). Farklı azot dozlarının arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham )'nda verim ve bazı tarımsal karakterlere etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 48s.
• Djordjevic, N., Dinic, B., Grubic, G., Vuckovic, S., & Simic, A. (2005). The quality and chemical composition of Phacelia tanacetifolia Benth. and lucerne silages. Integrating efficient grassland farming and biodiversity. Proceedings of the 13th International Occasional Symposium of the European Grassland Federation, Tartu, Estonia, 29-31 August, pp. 294-297.
• Gilbert, L. (2003). Phacelia tanacetifolia: what we know about its suitability as an insectary plant and cover crop in the Mid-Atlantic region. Small Farm Success Project, Sustainable Agricultural Systems Lab, USDA, USA, 1.
• Karadağ, Y., & Büyükburç, U. (1999). Tokat Koşullarında Yetiştirilen Arıotunun (Phacelia tanacetifolia Benth.) Verim ve Adaptasyonu Üzerinde Bir Araştırma, GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (1):155-169.
• Karadağ, Y., & Büyükburç, U. (2001). Arıotunda (Phacelia tanacetifolia Benth.) Farklı Sıra Aralığının Ot ve Tohum Verimlerine Etkileri, Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül 2001, Tekirdağ. s: 143-148.
• Karadağ, Y., & Büyükburç, U. (2003). Tokat Koşullarında Arıotunun (Phacelia tanacetifolia Benth.) Yazlık Ekim Zamanı Üzerinde Araştırmalar. Ot Verimi İle İlgili Özellikler, A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (4), 435-439.
• Kızılşimşek, M., & Ateş, F. (2004). Kahramanmaraş Şartlarında Arıotunun (Phacelia tanacetifolia Bentham) Değişik Ekim Zamanlarındaki Çiçeklenme Seyri ve Arı Merası Olarak Değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 96-103.
• Kumova, U., & Korkmaz, A. (2002). Arıcılık Açısından Arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham) Bitkisinin Önemi ve Bu Konuda Ülkemizde Yapılan Çalışmalar. Uludağ Arıcılık Dergisi, 2002(1).
• Lermi, A.G., & Palta, Ş. (2014). The Effects of Different Sowing Dates of Fiddleneck (Phacelia tanacetifolia) During the Autumn and Spring Sowing Periods on the Forage Yield and Quality.Bartın Orman Fakültesi Dergisi2014, Cilt: 16, Sayı:23-24, 11-18.
• Özkan, U., & Benlioglu, B. (2015). Karyotype Analysis of the Fiddleneck (Phacelia tanacetifolia Benth.). Journal of Agricultural Science and Technology A, 336.
• Sağlamtimur, T. & Baytekin, H. (1993). Arıcılık İçin İdeal, Silaj Üretimine Uygun Bir Bitki: Arıotu, Teknik Arıcılık Dergisi, 40: 16-17. Richards, I.R., Wallace, P.A., Turner, I.D.S. (1996). A comparison of six cover crop types in terms of nitrogen uptake and effect on response to nitrogen by a subsequent spring barley crop. J. Agric. Sci. Camb. 127, 441–449.
• Stivers-Young, L. (1998). Growth, nitrogen accumulation, and weed suppression by fall cover crops following early harvest of vegetables. HortScience, 33(1), 60-63.
• Tuncer, K. (2014). Farklı azot dozlarının arıotunun (Phacelia tanacetifolia Bentham) bitkisel özellikleri ve ot kalitesi üzerine etkisi / Influence of different nitrogen doses on plant properties and forage quality of Phacelia (Phacelia tanacetifolia Bentham). Bozok Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.S 51.
• Wilczewski, E., Leman´czyk, G., Skinder, Z., & Sadowski, C. (2006). Effect of nitrogen fertilization on the yielding and health status of selected nonpapilonaceous plant species grown in stubble intercrop. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Vol. 9 No. 2.
• Wilczewski, E., Skinder, Z., & Szczepanek, M. (2008). Effect of the nitrogen dose on qualitative characters of green forage made of nonpapilionaceous plants grown in stubble intercrop. Acta Scientiarum Polonorum - Agricultura. 7 (2): 133-141.
• Wilczewski, E., Skinder, Z., & Wydawnictwa, M. (2009). Influence of nitrogen fertilization on macronutrients content in the postharvest residue of non-papilionaceous plants cultivated in stubble intercrop. Acta Scientiarum Polonorum - Agricultura, 8 (2): 77-86.
• Wyland, L.J., Jackson, L.E., Chaney, W.E., Klonsky, K., Koike, S.T., & Kimple, B. (1996). Winter cover crops in a vegetable cropping system: Impacts on nitrate leaching, soil water, crop yield, pests and management costs. Agriculture, Ecosystems & Environment, 59(1-2), 1-17.
• Yılmaz, H. (2014). Eskişehir ekolojik koşullarında azotlu gübrelemenin arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham)'nun ot ve tohum verimi üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. sf:54.
• Yılmaz, H., & Albayrak, S. (2017). Eskişehir Ekolojik Koşullarında Azotlu Gübrelemenin Arıotu (Phacelia tanacetifolia Benth.)’nun Ot Verimi Üzerine Etkileri. Journal of Field Crops Central Research Institute, 26(1), 93-103.