SU ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİSİNDEKİ FİRMALARIN ETKİNLİK VE VERİMLİLİKLERİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLERİN TR22 BÖLGESİ İÇİN ANALİZİ

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 1 ve 2, 1 - 6, 01.12.2015

İsmail Seki Mehmet Akbulut

Öz

Ekonomi yazınında son yıllarda adından daha sık söz ettiren bölgesel kalkınma perspektifinden bakıldığında, su ürünleri endüstrisi özellikle de doğal potansiyeli olan bölgeler açısından bölgesel kalkınmanın anahtar sektörü olması bakımından oldukça önemlidir. Su ürünleri sektörü gelir yaratma, istihdamı artırma ve gıda güvenliği bakımından önemli olmasının yanında önemli bir ihracat kalemi olarak da döviz geliri elde etme bakımından da önemli bir sektördür. Çalışmanın amacı TR22 bölgesi için bölgesel kalkınma bakımından lokomotif sektör olma potansiyeline sahip olan su ürünleri endüstrisine dâhil olan öncü firmaların etkinlik ve verimliliklerini karşılaştırmaktır. Söz konusu amaca ulaşmak için sektördeki seçilmiş firmalar üzerinde veri zarflama analizi uygulanmış ve Malmquist verimlilik endeksi hesaplanmıştır. Çalışmanın en dikkat çekici sonuçlarından birisi TR22 bölgesindeki firmaların teknik etkinliklerinin düşük olmasıdır. Bu durum sektörde yapısal sorunlar olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer bir dikkat çekici durum ise yapısal sorunlara rağmen firmaların teknolojiyi iyi kullanmaları sonucu toplam faktör verimliliklerini dolayısıyla da rekabet güçlerini artırmalarıdır

Anahtar Kelimeler

Su Ürünleri, Etkinlik, Verimlilik, Veri Zarflama Analizi

The Analysis of the Determinants of Efficiency and Productivity of Firms in Fisheries Industry in TR22 Region

Öz

Regional development approach is a rising value in economic literature in recent years. In regional development view, fishery industry is a key sector for regional development especially in regions that have natural potential. Fishery industry is important for generating income, increasing employment and safety food production. Also this industry is an important export item for getting foreign exchange. The aim of the study is to compare the efficiency and productivity levels of the firms in fishery industry which has the potential of being leader sector for regional development of TR22 region. To get the aim data envelopment analysis applied and Malmquist productivity index is calculated for selected firms. One of the important results of the study is that technical efficiencies of the firms in TR22 region are very low. It is a result of some important structural problems. Another important result of the study is that although there are structural problems, the total factor productivities of the firms are increasing. These increases in total factor productivities are the result of technological improvement. The competitiveness of the sector increases as the total factor productivity increases

Anahtar Kelimeler

Fisheries Industry, Efficiency, Productivity, Data Envelopment Analysis.

Kaynakça

• Charnes, A., Cooper, W., Rhodes, E. 1978. Measuring the efficiency of decision making units, European journal of operational research, 2: 429 – 444.
• Coelli, T.J. 1996. A guide to DEAP version 2.1: A data envelopment analysis (Computer) program, CEPA working paper, No. 96/8, Department of Econometrics, University of New England, Armidale NSW Australia. Coelli, T.J., Prasada, R.D.S, O’Donnell, C. J., Battese, G. E. 2005. An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis. Second Edition, Springer Publications, New York, ABD.
• Deliktaş, E. 2002. Efficiency and total factor productivity analysis in Turkish manufacturing industry. METU journal of development, 29: 247 – 284.
• FAO, 2010. The State of World Fisheries and Aquaculture, FAO, Rome, Italy.
• Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M. ve Zhang, Z. 1994. Productivity growth, technical progress, and efficiency change in industrialized countries, American economic review, 84: 66-83.
• Karakaş, H. H. ve Türkoğlu, H. 2005. Su ürünlerinin dünyada ve Türkiye’deki durumu, HR. Ü. Z. F. Dergisi, 9(3): 21 – 28.
• Kaynar, O, Zontul, M. ve Bircan, H. 2005. Veri zarflama analizi ile OECD ülkelerinin telekomünikasyon sektörlerinin etkinliğinin ölçülmesi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1): 37 – 57.
• Kök, R. ve Deliktaş, E. 2003. Endüstri İktisadında Verimlilik Ölçme ve Strateji Geliştirme Teknikleri, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları, İzmir.
• Kök, R., Deliktaş, E. ve Karaçuka, M. 2004. Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılına hazırlanırken: Temel dönüşümleri küreselleşmeden beklentiler, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Bölümü Çalışma Tebliği, No: 04/01. ve
• Geliş Tarihi : 14/01/2015
• Kabul Tarihi : 15/08/2015