TÜRKİYE’DE HEMŞEHRİ DERNEKLERİ VE KIRSAL DÖNÜŞÜM

Yıl 2006, Cilt: 12 Sayı: 1 ve 2, 51 - 58, 01.06.2006

Erkan Aktaş Assiye Aka Murat Cem Demir

Öz

Bu çalışmanın amacı yoğun göçle birlikte, kentlerde örgütlenen hemşehri derneklerinibetimlemek ve bu derneklerin kırsal dönüşüm üzerindeki rollerini incelemektir.Çalışmadaki materyal, hemşehri dernekleri, kırsal dönüşüm ve göç ile ilgi ikincil verilerdenoluşmuştur.Büyük kentlerdeki bazı hemşehri derneklerinin kırsal alanla ilgili yatırımları dikkatçekmektedir. Kentle eklemlenme sorunu yaşayan enformal kesimler kır ile bağlantılarınıdaha güçlü tutmuşlardır. Bu yüzden bir çok hemşehri derneği, ekonomik ve politik güçlerinikırsal alana yönlendirildiği gözlenmektedir.Sonuç olarak, Türkiye'de kırsal dönüşüm çalışmalarında mevcut hemşehri derneklerininolası rolleri ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır. Bununla birlikte, hemşehri derneklerininkırsal kesimdeki rolleri ile günümüzde katılımcı kırsal kalkınma yaklaşımı paralellikgösterdiği için desteklenmelidir. Aynı zamanda hemşehri derneklerinin kırsal dönüşümyatırımlarında etkinliğinin sağlanması yönünde mikro politikalar oluşturulmalıdır

Anahtar Kelimeler

Hemşehri Dernekleri, Kırsal Dönüşüm, Türkiye

Kinship (Hemşehri) Associations and Rural Transformation in Turkey

Öz

The aim of this study is to define kinship (hemşehri) associations that are organized in thecities through dense immigration and examine their relationship with rural. The materials inthe study consist of kinship assocciations, rural development and secondary data aboutimmigration.Investments of some kinship association in major cities is drawing attention. Informalparties that have problem in establishing connection problem with the city have kept theirlinks to the rural stronger. Therefore, it is observed in most of the kinship associations thatthey direct their economic and political power to rural areas.As a result, researches regarding the possible roles of existing kinship associations in ruraltransformation Turkey should be done. Besides, kinship associations should be supported asthe role of kinship asscociations in rural areas and the approach of participatory ruraltransformatio approach show parallellism. At the same time micro policies towardsproviding effectivenes of kinship associations in rural transformation investments should beestablished

Anahtar Kelimeler

KinshipAssociations, Rural Transformation, Turkey

Kaynakça

• AKGÜR. Z., G., 1997. Türkiye'de Kırsal Kesimden Kente Göç ve Bölgeler Arası Dengesizlik (1970-1993).T.C. Kültür Bakanlığı yayınları, ISBN 975-17-1818-X, Ankara.
• AKKUŞ, Y., 2004. Çağdaş İkdisadi Düşüncede Sol Perspektifler (www econturk.org/ Türkiye html
• AKTAŞ, E., BİLGİLİ, M., E., AKBAY, A., BAL, T., 2006. Adana İli Karataş İlçesi Yemişli Köyünde Toplulaştırma Kararını Etkileyen Sosyo- Ekonomik Faktörler T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TAGEM, Toprak ve Su Kaynakları Tarsus Araştırma Projesi. Mersin Enstitüsü
• ANONİM, 2000. Devlet Planlama Teşkilatı Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyonu Raporu A n k a r a 2 0 0 0 h t t p : / / e k u t u p . 7 3 dpt.gov.tr/bolgesel/oik538.pdf
• ARSLANKURT, H.,B., KIZILASLAN, H., KIZILASLAN, N., ESENGÜN, K., 1999. “Tokat ilindeki sulama organizasyonlarının etkinliği ve bu organizasyonlara üretici katılımını etkileyen sosyo-ekonomik faktörler”. Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Yıllığı 1999, Köy Hizmetleri Genel Müd.,APK Dairesi Başkanlığı, Toprak ve Su Araştırma Şube Müd., Yayın No:115, Ankara.
• ARSLANKURT, B., ÖZKAN, E., ALTUN, A., ALTINTAŞ, A., ŞELLİ, F., AKTAŞ, E., G Ü L Ç U B U K , B . , Ç I K M A N , A . , ALTINTAŞ, A., TAŞDEMİR, N., DANYELİ, İ., 2005. Doğu Anadolu Havza Rehabilitasyon Projesi Uygulama Alaninda Sosyo-Ekonomik Yapinin Projenin Benimsenmesi ile Katilima Etkisi ve Proje Etkinliği. T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TAGEM.Yayın No:149.Ankara.
• ANONİM, 2003. Reaching the Rural Poor, The Rural Development Strategy of the World B a n k D i s c u s s i o n d r a f t , http://www.worldbank.org/rural strategy
• AYATA, A., G., 1991.Gecekondularda Kimlik S o r u n u , d a y a n ı ş m a Ö rg ü t l e r i v e Hemşehrilik. Toplum ve Bilim Sayısı 51-52.
• BUĞRA, A., 2001. “Türkiye'nin Refah Rejimi”, Boğaziçi Üniversitesi VI. Araştırma Zirvesinde sunulan Tebliğ. Kaynak: www.bia.org.tr,Alınma Tarihi 10.06.2002.
• DAVİS, K., 1965. “The Urbanization of the Human Population [Nüfusun Kentleşmesi]”, Scientific American, 213 (3) (Aktaran İÇDUYGU ve ark, 1998.Türkiye'de İçgöç. YurtYayınları, İstanbul.
• EKİNCİ, N., 1997. Sanayileşme ve Uluslaşma Sürecinde Toprak Reformu ve Köy Enstitülerine Türkiye (1923-1950). T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları. ISBN 975-17- 1800-7Ankara.
• ELLİS, F., BİGGS, S, 2001. “Evolving Themes in Rural Development 1950s-2000s, Development Review 2001. 19(4).
• DERNEK, Z. 1998. Ankara yöresinde arazi toplulaştırması uygulamaları ile ilgili bir değerlendirme. Topraksu Dergisi, Sayı:1-2, Kültürteknik DerneğiYayınları,Ankara.
• HALE, W., 1981. The Political and Economic Development of Modern Turkey [Modern Türkiye'de Siyasi ve Ekonomik Gelişme], _Room Helm, London (Aktaran İÇDUYGU ve ark, 1998.Türkiye'de İçgöç. Yurt Yayınları, İstanbul).
• HEPER, M., 1983. Türkiye'de Kent Göçmeni ve Bürokratik Örgütler. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• İÇDUYGU, A., SİRKECİ,İ., AYDINGÜL, İ., 1998.Türkiye'de İçgöç. Yurt Yayınları, İstanbul.
• İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DERNEKLER D A İ R E S İ B A Ş K A N L I Ğ I , 2 0 0 6 . Http://www.dernekler.gov.tr/Dernekler/Web /Gozlem.aspx?sayfaNo=1
• KARAÖMERLİOĞLU, M., A., 2001. “Bağımlılık Kuramı, Dünya Sistemi Teorisi ve Osmanlı/Türkiye Çalışmaları”, Toplum ve Bilim, Sayı 91, İstanbul. KEİTH,
• H., 1973. "Informal Income
• Opportunities and Urban Employment in
• Ghana", Journal of Modern African Studies,
• vol. 2. (Aktaran İÇDUYGU ve ark,
• Türkiye'de İçgöç. Yurt Yayınları, İstanbul)
• KÖYMEN, O., 1999. “Köylü Sorunu Araştırma veTartışmaları” 75 Yılda Köylerden Şehirlere, Tarih VakfıYayınları, İstanbul
• KURTOĞLU, A., 1989. Ketleşme Sürecinde Hemşehrilik Dernekleri İstanbul Örneği. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü Kamu Yönetimi Bölümü Siyaset Sosyal BilimlerAna Bilim Dalı, İstanbul..
• KURTOĞLU, A., 1998. Local Politicis and Social Networks In Urban Turkey the Case of 'Hemşehrilik' in the Keçiören Municipalitiy. Doktora Tezi. ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KURTOĞLU, A., 2005. 'Mekansal Bir Olgu Olarak Hemşehrilik ve Bir Hemşehrilik Mekanı Olarak Dernekler', European Journal of Turkish Studies, Thematic Issue N°2 , Hometown Organisations in Turkey, URL : http://www.ejts.org/document375.html
• LEVİNE, N., ÜNER, S., 1978. Population Policy Formation and Implementation in Turkey (Türkiye'de Nüfus Politikalarının Oluşumu ve Uygulanması)., Hacettepe Nüfus Etütleri EnstitüsüYayını,Ankara. NARLI, N.,
• NARI, Y., 1999. "Türkiye'de
• Hemşeri Derneklerinin Siyasete Katılması
• ve Demokratikleşme Sürecine Etkileri:
• Bursa Örneği,Yeni Türkiye,Yıl 5, Sayı 29.
• ÖNAL,N., E., 2006. “Kırsal Dönüşüm Programlarının Ekonomi Politiği”. İktisat Dergisi, sayı: 407, İstanbul
• ÖNVER, Ş., M., ŞİRİNER, İ., ÇETİN, Ü., 2005. Küreselleşme Sürecinde Yoksulluk ve Sivil Toplum Kuruluşları. ÇOMU Biga İİBF II. Ulusal Sivil Toplum Kuruluşu Kongresi Bildiriler Kitabi “Küresel Eşitlik”. Çanakkale.
• ÖZKAN, E., 1999. Arazi toplulaştırma uygulamalarında sosyo-ekonomik yapı özellikleri ve benimsemeyi etkileyen faktörlerin etkinliği (Edirne-Uzunköprü Örneği).T.C. Başbakanlık KHGM Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Kırklareli.
• ÖZKAYA, T., KARATURHAN, B., ve BOYACI, M., 1998. Kırsal kalkınmada çiftçi katılımının önemi üzerine bir araştırma Halilbeyli Köyü Örneği Ege Ünv. TUAM, İzmir.
• PEKER, M., 1996. Internal Migration and the Marginal Sector”, Mansel Publucation., P. 7- 37.
• SHORTER, C.F., MIRASLOW, M., 1984. Türkiye'de Nüfus Artışı (1935-1975) Doğurganlık ve Ölümlülük Eğilimleri. Yurt Yayınevi.Ankara.
• TÜİK., 2006. Nüfus İstatistikleri ve Projeksiyonları. PreIstatistikTablo.do?istab_id=193
• WEİTZ, R., 1979. Integrated Rural Development, The Rebout Approach, Settlement Study Center, Publications on Problem of Reginal Development 28. Rehovot, Isreal. Aktaran, Olgun A., 2004. Kırsal Kalkınmada Sorunlar ve Yeni Yaklaşımlar. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi. Tokat.