GIDA GÜVENLİĞİ KONUSUNDA TÜKETİCİ BİLİNCİNİN İNCELENMESİ (TOKAT İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2006, Cilt: 12 Sayı: 1 ve 2, 9 - 18, 01.06.2006

H Sibel Gülse Bal Z Gökalp Göktolga Osman Karkacıer

Öz

Güvenli gıda, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri itibariyle tüketime uygun vebesin değerini kaybetmemiş gıda maddesi olarak tanımlanmaktadır. Hem ülke açısından,hem de küresel boyutta diğer ülke üretici ve tüketicileri için sosyal, ekonomik ve çevreselönem taşımaktadır. Bu çalışmada Tokat ilinde tüketicilerin gıda güvenliği konusundakibilinç düzeyleri ve düşünceleri araştırılmıştır. Tüketicilerin %48,39'u gıda güvenliğinin neolduğunu bilmemektedir ve bu kavramı hiç duymamıştır, % 51,61'inin ise bu kavramı dahaönce duyduğu belirlenmiştir. Duyanların %79,69'ü gıda güvenliği kavramını doğru olaraktanımlarken, %20,31'inin gıda güvenliği kavramını duyduğu ancak ne ifade ettiğinibilmediği veya yanlış bildiği görülmektedir. Tüketicilerin %74,60 gibi önemli oranıtükettikleri gıdaları sağlık açısından riskli veya çok riskli bulmaktadır. Tüketicilerin%89,92'si güvenilir gıdaya fazladan ödeme yapabileceğini belirtmiştir. Sektörde önemli birsorun da gıda üretimlerin denetlenmesinde yaşanan aksaklıklardır. Tüketicilerin %95,56gibi önemli bir oranı gıda üretimlerin denetlenmesinde aksaklıklar yaşandığını, gıda üreticisifirmaların yeterince iyi denetlenmediğini düşünmektedir. Türk Gıda Mevzuatı gıdagüvenliği ile ilgili bir çok gelişmeyi ve yeniliği uygulamaya geçirmiştir. Türk gıda sistemiHACCP ve GMP gibi kalite sistemlerinin uygulandığı güvenilirlik yaklaşımına doğru gitmektedir

Anahtar Kelimeler

Gıda güvenliği, Tüketici bilinci

The Examination of Consciousness Level of Consumers About Food Safety (A Case of Tokat Provınce)

Öz

Safety food is described food that is suitable to consumption as physical, chemical andmicrobiological and isn't lost food value. Safety food is important not only domesticconsumers but also other countries' consumers as social, economical and environmental. Inthis study has been researched consciousness level of consumers deal with food safety inTokat. 48,39 % of consumers haven't know food safety and any haven't hear this concept,51,61 % of consumers have explained that they have heard food safety beforehand. 79,69 %of consumer heard food safety described this matter as true, but 20,31 % of they haven'tknow that what does it signify or have know wrong. Significant rate of consumer (74,60 %)have conceived that foods which they consume are risky or very much risky for humanhealth. 89,92 %of consumers decelerated that they are willing to pay much more than regularprice for safety foods. One of problems of food sector in Turkey is deficiency in controls.Enormous of consumers (95,56 %) think that there is deficiency in food control and firms infood manufacture haven't control sufficient. Food legislation of Turkey has begun to applyimprovements and innovations deal with food safety. Food legislation of Turkey hasadvanced towards quality systems like HACCPand GMP

Anahtar Kelimeler

Food safety, consumer consciousness

Kaynakça

• ANONİM, 2004a,www.tokat-bld.gov.tr.
• ANONİM, 2004b,Akdeniz İhracatçı Birlikleri, AKÇAY, Y.,1999,“Tokat Merkez ilçede Gıda ÇİÇEK, A., O. ERKAN, 1996.
• DÖLEKOĞLU, Ö.C., 2003bGıdalarda Kalite ORAMAN, Y., 1998,
• ORUÇ, E., GÖKTOLGA, Z.G., BÜGÜK, C.,2003, “Tüketicilerin İşlenmiş Sebze SAYILI, M., ESENGÜN K., KAYIM M., AKÇA H., 1999,
• Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı:1,ISSN1300-2910, s:71-85, Tokat.
• TOPAL, Ş., 1996, Gıda Güvenliği ve Kalite KENANOĞLU,Z., KARAHAN,Ö.,2004 , “EurepgapAvrupa Perakendecileri Ü r ü n Çalışma Grubu' nun İyi Tarım Teknikleri Uygulamaları”,Araştırma Serisi No:2 9 , (http://www.akib.org.tr/arastirma/ iyitarim.htm).
• Harcamaları ve Gıda Ürünleri İçin G e l i r - Harcama Esneklikleri Tahmini Üzerine Bir Araştırma (Genişletilmiş Doğrudan H a r c a m a S i s t e m i U y g u l a m a s ı ) ” , Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi D e r g i s i , C i l t 1 6 , Sayı:1,ISSN1300-2910, s:9-28, Tokat.
• Tarım Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde K a l i t e Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda B i l g i Düzeyleri (Adana Örneği), Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü,
• No: 105, ISBN 975-407-128- 4 ,Ankara.
• Ya y ı n Güvenlik Sistemleri, TEAEBakış, Sayı:3, Nüsha 2, ISSN 1303-8346.Ankara.
• Marmara Bölgesi'nde Faaliyette Bulunan Çeşitli Gıda Sanayi K u r u l u ş l a r ı n d a To p l a m K a l i t e Yönetimi Ugulamaları İle P e r f o r m a n s Ölçme ve
• Analizi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Tekirdağ.
• Meyve Tercihlerini Etkileyen Faktörle: Tokat İli Örneği”, Verimlilik Dergisi, 2003-1, s:91-101,Ankara.
• Gaziosmanpaşa Y ö n e t i m S i s t e m l e r i , T U B İ TA K - Marmara Araştırma Merkezi, Gebze, İstanbul.
• “HACCP'de Bir Arpa Boyu Yol Aldık” İzmir Ticaret Borsası Dergisi, Ocak Sayısı, İzmir.