SANLIURFA ILI’NDE KADINLARIN TARIMSALYAYIM ÇALISMASINDAN YARARLANMASINA ETKI EDEN OLUMSUZ ETKENLER

Yıl 2007, Cilt: 13 Sayı: 1 ve 2, 71 - 83, 01.12.2007

Fatma Öcal Kara Yaşar Aktaş

Öz

Çalışmada üç küme ile anket görüşmesi yapılmıştır. 19 yayman, tarımsal yayım çalışmasınakatılan 12, katılmayan 42 olmak üzere toplam 73 anket görüşmesi yapılmıştır. Araştırmadakadınların bitkisel üretimde genellikle çapalama, seyreltme ve hasat işlerinde çalıştığı,ayrıca çok yoğun olmasa da sulama, gübreleme, ilaçlama ve ürün değerlendirme gibi işleride yaptığı saptanmıştır. Hayvansal üretimde ise, neredeyse bütün işleri yapmaktadır. Bitkiselüretime ortalama günde 7-10 saat arasında, hayvansal üretimde ise 2-3 saat çalıştığı, evişlerine ise 4-6 saat arasında zaman ayırdığı saptanmıştır. Buna bir de çocuk bakımıeklendiğinde kadının hiç boş zamanının olmadığı söylenebilir. Ancak bu kadar yoğunemeğine karşın, tarımsal yayım çalışmalarından erkekler kadar yararlanamamaktadır.Kadınların yayım çalışmasına katılımını; yaş, eğitim durumu, medeni durum, çocuk sayısı,dil sorunu, zamanın kısıtlı olması gibi kişisel etkenlerin, toprak sahipliliği, feodal yapınınbaskın olması, örgütsüzlük, köy toplumunun kırsal kadına olumsuz bakışı, bilgi kaynaklarınıyalnızca yakın çevresinin oluşturması gibi dış etkenlerin etkilediği saptanmıştır. Örgütaçısından ise; yaymanların niceliği, niteliği, deneyimi, örgütün erek küme ve yaymankatılımı olmadan proje hazırlaması, finansal açıdan yetersizlik, durum çözümleme vedeğerlendirmenin amaca yönelik olamaması, iletişim araçlarının kadınlara ulaşmamasıdır.Araştırmada Tarım İl Müdürlüğü (TİM) Çiftçi Eğitim ve Yayım Şubesi'ne (ÇEY) bağlı bir“Kırsal Kadın Şubesi”nin kurulması önerilmiştir. Bu şube için bir eşgüdüm modeli önerisisunulmuştur. Böylelikle kırsal alanda toplum beslenmesinde ve yeni kuşaklarınyetiştirilmesinde görev alan kadınlara yönelik başarılı yayım çalışmalarınınyürütülebileceği varsayılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kırsal kadın, Tarımsal yayım çalışmasında etkili etkenler, Yayım örgütü

Negative Factors Effecting Agriciltural Extension Services Benefit to Women in Sanlıurfa

Öz

In this study we conducted a survey study involving three groups consisting of 19 extensionworkers, 12 participating women, and 42 not participating women totaling 73. It wasdetermined that interviewed women work on all aspects of farming activities mostly hoeingand harvesting, and less intensively irrigation, fertilization, pesticide application andprocessing. Besides women do almost all the work in animal husbandry. It was determinedthat women participation in agricultural extension efforts is influenced by personal (internal)factors such as their age, education and marital status, number of children, lack ofcommunication and inadequate time etc. External factors include ownership status,overwhelming feudal structure, lacking of unionization, a negative rural attitude towardswomen, and limited information gathering of women. Organizational determinants ofparticipation consist of such factors including the quality and quantity of extension officers,project preparation by extension office without the participation of target groups andextension officers, insufficient funding, lacking of status evaluation and analysis, andcommunication media not reaching rural women. In this research it has been proposed thatunder the umbrella of farmer education and extension division, a 'rural women' departmentresponsible for promoting women studies be established. For such a department, informationon and instructions of how to implement related efforts using a cooperation model have been provided

Anahtar Kelimeler

Rural Woman, Factors Affecting Agricultural Extension Efforts, Agricultural Extension Service

Kaynakça

• ABAY, C., SANER, G., ve ATIŞ, E., 1996. İzmir Yöresinde Kadın Eğitimine Yönelik Hizmetlerin Kadının Kırsal Alanda İstihdamına Etkisi. T.C.Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları, İzmir, 94s.
• AKTAŞ, Y., 1977. Tarımsal Yayım ve Haberleşme. Ç.Ü.Z.F. Kültürteknik ve Ziraat Ekonomisi Bilim Dalı. Ders Notları No:4, Adana
• AKTAŞ, Y., 2005. Tarımsal Yayım ve Haberleşme'ye Giriş. Dilara Yayınevi, Trabzon, 283s.
• AKTAŞ, Y. 2007. Harran Ovası'nda Sulamanın Doğurduğu Sosyo Kültürel Ve Çevresel Değişimlerin Tarımsal Yayım Açısından Çözümlenmesi. Harran Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri, Proje No: 491, Şanlıurfa
• ALBRECHT, H., 1969. Innovationsprozesse in der Landwirtschaft. SSIP e.V. Saarbrücken, 362s.
• ALBRECHT, H., 1987. Landwirtschaftliche Beratung Band 1: Grundlagen und Methoden. Eschborn, s.64-66
• ANONİM, 2003. TBMM Kadının Statüsünü Araştırma Komisyonu Raporu. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Ankara, 239s.
• DUE, J. M., 1997. Gender Again-Views of Female Agricultural Extension Officers by Smallholder Farmers in Tanzania. World Development. 25.(5): 713-725
• İNAN, İ.H., ve ark. ”Türkiye'de Tarımda Kırsal Kesim Örgütlenmesi”, V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, Ankara, 17- 21 Ocak 2000.
• KANTAR, M., ERKAN, O.,1996. Adana ve İçel İli Dağ Köylerinde Yaşayan Kırsal Kadınların Toplumsal Yaşamdaki Rolleri ve Bu Rollerle İlgili Geleceğe Yönelik Beklentileri, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1996. 11(4) sayfa 68-76,Adana.
• KANTAR, M. ve BOSTAN BUDAK, D., 2001. Kırsal Kalkınmada 20.Yüzyılın Son Stratejisi Sürdürülebilir Kalkınmanın Kırsal Kadınlar Açısından Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,Adana, 16 (3): 105-110
• KUMUK, T. 1992. Tarımsal Üretimde Kadının Rolü ve Önemi. Hasad Dergisi. Yıl:7, Sayı:83, s.33-35. İstanbul.
• LERSCH, P., 1965. Der Mensch Als Soziales Wesen. München s:159 ve 289.
• ORDU, Ö.L., 1995. Ankara Elmadağ İlçesi Köylerinde Yaşayan Kadınların Tarımsal Faaliyetlere Katılım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Basılmamış yüksek Lisans Tezi, Ankara
• ÖCAL KARA, F., 2005. Şanlıurfa İli'nde Kadınların Tarımsal Yayım Hizmetlerinden Yararlanma Durumu ve Buna Etki Eden Etkenler Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 137s.
• ÖZÇATALBAŞ, O., 2001. Adana İlinin Sosyo- Ekonomik Özellikleri Farklı İki Köyünde Kadınların Tarımsal Faaliyetlere Katılımı ve Yayımdan Yararlanma Olanakları. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:14/1,Antalya, s.79-88
• SWANSON, B.E., FARMER, B.J., ve BAHAL, R., 1990. The Current Status of Agricultural Extension Worlwide. Global Consultation on Agricultural Extension. 4-8 December, Rome-Italy, s.43-76
• TDK, 2005. Türk Dil Kurumu. www.tdk.gov.tr Sorumlu Yazar Fatma Öcal KARA
• [e-mail] Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 24.01.2008