TARIMSAL KORUMACILIK, KORUMACILIĞIN ÖLÇÜMÜ VE TÜRKİYE

Yıl 2012, Cilt: 18 Sayı: 1 ve 2, 23 - 33, 01.06.2012

Alper Demirdöğen , M Necat Ören

Öz

Bu çalışmada tarımsal korumacılığın GATT sürecindeki yeri, ölçüm sorunu ve başlıca ülkelerde destek bileşimlerine bağlı olarak zaman içerisindeki değişimi incelenmiştir. Dünya Ticaret Örgütü ve tarımsal korumacılık bölümünde İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ülkeler arası yapılan ticaret görüşmeleri tarım özelinde tartışılmıştır. Tarımsal korumacılığın ölçümü bölümünde, dünyada bu amaçla en fazla kullanılan yöntem olan OECD yaklaşımı esas alınmış ve yönteme ilişkin eleştiriler tartışılmıştır. Başlıca ülkelerin korumacılık düzeyinin belirlenmesi için dünya tarım ürünleri piyasalarında etkili olan ve/veya korumacılık açısından önem arz eden on bir ülke belirlenmiştir. Ülkeler Nominal Yardım Katsayılarına göre düşük, orta ve yüksek düzeyde koruma sağlayan ülkeler olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Ülkelerin korumacılık düzeylerinin değişiminde başlıca göstergeler olarak Yüzde Üretici Destek Tahmini, Nominal Yardım Katsayısı ve Nominal Koruma Katsayısı değerleri kullanılmıştır. Nominal Yardım Katsayıları düşük düzey koruma sağlayan ülkeler grubunda 1.04 ile 1.11, orta düzeyde 1.16 ile 1.43 ve yüksek düzeyde 2.12 ile 2.76 arasında değişmiştir. Üretimden bağımsız desteklerin destek bileşimleri içerisindeki oranı genel olarak artsa da, fiyat çarpıklıklarına yol açarak ticareti bozan pazar fiyatı desteğinin oranı hala yüksektir. Nominal Koruma Katsayısına göre ülkelerin temel gıda hammaddesi durumunda olan ürünleri daha fazla koruduğu söylenebilir. Bu yüzden tarımın serbest ticaret görüşmelerinde en sorunlu alan olma özelliğini daha uzun yıllar koruyacağı anlaşılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Tarımsal Korumacılık, Korumacılığın Ölçümü, Türkiye

Agricultural Protectionism, Its Measurement and Turkey

Öz

This study reviews importance of agricultural protectionism during GATT period, relevant measurement issues, and changes in agricultural protectionism within the time in selected countries based on the composition supports. Trade negotiations which are held between countries after the Second World War examined with the respect of agriculture in WTO and agricultural protectionism section. When measuring the levels of agricultural protection, OECD method, the most widespread one, was employed, and related criticisms were discussed. In order to determine levels of protection, 11 countries, which are thought to have a significant role in the world agricultural markets and/or in terms of protectionism, were selected. These countries were grouped as low, medium and high protection countries, based on their Nominal Assistance Coefficients, Further, differing applications and specific conditions of those countries were discussed. Producer Support Estimate Percentages, Nominal Assistance Coefficient and Nominal Protection Coefficient were used to analyze changes in the protection level of the countries. Nominal Assistance Coefficients are found to be as follows: 1.04-1.11 in low protection countries, 1.16-1.43 in medium protection countries and 2.12-2.76 in high protection countries. Although share of decoupled payments in support compositions increases, share of market price support causing price distortions is still high. Based on nominal protection coefficient, it can be said that countries are protecting staple crops more. Hence, it can be concluded that agriculture will remain as the most controversial issue in free trade negotiations

Anahtar Kelimeler

Agricultural Protectionism, Measurement of Protectionism, Turkey

Kaynakça

• Anderson, K., Kurzweil, M., Martin, W., Sandri, D., and Karluk, S. R., 2009. Uluslararası Ekonomi; Teori-Politika.
• Valenzuela, E., 2008. Measuring Distortions to
• Agricultural Incentives, Revisited. World Trade Review. pp. 675-704. Beta Basım Yayım Dağıtım. İstanbul. 834 s. Kazgan, G., 2010. İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın
• Evrimi. Remzi Kitabevi. İstanbul. 448 s. Anderson, K. (ed.), 2009. Distortions to Agricultural
• Lloyd, P. J., Croser, J. and Anderson, K., 2010. Global
• Incentives: A Global Perspective, 1955-2007. London:
• Palgrave Macmillan and Washington DC: World Bank. p. Distortions to Agricultural Markets: New Indicators of Trade and Welfare Impacts, 1960 to 2007. Review of
• Development Economics. pp. 141-160. A n o n i m , 2 0 11 a . " F a r m B i l l C o s t E s t i m a t e " , MAFF, 2010. “FY2009 Annual Report on Food, Agriculture http://cboblog.cbo.gov/?p=99 (Erişim Tarihi: 1 Temmuz 2011). and Rural Areas in Japan” Ministry of Agriculture,
• F o r e s t r y a n d F i s h e r i e s , J a p a n . http://www.maff.go.jp/e/annual_report/2009/pdf/e_all pdf (Erişim Tarihi: 10 Ağustos 2011).
• F r a m e w o r k " , h t t p : / / w w w 4 . a g r. g c . c a / A A F C - AAC/displayafficher.do?id=1200339470715&lang=e ng (Erişim Tarihi: 25 Temmuz 2011).
• OECD, 2001. Market Effects of Crop Support Measures.
• OECD Publishing. Http://dx.doi.org/10.1787
• /9789264195011-en (Erişim Tarihi: 3 Nisan 2011). p.
• Effective Rate of Protection of Agricultural Sector. Paper Presented at the International Conference Agricultural Policy Reform and the WTO: Where Are We Heading? Capri. OECD, 2007. “Agricultural Policies in OECD Countries;
• Monitoring and Evaluation 2007”, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/agr_oecd-2007-en (Erişim Tarihi: 5 Nisan 2011).
• Australian Government, 2010. Australia's Agriculture,
• Fisheries and Forestry; at a Glance 2010. Department of Agriculture, Fisheries and Forestry. 109 p.
• OECD, 2008a. “Evaluation of Agricultural Policy Reforms i n K o r e a 2 0 0 8 ” , O E C D P u b l i s h i n g . http://www.oecd.org/dataoecd/47/45/40383978.pdf
• (Erişim Tarihi: 5 Nisan 2011).
• Penguin Books. London. Beghin, J. C., Kehrallah, M., 1994. Political Institutions and OECD, 2008b. OECD's Producer Support Estimate and International Patterns of Agricultural Protection. The Revies of Economics and Statistics. pp. 482-489.
• COMTRADE, 2011. “Birleşmiş Milletler Ticari İstatistik
• Related Indicators of Agricultural Support: Concepts, Calculations, Interpretation and Use (The PSE Manual). Http://www.oecd.org/document/43/ ,3746,en_2649_33773_41106667_1_1_1_1,00.html
• (Erişim Tarihi: 2 Şubat 2011). 186 p. Temmuz 2011).
• Corden, W. M., 1971. The Theory of Protection. Oxford
• OECD, 2011. “Üretici Destek Tahmini Veritabanı”.
• University Press. London. 263 p. http://www.oecd.org/agriculture/pse (Erişim Tarihi: 21 Eylül 2011).
• Dağdemir, U. E., 2009. Küresel Düzenlemeler ve Avrupa
• Birliği Politikaları Çerçevesinde Dünya Tarım Ürünleri Ticareti ve Gelişmekte Olan Ülkeler. Beta Basım Yayım Dağıtım. İstanbul. 159 s. Oskam, A. J., Meester, G., 2006. How Useful is the PSE in
• Determining Agricultural Support?. Food Policy. pp. 141. DBKG, 2011. “DÜNYA BANKASI KALKINMA
• Ören, M.N., 1998. Türkiye'de Tarım Ürünleri Piyasalarına
• Yönelik Müdahaleler ve Bu Müdahaleler Sonucu Ortaya Çıkan Fiyat Çarpıklığı. Tarım Ekonomisi Dergisi. s. 71-82. Park, J. H., Jensen, N., 2007. Electoral Competition and Agricultural Support in OECD Countries. American
• Journal of Political Science. pp. 314-329. Savaş, V. F., 2007. İktisatın Tarihi. Siyasal Yayınevi. Ankara. s.
• Tangermann, S., 2005. Is the Concept of the Producer
• Support Estimate in Need of Revision?. OECD Working Papers. Paris. 22 p. Tangermann, S., 2006. Response to the Article on “How useful is the PSE in Determining Agricultural
• Support?” by Arie Oskam and Gerrit Meester. Food Policy. pp. 142-147. Thies, C. G., Porche, S., 2007. The Political Economy of
• Agricultural Protection. The Journal of Politics. pp. 127. Wise, T. A., 2004. The Paradox of Agricultural Subsidies:
• Measurement Issues, Agricultural Dumping, and Policy Reform. Global Development and Environment Institute Working Paper No. 04-02. 31. P. WTO, 2007. World Trade Report 2007. World Trade
• Organization. Geneva. 388 p. SON NOT i Beghin ve Kherallah (1994), Ören (1998), Antimiani ve ark. (2003), Thies ve Porche (2007), Park ve Jensen
• (2007), Anderson ve ark. (2008), Lloyd ve ark. (2010).
• IiOECD bir çalışmasında, PFD'nin %25'den daha az bir kısmının üreticilere gittiğini, geriye kalan kısmın girdi sağlayıcıları tarafından alındığını veya kaynak dağılım etkinsizliği nedeniyle kaybedildiğini tespit etmiştir (OECD, 2001).
• Örneğin Kanada üreticilerinin 2009 yılında elde etmiş olduğu GSÜD içerisinde destek oranı %33.7'dir
• (Anonim, 2011b). Ancak OECD'ye göre 2009 yılında
• Kanada tarımsal üreticilerinin elde ettiği GSÜD içerisindeki destek oranı %17.2'dir (OECD, 2011).
• IvDoyon ve ark. (2001), Oskam ve Meester (2006). v Tangermann (2005), Tangermann (2006). vi Son 10 yılın dikkate alınmasının nedeni Türkiye döviz kuru etkisinin minimum düzeye inmesi ve Çin, Brezilya ile Rusya'nın destek göstergelerinde son dönemde daha düzenli bir yapıya kavuşmasıdır.
• Vii Verilerin 5 yıllık ortalamalarının alınarak değerlendirme fikri, Anderson (2009) içerisinde yer alan çalışmalardan esinlenerek ortaya çıkmıştır. Sorumlu Yazar: Alper DEMİRDÖĞEN [e-mail] Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 25.04.2012