TARIMDA EĞİTİM VE İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ İLİŞKİSİ: BÖLGESEL FARKLILIKLAR

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 1 ve 2, 53 - 64, 01.06.2014

Yalın Kılıç , Taylan Kıymaz

Öz

Bu çalışmanın amacı; 2004 ile 2011 yıllarının karşılaştırılması yoluyla, Türkiye’de 2. Düzey İstatistiki Bölge Birimleri (DİBB-2) itibarıyla tarım sektöründeki beşeri sermayenin eğitim durumundaki değişimin bölgelerdeki işgücü verimliliğine etkilerinin başta iç göç olmak üzere belirli etkenler göz önünde bulundurularak açıklanmasıdır. Çalışmadaki bulgular da göstermektedir ki, Türkiye’de tarımda işgücü verimliliğinin bir göstergesi olarak bölgeler, çalışan başına tarımsal gayrisafi katma değer (GSKD) ile ortalama eğitim düzeyleri açısından, dört kümeye ayrılmaktadır. Birinci küme, tarımda çalışan başına GSKD’si Türkiye ortalamasının üzerinde olup tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının altında olan bölgelerden, ikinci küme çalışan başına GSKD’si ve tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının üstünde olan, üçüncü kümeyi oluşturan bölgeler çalışan başına GSKD’si ve tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının altında olan bölgelerden, dördüncü küme ise çalışan başına GSKD’si Türkiye ortalamasının altında olup tarım istihdamının ortalama eğitim süresi Türkiye ortalamasının üstünde olan bölgelerden oluşmaktadır. 2004 yılından 2011 yılına kadar bu kümeler arasında hareket ederek durumunda değişiklik yaşanan bölgeler bulunmaktadır. Söz konusu değişiklikler göz önüne alındığında, tarımsal işgücü verimliliğindeki değişim ile tarım istihdamının ortalama eğitim süresindeki değişim arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Ayrıca, tarım istihdamındaki değişim ile çalışma çağındakilerin net göç durumu arasında orta düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

İnsan sermayesi kuramı, çiftçi eğitimi, işgücü verimliliği

THE RELATIONSHIP BETWEEN EDUCATION AND LABOR PRODUCTIVITY IN AGRICULTURE: REGIONAL DIFFERENCES

Öz

The objective of this study is to describe the effects of changing educational situation in human capital and labor productivity in agriculture among Nomenclature of Territorial Units for Statistics-2 (NUTS-2) regions, by making a comparison of 2004 and 2011 data, considering the side effects of migration as one of the major factors. Findings of the study show that four regional clusters can be formed in Turkey, comparing the agricultural gross value added (AGVA) per rural employees (as an indicator of labor productivity) and average educational levels. In the first cluster, AGVA per employee is above and average years of schooling of agricultural employees is below the country average, in the second, both AGVA per employee and average years of schooling of agricultural employees are above the country average, in the third both are below the country average and in the fourth cluster AGVA per employee is below and average years of schooling of agricultural employees is above the average of Turkey. From 2004 until 2011, some regions have change their clusters. Given these movements, the correlation between agricultural labor productivity and the change in the educational situation of agricultural employment is considered to be moderate, positive and significant. In addition, the correlation between the change in agricultural employment and net migration status is moderate, negative and significant

Anahtar Kelimeler

Human capital theory, farmer education, labor productivity

Kaynakça

• Ali, M. ve Chaudhry, M. A. 1990. Inter-regional farm efficiency in pakistan's punjab: a frontier production function study, Journal of Agricultural Economics, 41 (1): 62-74.
• Ali, M., ve Flinn, J. C. 1987. Profit efficiency among basmati rice producers in pakistan Punjab, American Journal of Agricultural Economics 71:303-10.
• Becker, Gary S. 1962. Invesment in human capital: a theoretical analyis, Journal of Political Economy, Vol. 70 (Supplement): 9-49.
• Bravo-Ureta, B.E. ve Pinheiro, A. 1993. Efficiency analysis of developing country agriculture: a review of the frontier function literature, Agricultural and Resource Economics Review 22 (1), http://purl.umn.edu/31643 [ulaşım tarihi: 01.08.2014]
• Bravo-Ureta, B.E. ve Pinheiro, A. 1997. Technical, economic, and allocative efficiency in peasant farming: evidence from the Dominican Republic. The Developing Economics, 15, 48-67.
• Case, L. ve Whitaker, K. 1998. What are the goals and purposes of agricultural education?, The Agricultural Education Magazine, http://www.cals.ncsu.edu/agexed/leap/aee500/case.htm [ulaşım tarihi: 30.07.2014] 71(3),
• Ekayanake, S.A.B. 1987. Location specificity, settler type and productive efficiency: a study of the Mahaweli Project in Sri Lanka, Journal of Development Studies, 23:509-21.
• Hayami, Y. ve Ruttan, V. W. 1970. Korean rice, Taiwan rice and Japanese agricultural stagnation: an economic consequence of colonialism, Staff University of Minnesota, Department of Applied Economics. Papers 13503,
• Hayami, Y. 1969. Resource endowments and technological change in agriculture: U.S. And Japanese experiences in international perspective, Staff Papers 13762, University of Minnesota, Department of Applied Economics.
• Herdt, R.W ve Mandac, A. M. 1981. Modern techonlogy and economic efficiency of philippine rice farmers, Economic Development and Cultural Change 29(2): 375- 399.
• Jamison, T. ve Lau, J.L 1982. Farmer education and farm efficiency, World Bank, The Johns Hopkins University Press, London.
• Kalirajan, K., ve Flinn, J.C. 1983. The measurement of farm- specific technical efficiency, Pakistan Journal of Applied Economics 11:167–80.
• Kalirajan, K., ve Shand, R.T. 1985. types of education and agricultural productivity: a quantitative analysis of Tamil Nadu rice farming, The Journal of Development Studies 21:232-43.
• Karasar, N. 2009. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Lindley, W.I., Van Crowder, L. ve Doron, N. 1996. Education in agriculture: links with development in Africa, Agricultural Extension and Education Service (SDRE) FAO Research, Extension and Training Division. http://www.fao.org/sd/exdirect/exan0008.htm [ulaşım tarihi: 30.07.2014]
• McNabb. R. 1987. Labor market theories and education, in Psacharopoulos, George (Ed.), Economics of Education Research and Studies. Pergamon Press, Oxford, 157-163.
• Mincer, J. 1958. Invesment in human capital and personal ıncome distribution, Journal of Political Economy, 66 (4): 281-302.
• Mincer, J. 1962. On the job training : costs, returns and some ımplications, Journal of Political Economy, 70 (5):50-79.
• Phillips, M.J., ve Marble, R.P. 1986. Farmer education and efficiency:a frontier production function approach, Economics of Education Review, 5:257-64.
• Schultz, T. W. 1961. Invesment in human capital, The American Economic Review, 51 (March): 1-17.
• Şengül, Ü. – Eslemian, S. ve Eren, M. 2013. Türkiye’de istatistikî bölge birimleri sınıflamasına göre düzey 2 bölgelerinin ekonomik etkinliklerinin VZA yöntemi ile belirlenmesi ve Tobit model uygulaması, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21): 75-79.
• Than, M. K. (2011) A Study of Literature Reviews on Farmer Education and Farm Efficiency Yangon University of Distance Education Research Journal, 3(1), http://www.yude.edu.mm/demos/Journals/V3N1- 15eco.pdf [erişim tarihi: 30.07.2014]
• TÜİK, 2004. Hanehalkı İşgücü Araştırması Veri Seti, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
• TÜİK, 2011a. Hanehalkı İşgücü Araştırması Veri Seti, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
• TÜİK, 2011b. TÜİK 2011 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara.
• TÜİK, 2014. Gayri safi Katma Değer: Bölgesel Sonuçlar (2004-2011), Ulusal Heasplar Daire Başkanlığı, Yıllık Hesaplar Grubu, Nisan, Ankara.
• Ünal, I. L. 1991. İşgücü piyasalarında eğitimsel niteliklerin rolü, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2): 747-767.
• Ünal, I. L. 1996. Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi, Epar Yayınları, Ankara.
• Wadud, A ve Ben, W. 2000. Farm household efficiency in Bangladesh:a comparison of stochastic frontier and DEA methods, Applied Economics, 32: 1665- 1673.
• Sorumlu Yazar: Taylan KIYMAZ
• [e-mail]
• Geliş Tarihi : 04/11/2014
• Kabul Tarihi : 29/01/2015