The Causality Relationship Between Agricultural GDP and the Agricultural Investment in Turkey

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 1, 63 - 76, 31.07.2018

Fazıl Akın Olgun , Ferruh Işın , Şule Işın

https://doi.org/10.24181/tarekoder.450004

Cited By: 5

Öz

In this study, the trend of public and private sector fixed capital investments and the agricultural gross

domestic product for 1983-2015 were examined in Turkey. The aim of the study is to determine the impact of

both public and private sector fixed capital investments on agricultural GDP during the period under review

and to determine the interaction among agricultural GDP, public sector agricultural fixed investment and

private sector agricultural fixed investment.

For this purpose first, the existence of a long-term relationship between the variables was determined using

Johansen cointegration analysis. Then, the vector error correction model (VECM) was used to determine the

distinction between short-term dynamics and long-run equilibrium among the variables. The analysis of

Vector Error Correction (VEC) Granger Causality was performed to detect short-term causality.

The cointegration analysis revealed the existence of a long-term relationship between agricultural gross

domestic product, agricultural public sector fixed capital investments and agricultural private sector fixed

capital investments. The coefficient of the error correction term obtained from VECM where agricultural

GDP is a dependent variable is found to be -0.98. This coefficient, which is negative but statistically

insignificant, indicates that the error correction mechanism does not work. According to the results of the

causality analysis, in the short term, public sector agricultural fixed investments and private sector

agricultural fixed investments are not the reason for agricultural GDP, and agricultural GDP and private

sector agricultural fixed investments are not the cause of public sector agricultural fixed investments. While

the causality relation between agricultural GDP and public sector agricultural fixed investments is not found,

it is concluded that agricultural GDP is the reason of private sector agricultural fixed investments.

Anahtar Kelimeler

Agricultural Fixed Capital Investments, Agricultural GDP, Causality, Johansen Cointegration Test, Vector Error Correction Model (VECM)

Türkiye'de Tarımsal GSYH İle Tarımsal Yatırımlar Arasında Nedensellik İlişkisi

Öz

Bu çalışmada 1983-2015 yılları arasında Türkiye'de tarım sektörüne yönelik kamu ve özel sektör sabit

sermaye yatırımlarının değişimi ile tarımsal gayrisafi yurtiçi hasıla değişimleri incelenmiştir. Çalışmanın

amacı, incelenen dönemde hem kamu hem de özel sektör tarafından gerçekleştirilen sabit sermaye

yatırımlarının tarımsal gayri safi yurtiçi hasıla (TGSYH) üzerindeki etkisinin ortaya koyulması ve ayrıca

TGSYH, kamu sektörü tarımsal sabit sermaye yatırımları (TSKY) ve özel sektör tarımsal sabit sermaye

yatırımları (TSOY) arasındaki etkileşimin belirlenmesidir.

Bu amaçla çalışmada öncelikle Johansen Eşbütünleşme Analizi ile değişkenler arasındaki uzun dönemli

ilişkinin varlığı ortaya konulmuştur. Daha sonra vektör hata düzeltme modeli ile değişkenler arasında uzun

dönem dengesi ile kısa dönem dinamikleri arasındaki ayrım belirlenmiştir. Kısa dönem nedenselliği ortaya

koymak amacıyla da vektör hata düzeltme nedensellik analizi yapılmıştır.

Eşbütünleşme analizi sonucunda tarımsal gayrisafi yurtiçi hasıla, tarımsal kamu sektörü sabit sermaye

yatırımları ve tarımsal özel sektör sabit sermaye yatırımları arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı ortaya

konulmuştur. Vectör hata düzeltme modeli sonucunda ise, TGSYH'nin bağımlı değişken olduğu VECM'den

elde edilen hata düzeltme teriminin katsayısı -0.98 olarak bulunmuştur. Negatif olan ancak istatistiksel

olarak anlamlı olmayan bu katsayı hata düzeltme mekanizmasının çalışmadığını göstermektedir. Nedensellik

analizi sonuçlarına göre kısa dönemde, TKSY ve TSOY'nın TGSYH'nın nedeni olmadığı, TGSYH ve

TSOY'nın TSKY'nın nedeni olmadığı sonucuna varılmıştır. TGSYH ile TSKY arasında nedensellik

ilişkisine rastlanmaz iken TGSYH'nin TSOY'nin nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarımsal Sabit Sermaye Yatırımlar, Tarımsal GSYH, Nedensellik, Johansen Eşbütünleşme Testi, Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM)

Kaynakça

• Benli, K.Y., Yenisu, E., 2017, “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye İçin Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2), 49-72.
• Cengiz, S., Baydur, C.M. 2010, “Kırdan Kente Göç ve Tarımsal Verimlilik: Türkiye Örneği”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt: 19, sayı: 2, 85-98.
• Çetin, M., 2012, “Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt:7 sayı:1, 211-230.
• Çetinkaya, A. T., Türk, E., 2014, “Tasarruf Ve Yatırımların Ekonomik Büyümeye Etkisi Türkiye Örneği (1975-2012)”, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, cilt 24, sayı 2, 45-60.
• Demir, Y., 2007, “Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, sayı: 34, 152-161.
• Dickey, David A. and Fuller, Wayne A., 1981,“Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, vol. 49, no. 4, 1057-1072.
• Düzgün, R., 2008, “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Yurtiçi Yatırımlar Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Türkiye Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 187-204.
• Gujarati D. N., 2016, Örneklerle Ekonometri, çeviren: N. Bolatoğlu, BB101 Yayınları, Ankara.
• Gujarati, D. N., 2006, T emel Ekonometri, çeviren: Ü. Şeneser , G. G. Şenesen, Literatür Y ayıncılık, İstanbul.
• Johansen, S. and Juselius, K., 1990, “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration — with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statisiıcs, 169-210.
• Kalem, A., 2015, Türkiye'deki Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımlarına Etkisinin İncelenmesi, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Yayın No:2922.
• Koyuncu, F.T., 2017, “Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki: Türkiye Uygulaması (1990-2015)”, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 7 (2): 17-24.
• T.C.K.B, 2017, Kalkınma Bakanlığı, Yıllık Programlar, (http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/YillikProgramlar.aspx).
• T.C.K.B, 2017, Kalkınma Bakanlığı, Temel Ekonomik Göstergeler, (http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/ TemelEkonomikGostergelerTam.aspx).
• Terin, M., Aksoy, A., Güler, İ.O., 2013, “Tarımsal Büyümeye Etki Eden Ekonomik Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma”, Iğdır Üni. Fen Bil. Enst. Dergisi, 3(3), 41-50.
• TÜİK, 2017, Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr, Veri Tabanları, Erişim Tarihi, Ocak 2018