CENSUS BOOKS IN THE EXAMPLE OF SUŞEHRI GENERAL CENSUS (1835-1843)

Yıl 2018, Cilt: 37 Sayı: 64, 261 - 272, 01.10.2018

Hamiyet Sezer Feyzioğlu

https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000702

Öz

Population and estate kind of registers were made as “population and estate tahrirs” in the 15th and 16th centuries in the Ottoman Empire. These registers were done regularly for a long time, but they lost the old order in time. The first general census was made in the Ottoman Empire in the period of Sultan Mahmud II. The general census was practiced first in Istanbul and later in the other parts of the state. In Suşehri nahiyesi, where now is one of the districts in Sivas and in the Ottoman times was belonged to Karahisar-ı Şarki sanjak, a general census including the villages was carried on and registered in a book. In this study, Suşehri in particular, the information is given about general census and registers. In the research, the information about population in the register book of Suşehri is evaluated

Anahtar Kelimeler

General Census, Suşehri, Cencus Book.

Suşehri nüfus sayımı (1835-1843) örneğinde nüfus defterleri

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nda nüfus ve arazi konusunda sayımlar en erken 15 ve 16.yüzyıllarda arazi ve nüfus tahrirleri şeklinde yapılmıştır. Uzun süre düzenli olarak yapılmış olan bu sayımlar zamanla eski düzenlerini yitirmişlerdir. II. Mahmut dönemine gelindiğinde Osmanlı’da ilk nüfus sayımının yapıldığını görmekteyiz. Önce İstanbul’da daha sonra ülkenin genelinde sayımlar yapıldı. Bugün Sivas ili sınırlarında bir ilçe olan, o dönemde ise Karahisar-ı Şarki Sancağına bağlı Suşehri nahiyesinde de 1835 yılında köyleri içeren bir sayımın yapıldığını ve deftere kaydedildiğini tespit etmekteyiz. İşte bu çalışmada Suşehri nüfus defteri özelinde genel manada nüfus sayımı ve kayıtları hakkında bilgi verilmeye çalışılacaktır. İncelemede Suşehri’ne ait defterdeki nüfusa ilişkin bilgiler değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Nüfus sayımı, Suşehri, Nüfus defteri

Kaynakça

• Akbayar, N., “Tanzimat’tan Sonra Osmanlı Nüfusu”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, 5, İstanbul, İletişim yay., 1985, s.1238-1246.
• Aydın, M., “Sultan II. Mahmut Dönemi’nde Yapılan Nüfus Tahrirleri”, Sultan II. Mahmut ve Reformları Semineri Bildirileri (28-30 Haziran 1989), İstanbul, 1990, s.81-106.
• Barkan, Ö. L., “Türkiye’de İmparatorluk Devirlerinin Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakana Mahsus İstatistik Defterleri”, İÜ. İktisat Fakültesi Mecmuası, 2/1, 1940-41.
• Bacacı, S., Dağdelen, İ., Doğan, O., Ünye Nüfus Defteri (1834), İstanbul, ÜNDER yay., 2011.
• Behar, C., “Osmanlı Nüfus İstatistikleri ve 1831 Sonrası Modernleşmesi”, Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik, I, DİE Matbaası, Ankara, 2000
• Bingöl, S., İstanbul’da 1829 Nüfus Sayımı ve Bazı Mahallerin Müslüman Nüfusu Üzerine Bir İnceleme”, A.Ü.DTCF.Tarih Araştırmaları Dergisi, 36/43, 2004, s.43-60.
• Çadırcı, M., Tanzimat Sürecinde Türkiye Anadolu Kentleri, der. Tülay Ercoşkun, Ankara, İmge yay. 2011
• Çadırcı, M., Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Ankara, TTK, yay. 1997.
• Çadırcı, M, Armağan, L., Bingöl, S., Koç, B., 1830 Sayımında Ankara, Ankara, Büyükşehir Belediyesi yay., 2000.
• Çimen, A., “Sayım, Kayıt Düzeni ve Teşkilatlanma Açısından Osmanlı’da Nüfus Hizmetleri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14/3, Ankara, 2012.
• Keskin, M., 1831 Tarihli Nüfus Sayımına Göre Düzce, Düzce, Düzce Belediyesi yay., 2014.
• Kırca, K., Yakacıki Akşehir-i Abad ve Suşehri Nahiyeleri 1835 Taraihli Nüfus Kütüğü, İstanbul, Kitabevi yay., 2012.
• Kıvrım, İ., Şebinkarahisar Kazası Nüfus Defteri (1251/1835), Giresun, Giresun il Özel İdaresi yay.,2015
• Koçak, Z., Taşkıran, H., “ 2793 Numaralı Ahlat Kazası Müslim Nüfus Defteri (30 Rebiyülevvel 1252/15 Temmuz 18369’nin Tanıtım ve Değerlendirilmesi”, Tarih Okulu Dergisi, 7/ XVII, Mart 2014, s. 421-442
• Küçük, C., “Ceride Nezareti”, DİA, c. VII, İstanbul, 1993, s.409.
• Öz, M., “Tahrir Defterlerinin Osmanlı Tarih Araştırmalarında Kullanılması Hakkında Bazı Düşünceler”, Vakıflar Dergisi, 22, 1991, s. 431-433.
• Özcan, S., H.1256 (1840) Tarihli Amasya Nüfus Defteri ile H.1260-1261(1844- 1845)Tarihli Amasya Temettuat Defterlerinin Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi”, Studies of The Ottoman Dumain, 6/11, Ağustos 2016, 97-118.
• Özer, H., Ladik Nüfus Defteri (1846 Tarihli), Transkripsiyon ve Değerlendirme, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı yüksek lisans tezi, İstanbul, 2015
• Selçuk, H., “Niğde’de İlk Nüfus Sayımı (23 Şevval 1246/ 6 Nisan 1831)”, The Journal of Academic Social Science Studies, 6/2, 2013, s.1263-1284
• Serper, Ö., Demografiye Giriş, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1980
• Taş, B., Yiğit, İ., “Tanzimat’tan Cumhuriyete Beyşehir Kazasında Nüfus”, ATAM Dergisi, XXVII/81, (Kasım 2011), s.489-532.
• Tümertekin, E. – Özgüç, N., Beşeri Coğrafya İnsan Kültür Mekan, İstanbul, Çantay Kitabevi, 2009
• Yüksel, H., “Osmanlı’da Modern Anlamda Yapılan İlk Nüfus Sayımına Göre Divriği’nin Demografik Yapısı”, Nüfusbilim Dergisi, Turkish Journal of Population Studies, 28-29, 2006-2007, s. 73-89.