Some Considerations on the Opening Process of Halkali Agricultural School and Report of Amasyan Efendi
Öz
The first actual enterprise for contemporary agricultural education in the Ottoman Empire was the opening of Agriculture School in 1847. However, this experience, due to its unplanned nature, was quite short-lived since it was founded as an attempt to produce high-quality cotton. After the closure of the school in 1851, attempts to establish a new agriculture school were postponed until 1870s. The only condition for modern agricultural tools and devices to be so widespread was to have agricultural schools; but, it was at the state agenda only in 1871. On the other hand, the most active politician supporting this issue was Amasyan Efendi who was an expert in agriculture and had been trained in France. The works that he started and actively carried out resulted in 1891 and finally after forty years of recess, agricultural education started to be offered again under the name of Halkalı Agriculture and Veterinary School.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Hariciye Nezâreti Tercüme Odası, Dosya 463/69 (Amasyan Efendi’nin Layihası s.1-32).
- Hazine-i Hassa Defteri Nr.19239 (Ayamama Çiftliği’nin Demirbaş Listesi s.1-7).
- İrade Mesâil-i Mühimme, Dosya 133/5696.
- Meclis-i Tanzimat Defteri, Nr.3 (Dersaâdet Civarında Tesis Olunacak Numune Çiftliği Hakkında Nizamnâme s.38-41).
- Sadâret Mektubi Kalemi, Dosya 37/77.
- Ziraat Gazetesi, aded 1, (17 Ş 1297/25 Temmuz 1880); aded 20, (15 L 1301/8 Ağustos 1884).
- Düstûr, Birinci Tertib (Zeyl), Numero 4, Matbaa-yı Osmaniyye, Dersaâdet, 1302.
- Düstûr, Birinci Tertib, C.VII, Başvekâlet Devlet Matbaası, Ankara, 1941.
- ERGIN, Osman, Türk Maarif Tarihi, C.I-II, Eser Matbaası, İstanbul, 1977.
- Kadıoğlu Sevtap, “Osmanlı Döneminde Türkiye’de Ziraat Okulları Üzerine Notlar ve Tedrisat-ı Ziraiye Nizamnamesi”, Kutadgubilig, S.8, İstanbul (Ekim) 2005, s. 239- 257.
- _______, “Halkalı Ziraat Mekteb-i Âlisi Mecmuasu Üzerine Bir İnceleme”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, IV/1, 2002, s.99-118.
- KESKIN, Özkan, Orman ve Ma‘âdin Nezâreti’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2005.
- MAĞDEN, Ragıp Ziya, Ziraî Öğretimde 110 Yıl, Güzel İstanbul Matbaası, Ankara, 1959.
- Muallim Akif Bey, Mektebin Mevkiʽi, Ebniyesi, Tarihçesi, Halkalı Ziraat Mektebi Alisi Mecmuası, Numero 1, İstikbal Matbaası, İstanbul, 1333, s.2-8.
- PAMUKCİYAN, Kevork, Biyografileriyle Ermeniler, Aras Yayıncılık, İstanbul, 2003.
- QUATAERT, Donald, Anadolu’da Osmanlı Reformu ve Tarım 1876-1908, (Çevirenler: Nilay Özok Gündoğan, Azat Zana Gündoğan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2008.
- UNAT, Faik Reşit, Türkiye Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihî Bir Bakış, M.E.B., Yayınları, Ankara, 1964.
- YILDIRIM, Mehmet Ali, Osmanlı’da İlk Çağdaş Zirai Eğitim Kurumu: Ziraat Mektebi (1847-4851), OTAM, S.24, Ankara, 2010, s.223-236.
- YILDIZ, Özgür, “Halkalı Ziraat Mektebi’nin Tarihçesi”, Jasss, C.5/4, Ağustos 2012, s.293-336.
Öz
Osmanlı Devleti’nde çağdaş ziraî eğitime yönelik ilk fiili girişim 1847 yılında Ziraat Talimhanesi’nin açılışıyla gerçekleşmişti. Ancak kaliteli pamuk üretme çabalarının tezahürü olan dolayısıyla plansız ve programsız olarak hayata geçen bu deneyim oldukça kısa sürdü. Talimhanenin 1851 yılında kapanmasının ardından yeni bir ziraat mektebi açma teşebbüsü 1870’li yıllara kadar ötelendi. Ülkede modern tarımın ve tarım alet-edevatının yaygın hale gelmesi için ziraat mektepleri tesis edilmesinin birinci şart olduğu ancak 1871 yılında devletin gündemine gelebildi. Bu konudaki en aktif devlet adamı ise Fransa’da eğitim görmüş uzman bir ziraatçı olan Amasyan Efendi idi. Onun başlattığı ve bilfiil yürüttüğü çalışmalar 1891 yılında netice verdi ve nihayet kırk yıl aradan sonra Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi çatısı altında tekrar ziraat eğitimi verilmeye başlandı
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Hariciye Nezâreti Tercüme Odası, Dosya 463/69 (Amasyan Efendi’nin Layihası s.1-32).
- Hazine-i Hassa Defteri Nr.19239 (Ayamama Çiftliği’nin Demirbaş Listesi s.1-7).
- İrade Mesâil-i Mühimme, Dosya 133/5696.
- Meclis-i Tanzimat Defteri, Nr.3 (Dersaâdet Civarında Tesis Olunacak Numune Çiftliği Hakkında Nizamnâme s.38-41).
- Sadâret Mektubi Kalemi, Dosya 37/77.
- Ziraat Gazetesi, aded 1, (17 Ş 1297/25 Temmuz 1880); aded 20, (15 L 1301/8 Ağustos 1884).
- Düstûr, Birinci Tertib (Zeyl), Numero 4, Matbaa-yı Osmaniyye, Dersaâdet, 1302.
- Düstûr, Birinci Tertib, C.VII, Başvekâlet Devlet Matbaası, Ankara, 1941.
- ERGIN, Osman, Türk Maarif Tarihi, C.I-II, Eser Matbaası, İstanbul, 1977.
- Kadıoğlu Sevtap, “Osmanlı Döneminde Türkiye’de Ziraat Okulları Üzerine Notlar ve Tedrisat-ı Ziraiye Nizamnamesi”, Kutadgubilig, S.8, İstanbul (Ekim) 2005, s. 239- 257.
- _______, “Halkalı Ziraat Mekteb-i Âlisi Mecmuasu Üzerine Bir İnceleme”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, IV/1, 2002, s.99-118.
- KESKIN, Özkan, Orman ve Ma‘âdin Nezâreti’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2005.
- MAĞDEN, Ragıp Ziya, Ziraî Öğretimde 110 Yıl, Güzel İstanbul Matbaası, Ankara, 1959.
- Muallim Akif Bey, Mektebin Mevkiʽi, Ebniyesi, Tarihçesi, Halkalı Ziraat Mektebi Alisi Mecmuası, Numero 1, İstikbal Matbaası, İstanbul, 1333, s.2-8.
- PAMUKCİYAN, Kevork, Biyografileriyle Ermeniler, Aras Yayıncılık, İstanbul, 2003.
- QUATAERT, Donald, Anadolu’da Osmanlı Reformu ve Tarım 1876-1908, (Çevirenler: Nilay Özok Gündoğan, Azat Zana Gündoğan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2008.
- UNAT, Faik Reşit, Türkiye Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihî Bir Bakış, M.E.B., Yayınları, Ankara, 1964.
- YILDIRIM, Mehmet Ali, Osmanlı’da İlk Çağdaş Zirai Eğitim Kurumu: Ziraat Mektebi (1847-4851), OTAM, S.24, Ankara, 2010, s.223-236.
- YILDIZ, Özgür, “Halkalı Ziraat Mektebi’nin Tarihçesi”, Jasss, C.5/4, Ağustos 2012, s.293-336.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 32 Sayı: 53 |