The Missing God Telipinu Myth: A Chapter from the Ancient Anatolian Mythology

Yıl 2009, Cilt: 28 Sayı: 45, 85 - 106, 01.05.2009

Reyhan Esma

https://doi.org/10.1501/Tarar_0000000420

Cited By: 2

Öz

The Hittites haven’t their own mythos. They served as a bridge to transfer this kind of literary creations from the local Anatolians (Hatti) and the other cultures (Hurri and Mesopotamia) to the ancient civilizations. The most important one of those samples is the mythos, called as “The missing God Telipinu”, which build on a theme about “turning back a god who got angry to someone or something, and went away the country, so with his departure, he took away the wealth and abundance”

Anahtar Kelimeler

Mitos, Tanrı Telipinu, Kizzuwatna, Tanrıça Kamrušepa, Analoji.

Kayıp Tanrı Telipinu Mitosu: Eskiçağ Anadolu Mitolojisinden Bir Kesit

Öz

Hititlerin kendilerine özgü mitosları yoktu. Onlar, yerli Anadolu (Hatti) ve diğer kültürlerden (Hurri, Mezopotamya) aldıkları bu türdeki edebi ürünlerin, Antik Dönem uygarlıklarına aktarılmasında bir köprü vazifesi gördüler. Bunun en güzel örneği, “her hangi bir kimseye ya da olaya öfkelenerek ülkeyi terk edip giden ve gidişiyle bolluk ve bereketi de beraberinde götüren tanrıyı geri döndürme” konusu üzerine kurulan Hatti kökenli “Kayıp Tanrı Telipinu” mitosudur

Anahtar Kelimeler

Mitos, Tanrı Telipinu, Kizzuwatna, Tanrıça Kamrušepa, Analoji

Kaynakça

• Agizza, R. (2001) Antik Yunan’da Mitoloji, Masallar ve Söylenceler, (Trans. Z.Zühre İlkgelen) İstanbul.
• Alp, S. (1983) Beitrage zur Erforschung des hethitischen Tempels, Kultanlagen im Lichte der Keilschriftexte, Ankara .
• Armstrong, K. (2006) Mitlerin Kısa Tarihi (Trans. D.Şendil), İstanbul.
• Bryce, T. (2003) Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, Ankara.
• Coşkun, Y. (1979) Boğazköy Metinlerinde Geçen Bazı Seçme Kap İsimleri, Ankara.
• CHD; The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Chicago 1980 vdd.
• CTH; E.Laroche, Catalogue des Textes Hittites, Paris 1971.
• Dinçol, A.M. (1982) Anadolu Uygarlıkları I, Ankara.
• (1985) “Ašhella Rituali (CTH 394) ve Hititlerde Salgın Hastalıklara Karşı Yapılan Majik İşlemlere Toplu Bir Bakış”, Belleten Cilt:XLIX Sayı:193, Ankara.
• Eliade, M. (1993) Mitlerin Özellikleri (Trans. S.Rifat), İstanbul.
• Erkut, S. (2002) ”Hititçe GIŠeya- ve Onun Türkçe Karşılığı Hakkında”, 14. Uluslararası Türk Tarih Kongresi, Ankara. 2002.
• Ertem, H. (1987) Boğazköy Metinlerine Göre Hititler Devri Anadolu’sunun Florası (2.Baskı), Ankara.
• Gaster, Theodor H. (2000) Thespis, Eski Yakındoğu’da Ritüel, Mit ve Drama, (Trans.Mehmet Doğan), İstanbul.
• Goetze, A. (1957) Kleinasien2, Zweite neubearbeitete Aufl. (Hand-buch der Altertumswissenschaft), München.
• (1969) “Hittite Rituals, Incantations and Description of Festivals”, Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament, Princeton.
• Haas, V. – Wilhelm, G. (1974) “Hurritische und Luwische Riten aus Kizzuwatna, Hurritologische Studien I”, Alter Orient und Altes Testament Sonderreihe III, Kevelaer und Neukirchen-Vluyn.
• Haas, V. (1998) “Die hurritischen Ritualtermini in hethitschem Kontext”, Corpus der hurritischen Sprachdenkmäler (ChS 9), Roma.
• Hoffner, H.A. (1990) Hittite Myths, Atlanta, Georgia.
• Hooke, S.H. (1991) Ortadoğu Mitolojisi (Trans.A. Şenel), Ankara.
• HW; Friedrich, J. (1952) Hethitisches Wörterbuch, Leiden.
• HZL; C.Rüster- E.Neu (1989) Hethitischen Zeichenlexion, Wiesbaden.
• Imparati, F. (1992) Hitit Yasaları, Ankara.
• Karauğuz, G. (2001) Hitit Mitolojisi, Konya.
• Ökse, A.T. (2006) “Eski Önasya’dan Günümüze Bahar Bayramları ve Bereket Törenleri”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, Ankara.
• Reyhan, E. (1998) “Hititlerde Toprak Tahsisi”, III.Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri (Çorum 16-22 Eylül 1996), Ankara.
• (2003); “Hitit Büyü Ritüellerinin Uygulama Şekilleri Üzerine Bir İnceleme”, Archivum Anatolicum Cilt:VI Sayı:2, Ankara 2003.