ÇOK PARTİLİ DÖNEME GEÇİŞİN İLK KADIN MİLLETVEKİLLERİ VE FAALİYETLERİ (1950-1954)

Yıl 2019, Cilt: 38 Sayı: 65, 361 - 394, 19.09.2019

Ebru Çoban

Öz

The place of woman in the society began to
be examined first during the Republic. Being one of the primary topics in
almost every realm of the life in the last century, woman has  also been a hot topic in political science.
Woman as an issue has not been limited to the interest of those who are called
feminists, but also addressed by so many intellectuals. Thus, woman’s role in
politic has long been under discussion. The perception all over the world is
that one of the greatest indicator of a country’s democracy is the rights given
to women. Women in Turkey were quite effective at the demonstrations, press and
association activities during “Meşrutiyet”, the pre-Republic period, and made
remarkable contributions to the national resistance. With the proclamation of
the Republic, the political rights granted to the women were legalized, and
subsequently they actively involved in local and general elections in 1930 and
1934 respectively. The new Turkey was one of the countries that gave women the
right to elect and be elected, yet the representation rate of the women at the
National Assembly have remained below the world average. When the bylaws and election
bulletins of the Democrat Party period (1950-1960) are put under scrutiny, it
is seen that the party during its reign had not addressed woman as a subject
matter but rather focused on the concept of family. In this study, biographies
and activities of the female parliamentarians who were elected at the first
general elections after the transition to the multiparty period will be
addressed. The publications and minute chronicles of the Turkish Grand National
Assembly will be the primary resources in this study.  

Anahtar Kelimeler

Kadın, Seçim, Demokrasi, Demokrat Parti

Kaynakça

• Resmi YayınlarMilletvekili Genel Seçimleri, 1923-2011, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ankara, 2012.TBMM Tercüme-i Hal Kağıdı ve Sicil Dosyası, Nazlı Tlabar (Hatice Nazılı Tlabar), Dönem:IX, No:1715.TBMM Albümü, 1920-2010, C.2, 1950-1980, TBMM Yayını, Ankara, 2010.TBMM Tutanak Dergisi, IX. Dönem (1950-1954).TBMM Tutanak Dergisi, VIII. Dönem, (1946-1950).Süreli Yayınlar Cumhuriyet MilliyetEserler, Makaleler, TezlerAdıvar, H.E., Mor Salkımlı Ev, Atlas Kitabevi, İstanbul 1992.Aktaş, Ş., “Halide Edip Adıvar (1882, İstanbul – 9 Ocak 1964, İstanbul)”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, C. 20, S. 1, 2013, s.s.1-12.Çadır, M., Kadının Siyasal Yaşama Katılımında Siyasi Parti Kadın Kollarının Rolü (TBMM’de Grubu Bulunan Siyasi Partiler Bağlamında Ankara İli Örneği), T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara 2011.Çalışırlar, İ., Halide Edib-Biyografisine Sığmayan Kadın, Everest Yayınları, İstanbul 2010.Çatalbaş, R., “Young Men’s Christian Association’ın Türkiye’deki Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.55, S. 1, Haziran 2014, ss.101-122.Enginün, İ., Halide Edib Adıvar, Türk Büyükleri Dizisi:16, Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara 1989.Gökçimen, S., “Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi”, Yasama Derneği Yasama Dergisi, S.10, Eylül 2008, s.s.5-59.Hirş, Ord. Prof. Dr. E., “Bern Sözleşmesi”, Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi, 1950, C. VII, S. 1-2, s. 130- 145.Konan, B., “Türk Kadınının Siyasi Hakları Kazanma Süreci”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 60, S.1, s.s.157-174.Lewis, R., Oryantalizmi Yeniden Düşünmek, Kapı Yayınları, İstanbul 2006.Necatigil, B., Edebiyatımızda isimler Sözlüğü, Varlık Yayınları, 9. Baskı, İstanbul 1978.Öztürk, K., “Türk Parlamento Tarihi: IX.Dönem (1950-54)”, C.VII, TBMM Yayınları, Ankara 1998.Şanal, M., Türkiye’de Öğretmen Okullarında Okutulan Meslek Dersi Kitaplarının Pedagojik Açıdan Değerlendirilmesi (1848–1918), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2002.Tanör, B., Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, İstanbul 1997.Tatlı, C., Demokrat Parti Döneminde Toplumsal ve Siyasal Hayatta Kadın, İstanbul Üniversitesi, AİİTE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2008.Türk Parlamento Tarihinde Kadın Parlamenterler 1935-2009 (Haz. Semra Gökçimen), Türkiye Büyük Millet Meclisi Yayınları, Ankara 2009.Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İnci Enginün, Halide Edip Adıvar maddesi, C.1, s.376.