ANTİKÇAĞDA PONTOS BÖLGESİ’NDE YAŞAYAN OTOKTON HALKLAR/AUTOCHTHONOUS PEOPLES LIVING IN THE PONTOS REGION IN ANCIENT AGES

Yıl 2023, Cilt: 42 Sayı: 74, 83 - 107, 02.10.2023

Mesut Kınacı

https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.1299060

Öz

Antikçağda Pontos Eukseinos (Karadeniz) olarak adlandırılan denizin güneydoğusunda yer alan topraklar Pontos Bölgesi olarak anılmıştır. Bu bölge kuzeyde Pontos Eukseinos, güneyde ve batıda Halys Nehri, doğuda ise Apsarros Nehri’yle sınırlanmıştır. Pontos Bölgesi içinde verimli ve sulak arazileri barındıran ve ılıman iklime sahip kıyı kesimler; dağlık, kıyı kesime göre daha sert iklime sahip iç kesimler olmak üzere iki farklı karakteristiktedir. Dağlık olan alanlar madencilik ve kereste bakımından; kıyı kesim ise tarım, hayvancılık, balıkçılık ve ticaret bakımından önemliydi. Bu özellikleriyle Pontos, çağlar boyunca insan topluluklarının yaşamı için cazip bir bölge olmuştur. Bölgede Tibarenoi, Khalybes kavmi, Mossynoikoi, Makrokephaloi, Drilai etc. gibi otokton halklar yaşamış, bu halklar bölgeyi şekillendirmiş ve Pontos Bölgesi’yle özdeşleşmiştir. Bu araştırmada Arkaik, Klasik, Hellenistik ve Roma dönemlerinde Pontos Bölgesi’nde yaşamış otokton halklar, bu halkların gelenekleri, mizaçları ve bölgenin sosyo-kültürel tarihine etkileri incelenmiştir.
Abstract
The lands located in the southeast of the sea, which was called the Pontos Eukseinos (the Black Sea) in ancient times, were called the Pontos Region. This region was bordered by the Pontos Euxeinos in the north, the Halys River in the south and west, and the Apsarros River in the east. The Pontos region had two different climatic characteristics. The first one was the coastal areas with fertile wetlands and temperate climates, and the second was the inland parts with harsher weather conditions compared to the coastal part. The mountainous areas were important for mining and timber trade, while the coastal part was a significant hub for agriculture, animal husbandry, fishing, and trade. Consequently, thanks to its rich resources and temperate climate, the Pontos region became an attraction centre for people to settle there for ages. The autochthonous peoples such as Tibarenoi, Chalybes tribe, Mossynoikoi, Makrokephaloi, and Drilai etc. lived in the region and shaped it with their own social and cultural norms and traditions, so they were identified with the region. This study aims to exhibit the autochthonous peoples who lived in the Pontos Region during the Archaic, Classical, Hellenistic and Roman periods and how their traditions and temperaments played a significant role in the formation of the socio-cultural history of the region.

Anahtar Kelimeler

Karadeniz., Tarihsel Coğrafya, Kavimler, Gelenekler, Black Sea, Historical Geography, Tribes, Traditions

Kaynakça

• Aiskh. Pr. Aiskhylos, Prometheus Desmotes, Aeschylus, Suppliant Maidens, Persians, Prometheus, Seven Against Thebes, çev. H. W. Smyth. Cambridge - Massachusetts - London 1956.
• Aiskh. Tr. Aiskhylos, Septem contra Thebes, Aeschylus, Suppliant Maidens, Persians, Prometheus, Seven Against Thebes, çev. H. W. Smyth. Cambridge - Massachusetts - London 1956.
• Alparslan, M. (2010). “Hitit Tarih Sahnesi”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, S. 15, s. 86-95.
• Amm. Marc. Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum Libri, Ammianus Marcellinus, Roman History, çev. J. C. Rolfe. London 1927.