THEFT IN THE KÜLTEPE TABLETS: A PERSPECTIVE ON EARLY PERIOD SECURITY UNDERSTANDING

Yıl 2025, Cilt: 44 Sayı: 79, 181 - 189, 30.09.2025

Melike Zoroğlu

Öz

This article aims to analyse the theft cases reflected in the first-hand documents of the Old Assyrian period and to make evaluations about the security understanding, social order and property relations of the period. The archival documents unearthed during the Kültepe-Kaniš excavations show that theft was perceived not only as a material loss but also as a threat to the social structure. The security problems faced by Assyrian merchants were discussed together with the harsh geographical conditions in Anatolia, banditry and inadequate local control. A total of nine documents were examined and in these documents the definition of the crime, the relationships between the parties, the social context in which the crime took place, and the punishments imposed were analyzed in detail. The findings reveal that theft cases occurred not only between individuals, but also within collective structures such as families and commercial partners, and that the legal process was shaped accordingly. Although the study is based on a limited number of documents, it aims to contribute to the understanding of the multi-layered nature of the security phenomenon in ancient Assyrian society.

Anahtar Kelimeler

Theft , Murder , Security , Crime , Punishment

KÜLTEPE TABLETLERİNDE HIRSIZLIK: ERKEN DÖNEM GÜVENLİK ANLAYIŞINA BİR BAKIŞ

Öz

Bu makale, Eski Asur dönemine ait birinci elden belgelere yansıyan hırsızlık vakalarını inceleyerek, dönemin güvenlik anlayışı, toplumsal düzeni ve mülkiyet ilişkileri hakkında değerlendirmelerde bulunmayı amaçlamaktadır. Kültepe-Kaniš kazılarında gün yüzüne çıkarılan arşiv belgeleri, hırsızlık suçunun yalnızca maddî bir kayıp olarak değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı tehdit eden bir unsur olarak da algılandığını göstermektedir. Asurlu tüccarların karşılaştığı güvenlik sorunları, Anadolu’daki zorlu coğrafî koşullar, eşkıyalık ve yetersiz yerel denetim ile birlikte ele alınmıştır. Çalışma kapsamında toplam 9 adet belge incelenmiş; bu belgelerde suçun tanımı, taraflar arasındaki ilişkiler, suçun gerçekleştiği sosyal bağlam ve uygulanan cezalar detaylı biçimde analiz edilmiştir. Bulgular, hırsızlık vakalarının sadece bireyler arası değil, aynı zamanda aile ve ticarî ortaklar gibi kolektif yapılar içinde de ortaya çıktığını ve hukukî sürecin bu doğrultuda şekillendiğini ortaya koymaktadır. Araştırma, sınırlı sayıdaki belgeye dayanmasına rağmen Eski Asur toplumunda güvenlik olgusunun çok katmanlı doğasını anlamaya katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Hırsızlık , Cinayet , Güvenlik , Suç , Ceza

Kaynakça

• Balkan, K. (1974). “Cancellation of Debts in Cappadocian Tablets from Kültepe”, FS Güterbock I, s. 29-41.
• Bardakoğlu, A. (1998). “Hırsızlık”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17, İstanbul, TDV Yayınları, s. 384-396.
• Bilgiç, E.-Sever, H.-Günbattı, C.-Bayram, S. (1990). (Ankara) Kültepe Tabletleri I, TTKY VI-33, Ankara.
• Erol, H. (2007). “Kültepe Metinlerine Göre Asurlu Tüccarların Can ve Mal Güvenliği”, Mısır-Hitit Ebedi Barış Antlaşması (Kadeş) ve Eski Ön Asya’da Barış, E.Ü Kapadokya Araştırma Merkezi, Kayseri, s. 135-149.
• Goetze, A. (1940). Kizzuwatna and the Problem of Hittite Geography, Yale Oriental Series, New Haven. Günbattı, C. (2005). “Kültepe’de Bulunmuş İki Antlaşma Metni”, Belleten, s. 759-780.
• Günbattı, C. (2014). The Letter Sent To Hurmeli King Of Harsamna And The Kings Of Kaniš, TTKY, Ankara. Hecker, K. (1996). “Rechtlos in der Fremde?”, 1995 Yılı AMMK, Ankara, s.145-159.
• Kryszat, G. (1995). “İlu-šuma und der Gott aus dem Brunnen”, Vom Alten Orient zum Alten Testament, Festschrift für Wolfram Freiherr von Soden zum 85. Geburtstag am 19. Juni 1993, Alter Orient und Altes Testament (AOAT) 240, Münster, s. 201-213.
• Kuzuoğlu, A.-Kuzuoğlu, R. (2017). “Eski Asurca Metinlere Göre Tabletlerin Kopyalarının Çıkarılması Hususu ve 1998 Arşivinin Tablet Kopyaları”, Prof. Aliye Öztan’a Armağan, Ankara, s. 181-186.
• Larsen, M. T. (1976). The Old Assyrian City-State an its Colonies Mesopotamia 4, Akademisk Forlag, Copenhagen.
• Michel, C. (2001). Correspondance Des Marchands De Kaniš Au Début Du IIe Millénaire Avant J.-C, Les Éditions Du Cerf, Paris.
• Veenhof, K. R.-Eidem, J. (2008). Mesopotamia-The Old Assyrian Period, Akademic Press Fribourg Vandenhoeck&Ruprecht Göttingen, Göttingen.
• Yiğit, T. (2006). “Uršu Kuşatması Metni’nin Yeniden Değerlendirilmesi”, Anatolia 31, s. 43-55.