Türkiye’de “Köy Enstitüleri” Konusunda Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Nicelik ve Nitelik Yönleriyle Değerlendirilmesi (2010’a Kadar)

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 13 - 36, 21.06.2020

Nurgün Koç

Öz

Türk eğitim tarihinin özgün bir uygulaması olan Köy Enstitüleri, eğitim, köy- köycülük, ekonomik ve sosyal kalkınma ve Cumhuriyet’in getirdiği yeni siyasal yapılanmanın kırsal kesime ulaştırılması yönleriyle kurulduğu yıllardan günümüze kadar dikkati çeken bir olgu olmuştur. Köy Enstitüleri ile ilgili özellikle mezun olanlar tarafından pekçok yayın yapılmıştır. Akademik anlamda Türkiye’deki Köy Enstitüleri ilk kez yabancı bir araştırmacı, Fay Kirby tarafından 1962 yılında Colombia Üniversitesinde Doktora tezi olarak incelenmiştir. Türk akademisinin lisansüstü seviyede konuyu ele alması ise tespit edebildiğimiz kadarıyla 1977 yılında Hüseyin Akyüz tarafından hazırlanan Doktora tezi ile olmuştur. Uzun süre Köy Enstitüleri ile ilgili akademik çalışmalara çok rastlanmazken bu çalışmaların 2000’li yılların başından itibaren artmaya başladığı, özellikle 2010 yılından itibaren de önemli bir ivme kazandığı görülmektedir. Köy Enstitülerini Doktora seviyesinde inceleyen bir akademisyen olarak nicelik olarak önemli bir artış kaydetmiş olan Enstitüler ile ilgili tezlerin nitelik özelliklerinin de ortaya konması; popüler bir konu olan ve genel olarak ideolojik yaklaşım sergilenen Köy Enstitülerinin, ele alınan tezlerde de benzer popüler ve ideolojik yaklaşımın bir aracı haline gelip gelmediklerinin irdelenmesi, araştırmanın temel motivasyonunu oluşturmuştur. Tespit edilen 90’a yakın tezin bu çalışmada ele alınması mümkün olamayacağından ve son on yılda dikkati çeken bir artış söz konusu olduğundan iki bölüm halinde değerlendirmeyi tasarladık. Son on yılda (2010- 2020) hazırlanan tezler bu makalenin devamı niteliğindeki başka bir makalede değerlendirilmeye gayret edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Köy Enstitüleri, doktora tezi, yüksek lisans tezi, eğitim tarihi, araştırma etiği

Kaynakça

• Ayaz, M. F.- Oral, B.- Söylemez, M. (2015) Türkiye’de Öğretmen Eğitimi ile İlgili Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi. İlköğretim Online. 14 (2), 787-802.
• Cücük, E.- Doğan, A. (2018) Türkiye’de “Eğitim Tarihi” Alanında Hazırlanmış Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. (20), 129‐166.
• Çalık, M.- Sözbilir, M. (2014) İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim. 39 (174), 33-38.
• Işıksoluğu, M. K. (1994) Tezler ve Danışmanlık. Eğitim ve Bilim. 18 (94), 57-62.
• İşbilir, A. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Nitel Veri Analizi. https://www.academia.edu/41615124/Nitel_Veri_Analizi_Özet_Sosyal_Bilimlerde_Nitel_Araştırma_Yöntem (Erişim, 1.6.2020)
• Koç, N. (2013) Türk Kültür Tarihi İçerisinde Köy Enstitüleri. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Küçük, M. (2003) Bilimsel Araştırma ve Etik. Kurgu Dergisi. (20), 255-266.
• Şahin, M.- Çetinoğlu, A.- Ayvaz, S. (2013) Türkiye’de Öğretmen Eğitiminin Tarihçesi ile İlgili Tezler Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 6 (27), 494-504.
• Uygun, S. (2012) Eğitim Tarihi Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (33), 263-282.
• https://www.ykked.org.tr/index.php/kurumsal/kurulus-bildirgesi, Erişim tarihi 6.6.2020.