Anonim Şirketlerde Sorumluluk Davası Açılmasında Genel Kurul Kararı Alınmasının Gerekli Olup Olmadığı Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2019, , 235 - 258, 15.06.2019

Sevda Bora Çınar

https://doi.org/10.30622/tarr.493642

Cited By: 1

Öz

Eski 6762 sayılı
Türk Ticaret Kanunu (ETTK) anonim şirket adına yönetim kurulu üyelerine karşı
sorumluluk davası açılması için genel kurul tarafından davanın açılmasına
yönelik bir karar alınmasını zorunlu tutmaktaydı. Yargıtay da genel kurul
kararı alınmaması halinde bu durumu dava şartı eksikliği olarak kabul
etmekteydi. Bu sebeple de kararın alınmasına kadar bu durumu bekletici mesele
olarak değerlendirmekte ve davayı ertelemekteydi.

6102 sayılı Türk
Ticaret Kanunu (TTK) ise şirketin yönetim kurulu üyelerine karşı açacağı
sorumluluk davasını genel kurul kararı alınması şartına bağlamamıştır. Ancak
pay sahiplerinin oyda imtiyaz hakkının geçerli olmayacağı genel kurul
kararlarını belirten TTK m. 479/3-c hükmünde ibra ve sorumluluk davası
açılmasında oyda imtiyazın geçerli olmadığı belirtilmiştir. Bu hüküm ise
sorumluluk davası açılmasına ilişkin bir genel kurul kararını ortaya
koymaktadır ki bu hüküm doktrinde ciddi tartışmalara sebebiyet vermiştir. ETTK
uygulamasının aynen devam ettiğini ileri süren görüşler bulunduğu gibi TTK m.
479/3-c hükmünün unutularak kanunda bırakıldığını ileri süren görüşler de
bulunmaktadır. Konu bir yönüyle de usul hukukunu ilgilendirmektedir.

Yargıtay ETTK
uygulamasını aynen devam ettirmek şeklinde doktrinde ortaya atılan ilk görüşü
benimsemiştir. Ancak kanunda açıkça dava şartı olarak düzenlenmemiş bir durumun
bu şekilde yorum yoluyla dava şartı haline getirilmesi şirketin hak arama
özgürlüğünü geçici de olsa ihlal etmektedir. Ayrıca yorum yoluyla oluşan
uygulamanın AİHS m. 6 hükmünde düzenlenen hak arama özgürlüğünün ihlali
sonucunu doğurabileceği de gözden kaçırılmamalıdır.

Anahtar Kelimeler

anonim şirket, genel kurul kararı, dava şartı, sorumluluk davası

An Evaluation on Whether Required Taking The Decision of The General Assembly to Open A Case of Liability İn Joint Stock Companies

Öz

Abstract

The Former Turkish Commercial Code No. 6762 (FTCC) required a general assembly resolution to file a lawsuit against the members of the board of directors. If the decision of the general assembly was not taken, this was considered as a deficiency in the procedural prerequisities by the Supreme Court. For this reason, the Supreme Court, evaluating that this deficiency can be completed, postponed the case until the decision was taken.

Turkish Commercial Code No. 6102 (TCC) has not explicitly regulated the necessity of taking the decision by the general assembly to file a lawsuit against the members of the board of directors. However, in the TCC Article 479/3-c, it is stated that shareholders’ voting rights are not valid in the decisions of the general assembly regarding the release and liability case. This provision lays down a decision of the General Assembly regarding the opening of a liability case, which has caused serious controversy in the doctrine. In the doctrine, there are opinions suggesting that the implementation of the FTCC continues in the same way. There are also opinions suggesting that the provision of 479/3-c has been forgotten and left in the law.

The Supreme Court adopted the first opinion put forward in the doctrine by continuing its former practice. However, making a case not explicitly regulated by law as a procedural prerequisities in such a way, violates the company’s freedom of claim, even temporarily. Moreover, it should not be overlooked that this practice formed through interpretation could lead to a violation of the right to legal remedies regulated by European Convention of Human Rights (ECHR) article 6.

Anahtar Kelimeler

Joint Stock Company, The Decion of General Assembly, Procedural Prerequisities, Liability Case

Kaynakça

• Akdağ Güney, Necla. Anonim Şirket Yönetim Kurulu. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2012.
• Altaş, Soner. Şirketler Hukukuna İlişkin Yüksek Yargı Kararları. Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Bası, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Altay, Sıtkı Anlam. Anonim Ortaklıkta Yönetim Yetkilerinin Devrinin Sorumluluğa Etkileri. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2011.
• Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema. Medeni Usul Hukuku. 3. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2017.
• Arslan, İbrahim/ Tüzemen Atik, Ebru. "Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Aleyhine Sorumluluk Davası Açılması Kararı ve Açılacak Davada Şirketin Temsili", Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 2, S. 2, 2016.
• Aşık, İbrahim, Medeni Usul Hukukunda Bekletici Sorun, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2012.
• Bahtiyar, Mehmet. Ortaklıklar Hukuku. Güncellenmiş 12. Bası, İstanbul: Beta, 2017. (Ortaklıklar Hukuku).
• Bahtiyar, Mehmet. “Türk Ticaret Kanun Tasarısının Dili ve Bazı Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, TBB Dergisi. S. 61, 2005, s. 47-106 (Ayrıca bkz. Makaleler. Cilt II. İstanbul, 2008) (Değerlendirme).
• Bahtiyar, Mehmet. "Anonim Şirket Adına Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açılacak Sorumluluk Davasında Genel Kurul Kararının Gerekli Olup Olmadığı Sorunu", Prof. Dr. Seza Reisoğlu Armağanı. Ankara: Bankacılık Enstitü Yayınları, 2016 (Armağan).
• Bilgili, Fatih/ Demirkapı, Ertan. Şirketler Hukuku. 9. Baskı, Bursa: Dora, 2013.
• Bora, Sevda. Şirkete Borçlanma Yasağı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.
• Cahn, Andreas/Donald, David C.. Comparative Company Law. Newyork: Cambridge University Press, 2010.
• Çamoğlu, Ersin. Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu. Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Üçüncü Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2010.
• Görgün, Şanal. Medeni Usul Hukuku. 3. Bası, Ankara: Yetkin Yayınları, 2014.
• Helvacı, Mehmet. “Anonim Ortaklıkta Ticaret Kanunundan Kaynaklanan Azınlık Haklarının Hukuki Niteliği ve Tanımı”, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Armağan. İstanbul, 1998, s. 297-310 (Armağan).
• Helvacı, Mehmet. "Anonim Ortaklık Tarafından Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açılacak Sorumluluk Davalarında Genel Kurul Kararının Gerekli Olup Olmadığı Sorunu -Düşünceler ve Değerlendirmeler-", Yürürlüğünün 5. Yılında ve Yargıtay Kararları Işığında Türk Ticaret Kanunu Sempozyumu (20 Ekim 2017). İstanbul: On iki Levha Yayıncılık, 2018, s. 143-175 (Sempozyum I).
• Helvacı, Mehmet. "Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluk Sistemindeki Başlıca Yenilikler ", Türk Ticaret Kanununun 5.Yılı Sempozyumu. 8- 10 Kasım 2017, Ankara: Türkiye Adalet Akademisi, 2018, s. 335-357 (Sempozyum II). Karahan, Sami (Ed.). Şirketler Hukuku. Konya: Mimoza Yayıncılık, 2012.
• Kendigelen, Abuzer. Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler. Güncellenmiş 2. Basıdan 3. (Tıpkı) Bası, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2016.
• Kortunay, Ayhan. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Üyelerin Bilgi Edinme Hakkı. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2015.
• Köksal, Aytaç, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısının 309 İla 406 Maddeleri Arasında Düzenlenen Denetçinin Anonim Ortaklığın Bir Organı Olup Olmadığı Sorunu”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, Ankara, 2010, s. 1387-1419.
• Moroğlu, Erdoğan. “Anonim Ortaklıkta Azınlık Paysahiplerinin Korunması ve Haklı Nedenle Fesih”, Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan. İstanbul, 1978, s. 463-477 (Armağan).
• Moroğlu, Erdoğan. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Değerlendirme ve Öneriler. 7. Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2012 (Değerlendirme ve Öneriler).
• Moroğlu, Erdoğan. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıkta Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü. Altıncı Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2012 (Hükümsüzlük).
• Odman Boztosun, N. Ayşe. “Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Denetçinin Sorumluluğu, Alman Sistemi Mi, İsviçre Sistemi Mi?”, Arslanlı Bilim Arşivi. s. 1-8, http://arslanlibilimarsivi.com
• Poroy, Reha/ Tekinalp, Ünal/ Çamoğlu, Ersin. Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku. Güncelleştirilmiş 12. Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2010.
• Pulaşlı, Hasan. Şirketler Hukuku Genel Esaslar. Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi, 2015 (Genel Esaslar).
• Pulaşlı, Hasan. Şirketler Hukuku Şerhi. Cilt II. Ankara: Adalet Yayınevi, 2011 (Şerh).
• Şener, Oruç Hami. Ortaklıklar Hukuku. Gözden Geçirilmiş 2. Bası, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Tekinalp, Ünal. Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku. Değişiklikler ve İkincil Düzenlemelerle Güncelleştirilmiş 4. Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2015.
• Üçışık, Güzin/ Çelik, Aydın. Anonim Ortaklıklar Hukuku. C. 1, Ankara: Adalet Yayınları, 2013.
• Yanlı, Veliye/ Akın, Murat Yusuf. Yeni Türk Ticaret Kanunu Dünya Değişiyor. Ya Siz? 2. Baskı, İstanbul: KPMG, 2012.
• Yasaman, Hamdi. “Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açılabilecek Sorumluluk Davaları”, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Saygı Sempozyumu (Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi). 2013/2, s. 97-112.
• Yıldırım, Ali Haydar. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı'na Göre Limited Ortaklık Müdürünün Hukuki Durumu. İzmir: Güncel Hukuk Yayınları, 2008.
• Yıldız, Şükrü. “Limited Ortaklıklarda Müdürlerin Sorumluluğu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C. 12, S. 24, 2013/2, s.61-79.
• Yördem, Yılmaz. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğunda Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.