İbn Haldûn’un Nübüvvet Anlayışı (Mukaddime Bağlamında)

Yıl 2020, , 205 - 218, 27.06.2020

Enver Bayram

https://doi.org/10.30622/tarr.712054

Öz

İbn Haldûn sosyoloji, tarih, coğrafya, siyaset gibi farklı konularda fikir beyan eden çok yönlü bir alimdir. Ayrıca o, dinî ilimler alanında görüşlerini açıklamıştır. Bundan dolayı İbn Haldûn’un genel olarak dünya bilim tarihinde, özel olarak da İslam bilim ve sosyal bilim tarihinde çok önemli bir yerinin olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanında onun Mukaddime adlı eseri her şeyden önce bir tarih felsefesi kitabıdır. O, bu eserinde diğer ilimlere yer verdiği gibi nübüvvet konusuna da değinmektedir. Öncelikle o, nebi ve resul kavramına değinmektedir. Vahyi tanımlayan İbn Haldûn onun mahiyeti hakkında da bilgiler vermektedir. Buna göre vahiy, Allah’ın melek vasıtasıyla peygamberlere ilettiği mesajıdır. Ya melek, insan suretine girerek peygambere vahiy getirir ya da peygamber meleğin manevi derecesine yükselerek vahyi alır. Peygamber için bu iki durum da söz konusudur. Böylece o, meleğin peygamberle zil sesine benzeyen bir ses aracılığıyla ya da meleğin insan şekline girmesiyle iletişim kurmasına değinir. Bunun yanında İbn Haldûn, vahyin peygambere çok zor şekilde geldiğini belirtmektedir. Hatta peygamberin vahiy alırken çok soğuk günlerde bile terlediğini ifade etmektedir. Mucizenin peygamberliğin ayrılmaz bir parçası olduğunu ve onu ispat ettiğini belirtmektedir. Yine bu hususta mucize, keramet ve sihir arasındaki farka dikkat çekmektedir. Bunun yanında vahiy-rüya ilişkisine değinmekte ve peygamberlerin rüyasının vahiy olduğunu bildirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, İbn Haldûn

Ibn Khaldun’s Understanding of Prophethood (Within the Context of Muqaddimah)

Öz

Ibn Khaldun is a versatile scholar who expresses opinions on different topics such as sociology, history, geography and politics. He also expressed his views in the field of religious sciences. Therefore, we can say that Ibn Khaldun has a very important place in the history of world science in general and in the history of science and social science in particular. In addition, his work called Muqaddimah is above all a history philosophy book. He mentions the subject of prophethood as well as other sciences in this work. First of all, he refers to the concept of messenger and prophet. Ibn Khaldun, who describes the revelation, also gives information about his nature. According to this, the revelation is the message that God transmits to the prophets through the angel. Either the angel enters the human form and brings revelation to the prophet, or the prophet rises to the spiritual degree of the angel and receives the revelation. These two conditions are in question for the Prophet. Thus, it refers to the angel's communication with the prophet through a sound similar to the ringing tone, or by the angel getting into human form. In addition, Ibn Khaldun states that the revelation came to the prophet very difficultly. He even states that the prophet sweated while taking revelation even on very cold days. He states that miracle is an integral part of prophecy and proves it. Again, in this regard, it draws attention to the difference between miracle, miracle and magic. He also touches on the revelation-dream relationship and reports that the dream of the prophets is revelation. 

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Ibn Khaldun, Muqaddimah, Prophethood, Revelation

Kaynakça

• Abdülbâkī, Muhammed Fuad. “Acz”. el-Mu’cem’ul Müfehres li’l-Elfazi’l Kur’an’il-Kerîm. 446. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1990.
• Adıvar, Abdülhak Adnan. “İbn Haldûn”, İA. 5/2: 739-740. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1977. Buharî, Muhammed b. İsmâil. Sahih-i Buhârî. 2. Baskı. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Bulut, Mehmet. “İsmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 23: 134-136. Ankara: TDV Yayınları, 2001.
• Bulut, Halil İbrahim. “Mucize”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 30: 350-352. Ankara: TDV Yayınları, 2005.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. “Rae”. Tâcü’l-luġa. thk. Ahmed Abdülğafur Attâr. 6: 2347. Beyrut: Daru’l-ilm, 1987.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. “Asm”. Tâcü’l-luġa. thk. Ahmed Abdülğafur Attâr. 5: 1986. Beyrut: Daru’l-ilm, 1987.
• Çelebi, İlyas. “Rüya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35: 306-309. Ankara: TDV Yayınları, 2008.
• Çelebi, İlyas. “Sihir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 37: 170-172. Ankara: TDV Yayınları, 2009.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Usulü. İstanbul: İfav Yayınları, 2012.
• Görgün, Tahsin. “Mukaddime”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 31: 118-120. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Acz”. Lisânü’l-Arab5: 369. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Neb’”. Lisânü’l-Arab1: 162. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Shr”. Lisânü’l-Arab4: 348. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Vhy”. Lisânü’l-Arab15: 379. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Hlm”. Lisânü’l-Arab12: 145. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Asm”. Lisânü’l-Arab12: 403-404. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. “Gyb”. Lisânü’l-Arab1: 654. 15 Cilt. Beyrut: Daru sadr, 1414h.
• İsfehanî, Ragıb. “Neb’”. Müfredât. 1416. Çev. Yusuf Türker. İstanbul: Pınar Yayınları, 2012. İsfehanî, Ragıb. “Vhy”. Müfredât. 1544. Çev. Yusuf Türker. İstanbul: Pınar Yayınları, 2012.
• İsfehanî, Ragıb. “Rüya”. Müfredât. 658. Çev. Yusuf Türker. İstanbul: Pınar Yayınları, 2012.
• İsfehanî, Ragıb. “Asm”. Müfredât. 1016. Çev. Yusuf Türker. İstanbul: Pınar Yayınları, 2012.
• İsfehanî, Ragıb. “Gyb”. Müfredât. 1105. Çev. Yusuf Türker. İstanbul: Pınar Yayınları, 2012.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. Sahih-i Müslim. 2. Baskı. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Uludağ, Süleyman. “İbn Haldûn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 19: 538-543. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
• Uludağ, Süleyman. “Keramet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25: 265-268. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Nübüvvet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 33: 279-285. Ankara: TDV Yayınları, 2007.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Vahiy”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 42: 440-443. Ankara: TDV Yayınları, 2007.