Batı Trakya’da Yaygın Din Eğitimi Hizmetlerinin Din Görevlisi Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 618 - 655, 29.09.2022

İrfan Sevinç

https://doi.org/10.30622/tarr.1152212

Öz

Batı Trakya Türklerinin statüsü, hukuki durumları ve onlara tanınan haklar başta Lozan olmak üzere çeşitli antlaşmalar ile belirlenmiştir. Antlaşmalar doğrultusunda dini ve hukuki anlamda geniş yetkilerle donatılan müftülerin, azınlık tarafından seçilmesi bu hakların en önemlilerindendir. Ancak statü ve haklar Yunanistan yönetimi tarafından çeşitli vesilelerle ihlal edilmektedir. Bu çalışmanın amacı seçilmiş müftülük tarafından camilerde yürütülen yaygın din eğitimi hizmetlerini, din görevlilerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirmektir. Araştırmada, anlayıcı ve yorumlayıcı sosyal bilim anlayışı doğrultusunda nitel araştırma yöntemi, araştırma deseni olarak fenomenoloji (olgubilim) yaklaşımı esas alınmıştır. İki ana bölümden oluşması planlanan araştırmanın birinci bölümü, kuramsal çerçeve olarak belirlenip, doküman inceleme tekniği ve bölgedeki gözlemler yoluyla elde edilen verilere dayalıdır. İkinci bölüm ise saha çalışmasına dayalıdır. Çalışmanın evreni Batı Trakya Bölgesinde İskeçe ve Gümülcine Seçilmiş Müftülüklerine bağlı olarak görev yapan yaklaşık 400 civarında görevliyi kapsamaktadır. Çalışma grubu ise İskeçe ve Gümülcine Seçilmiş Müftülüklerine bağlı 21 din görevlisinden oluşmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme tekniği benimsenmiştir. Verilerin toplanmasında öncelikle Gümülcine Seçilmiş Müftüsü, Müftü Yardımcısı ve İskeçe Müftü Yardımcısı ile görüşmeler yapılmış, sonrasında din görevlileri ile tek tek ya da ikili üçlü gruplar şeklinde görüşmeler yapılmıştır. Müftü seçiminin engellenerek atama yoluyla müftü belirlenmesinin azınlık arasında ikiliğe yol açtığı ve din hizmetlerini olumsuz etkilediği, diğer yandan müftülerin görev ve yetkilerinin ihlal edilerek vakıf yönetimlerine müdahale edilerek, atama yoluyla belirlenen yöneticiler tarafından vakıfların kötü yönetilmesi neticesinde zarara uğratılıp talan edildiği anlaşılmaktadır. Yaygın din eğitimi hizmetleri ile ilgili olarak da; vaaz konularının belirlenmesinde güncel konular, cemaatin soruları, ihtiyaçları ve beklentilerinin dikkate alındığı, Kur'an kursu faaliyetlerinin haftada beş gün, okul ders saatlerinden sonra 2-3 saat olarak yürütüldüğü çalışmada ulaşılan önemli sonuçlardandır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Batı Trakya, Batı Trakya Türk azınlığı, Seçilmiş Müftü, Din Hizmetleri

Evaluation of Non-Formal Religious Education Activities in Western Thrace According to the Views of Religious Officials

Öz

The status, legal status and rights of the Western Thrace Turks were determined by various treaties, especially in Lausanne. One of the most important of these rights is the election of muftis, who are equipped with wide religious and legal powers in line with the treaties, by the minority. However, status and rights are violated by the Greek administration on various occasions. The aim of this study is to try to evaluate the non-formal religious education services carried out in mosques by the elected mufti in line with the views of religious officials. In the research, qualitative research method in line with understanding and interpretive social science approach, phenomenology approach as research design was taken as basis. The first part of the research, which is planned to consist of two main parts, is determined as a theoretical framework and is based on the data obtained through document analysis technique and observations in the region. The second part is based on fieldwork. The universe of the study includes approximately 400 officials affiliated to the Mufti of Xanthi and Komotini, working under the elected mufti in the Western Thrace Region. The working group consists of 21 religious officials from the Chosen Mufti of Xanthi and Komotini. Purposive sampling technique was adopted in the determination of the study group. In the collection of data, firstly, interviews were held with the Elected Mufti of Komotini, Deputy Mufti of Komotini and Deputy Mufti of Xanthi, and then interviews were held with religious officials individually or in groups of two and three. It is understood that the election of muftis by preventing the election of muftis causes duality among the minority and negatively affects religious services, on the other hand, muftis' duties and powers are violated, and the foundations are damaged and plundered as a result of the mismanagement of the foundations by intervention and appointment by the administrators. Regarding non-formal religious education activities; It is among the important results that current issues, questions, needs and expectations of the congregation are taken into account in the determination of the sermon topics, and the Qur'an course activities are carried out five days a week, 2-3 hours after school lesson hours.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, western Thrace, Western Thrace Turkish minority, Elected Mufti, Religious Services

Kaynakça

• Alp, İlker. 1995. “Batı Trakya Türkleri”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 11(33):613-52.
• Bahçekapılı, Mehmet. 2016. “Yunanistan Ve Batı Trakya’da Din Ve Eğitim”. Ege Ve Balkan Araştırmaları Dergisi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, II(3):1-58.
• Bostancı, Hüseyin. 2021. Lozan Anlaşması Sonrası Batı Trakya’da Din Eğitiminin Problemleri. 1. bs. Gümülcine: Bakeş Yayınları.