Yazma Becerisini Geliştirmeye Yönelik Yazılan Makalelerin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 1217 - 1235, 30.09.2023

Bilal Şimşek Serdar Akbulut Betül Koparan

https://doi.org/10.30622/tarr.1336308

Öz

Yazma eğitimine yönelik çalışmaların günümüzde sıklığının arttığı ve alan yazında önemli çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Bunun sonucunda çalışma alanlarının genişlediği görülen yazma eğitimi araştırmalarının sonuçlarının, uygulamaya yönelik olarak ortaya çıkarılması bir gereklilik hâlini almıştır. Yazma eğitiminde karşılaşılan sorunların azaltılabilmesi ve yazma eğitiminin niteliğinin artırılabilmesi amacıyla yazma eğitimi sürecine bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşılması gerekmektedir. Bu çerçevede yürütülen araştırmanın amacı, yazma becerisini geliştirmeye yönelik gerçekleştirilen bilimsel makalelerin bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesidir. Betimleyici nitel bir yöntemle yürütülen araştırmanın verilerine ulaşmak için farklı materyallerin gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi amacıyla kullanılan doküman incelemesinden faydalanılmıştır. Araştırma kapsamında yazma becerisini geliştirmeye yönelik üretilen makaleler veri kaynağı olarak belirlenmiş, söz konusu makalelerin tespitinde ULAKBİM tarafından oluşturulan TR Dizinde taranan dergiler esas alınmıştır. TR Dizin platformunda yapılan taramada 31.12.2022 tarihine kadar yayımlanmış ve çalışma kapsamına uygun olan makaleler esas alınmıştır. Yapılan taramada “yazı, yazma, yazma eğitimi, yazma becerisi, yazma yöntemleri, yazma teknikleri, yazma modelleri, betimleyici yazma, eleştirel yazma, ikna edici yazma, tartışmacı yazma, yaratıcı yazma, öyküleyici yazma, bilgilendirici yazma, şiir yazma” gibi kavramlar kullanılmıştır. Tarama sonucunda toplam 231 makale inceleme sürecine dâhil edilmiş, araştırmanın amaçları etrafında belirlenen 161 makale ile analiz sürecine geçilmiştir. Araştırmada betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri bir arada kullanılmıştır. Araştırmanın öne çıkan bulgularında incelenen makalelerin genellikle belirli dergilerde yayımlandığı; uygulamalı yazma eğitimi makalelerinin özellikle 2012 yılından başlayarak 2022 yılına kadar daha çok sayıda çalışmanın yapıldığı, makalelerde genellikle ana dili öğretiminin hedef alındığı ve çoğunlukla Türkçe yayımlandığı, ağırlıklı olarak yaratıcı yazmanın kullanıldığı, genellikle nicel yöntemlerin benimsendiği, katılımcı grubu olarak ortaokul seviyesindeki öğrencilere yönelik çalışmaların öne çıktığı ve çalışmaların çoğunun sonucunda yazma başarısı ve akademik başarının geliştiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, yazma, yazma eğitimi, yazma becerisi, yazma becerisinin geliştirilmesi

Analysing the Articles on Improving Writing Skills

Öz

The frequency of studies on writing education has increased, and critical studies have been carried out in the literature. As a result, it has become necessary to reveal the results of writing education research, which has expanded their fields of study for practice. In order to reduce the problems encountered in writing education and to increase the quality of writing education, it is necessary to approach the writing education process from a holistic perspective. The research conducted in this framework aims to analyze the scientific articles on improving writing skills from a holistic perspective. In order to reach the data of the research conducted with a descriptive qualitative method, document analysis, which is used to review and evaluate different materials, was utilized. Within the scope of the research, the articles produced to improve writing skills were determined as data sources, and the journals scanned in the TR Dizin created by ULAKBIM were taken as the basis for determining the articles in question. The articles published until 31.12.2022 and suitable for the scope of the study were taken as basis in the scanning made on the TR Dizin platform. Concepts such as "writing, writing, writing education, writing skill, writing methods, writing techniques, writing techniques, writing models, descriptive writing, critical writing, persuasive writing, argumentative writing, creative writing, narrative writing, informative writing, poetry writing" were used in the search. As a result of the scanning, 231 articles were included in the review process, and the analysis process was started, with 161 articles determined around the research aims. In the research, descriptive analysis and content analysis techniques were used together. In the prominent findings of the research, it was determined that the articles were generally published in specific journals, applied writing education articles were more common, especially in 2012, and after, articles generally targeted mother tongue teaching and were primarily published in Turkish, creative writing was predominantly used, and writing success and academic achievement improved as a result of most of the studies.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, writing, writing education, writing skills, writing skill development

Kaynakça

• Akbulut, S. (2022). Türkçe öğretmeni adaylarının süreç-tür odaklı yazma yaklaşımı ile yapılandırılmış çok katmanlı metin yazma süreçlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya
• Akyol, H. (2011). Türkçe ilk okuma ve yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazılı anlatım çalışmalarının bazı yönlerden değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 317- 328.
• Aydeniz, S. ve Haydaroğlu, M. (2021). Dört temel dil becerisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 200-216.
• Aydın, G., Çavuşoglu, R. ve Çörten, S. B. (2022). A sınıfı dergilerde ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretimi: Bir eğilim araştırması. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (9), 1-22. DOI: 10.51531/korkutataturkiyat.1159586
• Bağcı, H. ve Karagül, S. (2013). Yazım ve noktalama eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay (Ed.), Türkçe Öğretimi El Kitabı İçinde (307-332). Ankara: Pegem Akademi.
• Batur, Z., Özdil, Ş. ve Özcan, H. Z. (2022). Millî eğitim dergisinde yayımlanan makalelerin Türkçe eğitimi açısından bibliyometrik analizi. Milli Eğitim Dergisi, 51 (234), 1591-1612. DOI: 10.37669/milliegitim.860666
• Benzer A. ve Karadağ, K. (2019). Storybird uygulamasının 5. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine ve yazmaya yönelik tutumlarına etkisi. International Journal of Language Academy, 7(1), 56-79.
• Beyreli, L. ve Konuk, S. (2018). Altıncı sınıf öğrencilerinin ikna edici yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 43(193), 181-215.
• Biçer, N. (2017). Yabancılara Türkçe öğretimi alanında yayınlanan makaleler üzerine bir analiz çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 236-247.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Bozkurt, B. ve Uzun, N. (2015). Türkçenin eğitimi-öğretimine ilişkin bir alanyazını değerlendirmesi: Uluslararası bilimsel toplantılarda eğilimler/yönelimler. Journal of Language Education and Research, 1(2), 1-15.
• Can, E. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Öyküleyici metin türünde yazma becerisini geliştirmeye yönelik bir uygulama: kurgu merdiveni. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(1), 190-204.
• Ceran, D. ve Kordak, S. (2015). Beşinci sınıf öğrencilerinin somut ve soyut konularda yazma becerileri üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 47-59.
• Chen, T. (2016). Technology-supported peer feedback in ESL/EFL writing classes: A research synthesis. Computer Assisted Language Learning, 29(2), 365-397.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Coşkun E., Balcı A. ve Özçakmak H. (2013). Trends in writing education: An analysis of post graduate theses written in Turkey. Procedia–Socialand Behavioral Sciences, 93, 1526-1530.
• Demirel, Ö. ve Şahinel, M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: PegemA Yayımları.
• Deveci̇, M. ve Koç, E. (2020). Öğrenme güçlüğü konusunda yayımlanmış makalelerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, WOS ve TR dizin örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5), 4088-4120.
• Dinç, A. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2020). Türkçe öğretmenlerinin yazma yöntem ve tekniklerini kullanma durumları. International Journal of Language Academy, 8(3), 373/389.
• Dönmez, B. ve Gündoğdu, K. (2016). 2000-2016 yılları arasında Türkçe öğretim programları alanında yayımlanan makale ve tezlerin analizi. Uluslararası TEKE Dergisi, 5(4), 2109-2125.
• Duran, E. ve Akyol, H. (2010). Bitişik eğik yazı öğretimi çalışmalarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 817-838.
• Elbir, B. ve Yıldız, H. (2012). İlköğretim yazma eğitimi üzerine yapılan lisansüstü çalışmalarının değerlendirilmesi. Akademik Bakış Dergisi, 30, 1-11.
• Epçaçan, C. (2013). Çoklu zekâ kuramına dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerine etkisi. Turkish Studies, 8(1), 1335-1353.
• Eroğlu, A. ve Okur, A. (2022). Dijital hikâye anlatımının ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin hikâye yazma kaygıları üzerindeki etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 51(234), 1529-1552.
• Fitzgerald, J. (2006). Multilingual writing in preschool through 12th grade: The last 15 years. In C. A. MacArthur, S. Graham & J. Fitzgerald (Eds.), Handbook of Writing Research (pp.337- 354). New York, NY: Guilford.
• Genç, H. N. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazma eğitimi bağlamında yazım ve noktalama. Dil Dergisi, 168(2), 31-42.
• Genç-Ersoy, B. ve Ersoy, M. (2021). Teknoloji destekli Türkçe öğretimi üzerine yayımlanan makalelerin içerik analizi: ULAKBİM-TR Dizin örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 810-829.
• Göçer, A. (2010). Writing education in Turkish teaching. The Journal of International Social Research, 3(12), 178-195.
• Göçer, A. ve Kurt, A. (2020). Betimleyici yazma becerisinin geliştirilmesinde artırılmış gerçeklik uygulaması Quiver’in kullanılması. International Journal of Field Education, 6(2), 46-63.
• Gökçe, A. (2020). İlkokul Dördüncü Sınıf Türkçe Dersinde Yaratıcı Yazma Uygulamalarının Öğrencilerin Türkçe Dersi Tutumu, Yazma Tutumu ve Yaratıcı Yazma Becerileri Üzerine Etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bozok Üniversitesi, Yozgat.
• Göksu, E. (2016). İlköğretim düzeyi yazma becerileri ile ilgili makalelerin ve lisansüstü tezlerin çok yönlü incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Graham, S. (2006). Strategy instruction and the teaching of writing: A meta-analysis. In C. A. MacArthur, S. Graham & J. Fitzgerald (Eds.), Handbook of Writing Research (pp.187-207). New York, NY: Guilford.
• Graham, S., & Harris, K. H. (2009). Almost 30 years of writing research: Making sense of it all with the wrath of Khan. Learning Disabilities Research & Practice, 24(2), 58–68.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşım ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Harris, K. R. ve Graham, S. (2016). Self-regulated strategy development in writing policy implications of an evidence-based practice. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 3(1), 77-84. http:// dx.doi.org/10.1177/2372732215624216
• İpek, O. ve Karatay, H. (2023). Süreç-Tür Modeli'nin öğretmen adaylarının ikna edici metin yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(1), 1-29.
• İpşiroğlu, Z. (2007). Türkçe öğretiminde yaratıcılık Almanya’daki yeni öğretmenler: Göçmen kökenli üçüncü kuşak. Dil Dergisi, 135, 21-27.
• Karadağ, Ö. ve Maden, S. (2014). Yazma eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. İçinde A. Güzel ve H. Karatay (Ed.) Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 265-301). Ankara: Pegem Akademi.
• Karagöz, B. ve Koç Ardıç, İ. (2019). Ana Dili Eğitimi Dergisinde yayımlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 419-435.
• Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2020). Yazma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir inceleme: Web of Science veri tabanında eğilimler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 67-86.
• Karaoğlu, R. ve Çetinkaya, S. (2022). İlkokul öğrencilerinin yazma becerilerine ilişkin makalelerin incelenmesi: tematik içerik analizi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12 (3), 2579-2602. DOI: 10.48146/odusobiad.1099199
• Karatay, H. (2011). 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Turkish Studies, 6(3), 1029-1047.
• Kasap, D. (2019). Yaratıcı okuma-yaratıcı yazma çalışmalarının yaratıcı okuma, okuduğunu anlama, yazma ve yaratıcı yazma erişisine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kavcar, C., Oğuzkan F. ve Sever S. (1998). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayıncılık.
• Konuk, S. (2017). İkna edici yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Korkmaz, G. (2015). Yaratıcı yazma yönteminin 6. sınıf öğrencilerinin yazma öz yeterlik algılarına, yazmaya ilişkin tutumlarına ve yazma becerisi akademik başarılarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Lavelle, E., & Bushrow, K. (2007). Lisansüstü öğrencilerinin yazma yaklaşımları. Eğitim Psikolojisi, 27(6), 807-822.
• Maden, S. ve Durukan, E. (2010). İstasyon tekniğinin yaratıcı yazma becerisi kazandırmaya ve derse karşı tutuma etkisi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 28, 299-312.
• MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Mutlu, H. H. ve Gümüş, E. (2021). Akademik çalışmalara göre yabancı dil olarak türkçe öğretiminde karşılaşılan güncel sorunlar. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 829-853.
• Müldür, M. ve Yalçın, A. (2019). Öz düzenlemeye dayalı yazma eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma becerisine, yazmaya yönelik öz düzenleme becerisine ve yazma öz yeterlik algısına etkisi. İlkogretim Online, 18(4), 1779-1804.
• Oğuz, B. ve Kahtalı, B. D. (2020). Yazma stratejilerine yönelik bir derleme çalışması ve stratejilerin yazma kazanımlarıyla ilişkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(14), 119-137.
• Onan, B. (2006). Ses olgusunun denetlenebilirliği bağlamında dil becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğu düşünülen fonolojik yönlendiriciler. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 20, 141-163.
• Ozan, Ö. (2014). Türkçe öğretiminde delillendirme/ikna etme paragraflarının yazımına ilişkin uygulamalı bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Önal, A. (2020). Çevrimiçi işbirlikli öğrenme yönteminin ortaokul öğrencilerinin ikna edici yazma becerilerine ve yazma kaygılarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Özdemir, E. (1991). Yazma öğretimi (ss. 114-129), Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi (A. Sezer ve F. Oğuzkan ile birlikte), Anadolu Üniversitesi Yayımı, Eskişehir.
• Özdemir, N. H. ve Erdem, İ. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma alışkanlıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 101-125.
• Sallabaş, M. E. ve Temizkan, M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin noktalama işaretlerini doğru olarak kullanabilme düzeyleri ile ilgili bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 625-636.
• Sertoğlu, G. (2020). Yazma eğitiminde yöntem ve teknikler: bir meta-sentez çalışması. Dil Eğitimi ve Araştırma Dergisi, 6(2), 410-427.
• Sevim, O. ve Aydın, N. (2021). Öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki aktif kelime hazinesinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kafdağı, 6(1), 42-59.
• Sivrikaya, T. ve Çetin, M. E. (2018). Öykü yazma stratejisinin kaynaştırma öğrencilerinin öykü yazma becerilerine etkisi. Education Sciences, 13(1), 1-18.
• Tekin Aytaş, Ç. ve Uğurel, I. (2016). The effects of an instruction practice based on the writing activities on students’ learnings in a mathematics class. Journal of Education and Social Sciences, 211, 113-146.
• Temizkan, M. (2011). Yaratıcı yazma etkinliklerinin öykü yazma becerisi üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 919-940.
• Tok, M. ve Potur, Ö. (2015). Yazma eğitimi alanında yapılan akademik çalışmaların eğilimleri (2010- 2014 Yılları). Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(4), 1-25.
• Tonyalı, E. (2010). Yaratıcı yazma uygulamalarının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin yazma becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Turan, L., Sevim, O. ve Tunagür, M. (2018). Türkçe eğitimi alanında hazırlanan doktora tez özetlerine yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 29-44.
• Türk Dil Kurumu. (2023). Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr/ adresinden 23. 02. 2023 tarihinde erişildi.
• Uyar, Y. (2016). Yazma becerisini geliştirmeye yönelik araştırmalar: Son çeyrek asrın değerlendirilmesi. Turkish Studies, 11, 2273-2294.
• Ülper, H. ve Uzun, L. (2009). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi izlencesinin öğrenci başarısına etkisi. İlköğretim Online, 8(3), 651-665.
• Ünalan, Ş. (2006). Türkçe Öğretimi (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe eğitimi araştırmalarında eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1767-1781.
• Veyis, F. ve Kolikpınar, N. (2021). Yaratıcı yazma teknikleri ile öyküleyici metin oluşturmanın Türk dili ve edebiyatı dersine yönelik tutum, yazma becerisi ve akademik başarı üzerindeki etkisi. Asya Studies, 5(18), 43-51.
• Yılmaz, D. ve Kaya, S. (2020). İlk okuma yazma ve Türkçe öğretimi ile ilgili yazılmış tezlerin incelenmesi, Turkish Studies- Education, 15(1), 443-456.